Содержание
- 3. Цитогенетика Бұл генетика бөлімі, генетикалық материалдың жасуша деңгейінде, негізінен хромосомалардың құрылымдық - функционалды ұйымдастырылуын зерттейтін бөлімі.
- 4. Хромосомалар барлық жасушалардың ядроларында болады Әрбір хромосома тұқым қуалаушылық ақпаратын сақтайды
- 5. ХРОМОСОМА – ақуыздармен байланысқан ДНК молекуласы. Хромосома 2 түрлі болады: соматикалық (аутосома) және жыныстық (Х және
- 6. Аутосомалар (грек, autos — өзім; soma — дене) — дара жынысты жануарлар мен өсімдіктер жасушалары ядроларындағы(грек,
- 7. Жыныс хромосомалары (гетерохромосомалар) Жыныстық хромосомалар - организмнің жыныстық ерекшеліктерін анықтайтын гендерден тұратын хромосомалар. Әйелдердің жыныстық хромосомалары
- 8. Сондықтан ұрықтану кезінде екі түрлі комбинация түзіледі. 1. X хромосомасы бар жұмыртқа жасушаны X хромосомасы бар
- 9. КАРИОТИП - диплоидты (2n) хромосомалар жиынтығы. Кариоти́п — бір түрге жататын организімнің сомалық жасушаларына тән хромосомалардың
- 10. Адамның қалыпты кариотипі
- 11. Адам кариотипі 2 ге жіктеледі: Аутосомды (22 жұп) Жыныс хромосомалары (ХУ ер адамдарда) (ХХ әйел адамда)
- 12. Идиограмма – Бұл хромосомалардың көлемінің азаюы бойынша орналасатын жүйеленген кариотип. Гаплоидты жиынтық – хромосомалар жиынтығы, диплоидты
- 13. Хромосома ережелері Хромосомалар санының тұрақтылық ережесі: әр түрдегі ағазлардың сомалық жасушаларында хромосомалардың қатаң белгіленген саны болады
- 15. Хромосома иіндері Екі хроматида Теломералар (ұштары)
- 16. Хромосоманың жіктелуі Әр хромосомада келесі бөліктер анықталынады: Центромера (біріншілік тартылуы) Иіндері (хромосоманың центромераның 2 жағында орналасқан
- 17. Морфологиялық тұрғыдан хромосома ажыратылады 1.Бірінші ретті тартылу- центромераға (кинетохор) бөліну ұршықтарының жіпшелері бекиді 2. Хромососа иіндері
- 18. ЦЕНТРОМЕРА (орталық + греч. meros - бөлігі) - ДНҚ-ның арнайы бөлігі, жасушаның бөлінуі профаза және метофаза
- 19. Центромера Митоздың бастапқы сатысында көрінетін хромосомалар екі абсолютті бірдей құрылымнан тұратын, ұқсас хроматидаларды (сестринскими хроматидами) бірінші
- 20. Екінші ретті тартылу – ядрышықты ұйымдастырушы, рРНҚ гендерінен тұрады, бір немесе екі хромосоманың геномында болады. Теломералар
- 21. Хроматиды - репликация арқылы түзілген хромосомалық көшірмелер. Хромомера – қарқынды боялған түйіршіктер; оны белгілі бір жағдайларда
- 22. ХРОМАТИДА - грек, chroma — түс, eidos — түр) — жасушаныңгрек, chroma — түс, eidos —
- 23. Жасушалардың бөлінуі кезіндегі хроматидалардың күйі
- 24. Хромасомадағы ДНҚ Хромосомада ДНҚ ақуыздары - гистондармен байланысқан. Гистондар мен ДНҚ-ның бір кешені нуклеосома деп аталады.
- 25. Хроматин ұйымдасуының деңгейлерінің реттілігі
- 26. ДНҚ-ның ұйымдасуының бірінші деңгейі - нуклеосомалық ДНҚ тығыздауының бірінші деңгейі - нуклеосомалық. Егер хроматин нуклеаза әсеріне
- 28. Әрбір хромосомада ДНҚ жіпшесі нуклеосомаларды құрайтын сегіз «сақтаушы ақуыздардан» (гистондардан) тұратын октамер кешеніне екі рет оралған,
- 29. ДНҚ-ның ұйымдасуының екінші деңгейі - Нуклеомерлік Екінші деңгей - 30 нм фибрила. Митоздық хромосомаларда және интерфаза
- 30. Содан кейін бисер тәрізді жіп спиральдары соленоидке немесе 5-6 нуклеосомадан тұратын зигзаг спиральына (ұзындығы 30 нм
- 31. Хроматинді ұйымдастырудың ең жоғары деңгейлерінде нақты ақуыздар ДНҚ-ның белгілі бір бөлімдерімен байланысады, олар үлкен ілмектер немесе
- 32. Митоз және мейоз кезінде хромосомалар одан да тығыз бола бастайды, ал алдыңғы деңгейлерге қатысты орау коэффициенті
- 33. Келесі кезеңде хроматинді фибриллалы айналым спиральдары пайда болады, нәтижесінде жасушаның бөлінуі кезінде хромосоманың құрамына кіретін тығыздалған
- 34. 4-5 деңгей хроматидалы және хромосомалы ДНҚ-ның тығыз оралуы (хроматидалы және хромосомалық деңгей) хромомерлердің одан әрі тығыздалуының
- 35. Хромосомалардың құрылымдық ұйымдасуының деңгейлері
- 36. 2 қабатты спиральді ДНҚ-ң қысқа аймағы Жіптегі моншақ тәріздес формадағы хроматин Қапталған нуклеосомнан тұратын 30 нм
- 37. ХРОМАТИН - бұл интерфаза ядросының негізгі заты. Хроматиннің құрамында ДНҚ, РНҚ, ақуыздар, бейорганикалық иондар кіреді. Жасуша
- 38. Хроматин құрылымы Әрбір хромосомада ДНҚ жіпшесі нуклеосомаларды құрайтын сегіз «сақтаушы ақуыздардан» (гистондардан) тұратын октамер кешеніне екі
- 39. Интерфазалық хромосомалардағы эухроматин және гетерохроматин Тығыздалу дәрежесіне байланысты фазалық хромосомалардың материалы эухроматин және гетерохроматинмен ұсынылған. Эухроматинге
- 40. Гетерохроматин- жоғары дәрежелі тығыздалған, яғни хромосома материалының тығыз «қаптамасымен» ерекшеленеді. Оның көп бөлігі орташа немесе қайталанатын
- 41. Эухроматин учаскелері деспиральданған, яғни тарқатылған күйде болады, сондықтан бояуды аз сіңіріп, нашар боялады Генетикалық информация жазылған
- 42. Хроматин Эухроматин (әлсіз конденсирленген, активті) Гетерохроматин (қатты конденсирленген, активті емес) Факультативті (гендерден тұрады, жасушада осы уақытта
- 43. Факультативті гетерохроматизация тіркесу тобының (хромосома), геномдарды немесе гендерді онтогенездің белгілі кезеңдерінде немесе тиісті физиологиялық жағдайларда жұмыс
- 44. Конститутивті гетерохроматизация гетерохроматизацияланған аймақтардың хромосомалардың ұзындығы бойымен орналасуының тұрақтылығымен және хроматиннің аталған күйінің уақыт бойынша сақталуымен
- 45. Хромосома қызіметтер 1) тұқым қуалайтын ақпаратты сақтау, хромосомалар - генетикалық ақпарат тасымалдаушылар болып табылады; 2) тұқым
- 46. ДНҚ молекулаларының теломерлі бөліктерін сипаттайды (ұйымдасу және репликация) Конституциялық гетерохроматизация хромосомалардың теломерлі (терминалдық) аймақтарын сипаттайды. Бұл
- 47. ДНҚ молекулаларының теломерлі бөліктерін сипаттайды (ұйымдасу және репликация) Митоз метафазасында апалы-сіңлілі хроматидтер жұп болып қалады, оның
- 48. Американдық ғалымдар Э. Блэкберн, С. Грейдер және Д.Шостак 2009 жылы теломералар мен теломераза ферментінің көмегімен хромосоманың
- 49. ХРОМОСОМАНЫҢ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ТИПТЕРІ Центромераның орналасуына байланысты хромосомалардың келесі түрлері ажыратылады: телоцентрлік (проксимальды ұшында орналасқан таяқша тәрізді
- 50. Метацентрлік хромосома (М) Субметацентрлік (Sm) Субакроцентрлік (Sа) Акроцентрлік (А) Телоцентрлік (Т) (М) типтегі хромосомаларды тең иықтар
- 51. Хромосома құрылысының типтері Ø телоцентрлік Ø акроцентрлік Ø субметацентрлік Ø метацентрлік
- 52. Метацентрлік хромосома центромера тең ортасында орналасқан, екі иіндері де тең; Субметацентрлік хромосома хромосоманың центромерасы ортасынан төмен
- 54. Хромосомалардың Денверлік жіктелуі 1960 жылы Американың Денвер қаласында адамның хромосомаларының алғашқы цитогенетикалық номенклатуралық жүйесі құрылды. Ол
- 55. 1960 жылы Денверде (АҚШ) адамның хромосомаларының Денвер жіктеуі жасалып, қабылданды. Бұл классификация хромосомалар арасындағы айырмашылыққа негізделген:
- 56. Адамның қалыпты кариотипі (Хромосомалардың Денверлік жіктелуі)
- 57. Хромосомалардың Денверлік жіктелуі 23 жұп хромосома 7 үлкен топқа бөлінеді (А-дан G-ға дейін). Хромосомалардың пішіні, центромераның
- 58. Хромосомалардың Денверлік жіктелуі Группа D (хромосомалар 13-15). Хромосомалар акроцентрлік, адамның басқа хромосомаларынан мүлдем өзгеше, олардың центромералық
- 60. Хромосомалардың Париждік жіктелуі 1971 жылы Парижде Адам генетикасы жөніндегі IV Халықаралық конгрессте хромосомалардың ұзындығы бойынша саралануын
- 61. Хромосомалардың Париждік жіктелуі Адам хромосомаларының Париждік жіктелуі (1971 ж.) олардың арнайы дифференциалды бояу әдістеріне негізделген, онда
- 62. Хромосомалардың Париждік жіктелуі Хромосомалардың қысқа иіні р латын әрпімен, ұзын иіні - q арқылы белгіленеді. Хромосоманың
- 63. Хромосомаларда гендердің орналасуының мысалдары 13q – Ретинобластома 2q37 – BDE, BMDR – Брахидактилия 5q31-q33 – DFNA1,
- 64. Париждік хромасомалардың жіктелуі мыналарға негізделген: метафазалық хромасомалардың боялу дифференциалды әдістері. Париж конференциясында адам цитогенетикасындағы номенклатура бойынша,
- 66. Париждік жіктеу мыналарды анықтауға мүмкіндік береді: 1) бұл белгінің тұқым қуалайтындығы (туыстарында көрінуі арқылы); 2) тұқымқуалау
- 68. ХРОМОСОМДАР ТҮРЛЕРІ: ГИГАНТТЫ ХРОМОСОМАЛАР Кейбір жасушаларда жасуша айналымының белгілі бір кезеңдерінде көрінеді. Мысалы, қосқанатты жәндіктерінің кейбір
- 69. ПОЛИТЕНДІ ХРОМОСОМАЛАР Алғашқы Э.Г. 1881 жылы Балбани анықтаған, алайда олардың цитогенетикалық рөлін Костов, Пейнтер, Гайц және
- 70. ШАМ ЩЕТКАЛАРЫ ТӘРІЗДІ ХРОМОСОМАЛАР Рукерт 1892 жылы ашқан. Олар политенді хромосомаларға қарағанда ұзағырақ және ооциттерде бірінші
- 72. Скачать презентацию