Жерді қашықтықтан зондтау деректерін қолдана отырып алматы қаласының ауа ластануын бақылау презентация

ӨЗЕКТІЛІГІ, МАҚСАТЫ, МІНДЕТІ
Өзектілігі: Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша, жер шарындағы он адамның тоғызы ластанған ауамен тыныс алады. Бұл ДДҰ бағалауы бойынша жыл сайын жеті миллион өлімді тудырады.
Мақсаты: Жерді қашықтықтан зондтау деректерін қолдана отырып, Алматы қаласының ауа құрамындағы NO2 концентрацияларының өзгеруін бақылап, карта бойынша көрсету.
Міндеті:
Ауа ластануының ғарыштық мониторингінің геоақпараттық жүйесінде спутниктік ақпарат өтетін өмірлік цикл.

1 ЗЕРТТЕУ ОБЪЕКТІСІ ЖӘНЕ ЗЕРТТЕУ ПӘНІ
1.1 Жердің физикалық-географиялық сипаттамасы
Алматы - Қазақстанның ең ірі қаласы. Ол Алматы облысы, Тянь-Шань тауларының солтүстігінде, Іле Алатауының баурайында, Қазақстан Республикасының оңтүстік-шығысында орналасқан. Аумағы 682 шаршы шақырым. Тұрғыны 1 млн 977,011 мың адам.
Географиялық координатасы 76°54′00″ ш. б. 43°15′00″ с. е.

1.2 Ауа ластануына әсер ететін жағдайлар
Азот оксидтері (NO2) - бұл бензинді, көмірді және дизельдік отынды автомобильдермен, электр станцияларымен және өндірістік объектілермен жағу арқылы шығарылатын зиянды газ.
Кесте 1 - NO2 шекті мүмкіндік концентрация мөлшері

1.3 Ауа ластануын жерді қашықтықтан зондтау арқылы зерделеу
Ғарыштық мониторинг - бұл ғарыш аппараттарынан жер бетінің жай-күйі туралы ақпаратты тұрақты түрде алу. Жерді жүйелі түрде қашықтықтан зондтау (ЖҚЗ) табиғи процестерді, табиғи апаттарды, сондай-ақ адам мен жануарлардың іс-әрекетінен туындаған өзгерістерді қадағалауға көмектеседі. Заманауи радиолокациялық қондырғылар атмосфераның күйіне қарамастан тәуліктің кез келген уақытында жер бетін бақылауға мүмкіндік береді.
Бұл мақсатқа келесі міндеттерді шешу арқылы қол жеткізіледі:
Sentinel-5 Precursor спутнигінің миссиясын зерттеу арқылы;
Google Earth Engine платформасымен танысу және JavaScript тілімен код жазу арқасында;
ArcGIS геоақпараттық бағдарламалық өнімдер көмегімен.
Жер атмосферасын бақылайтын жерсерік Sentinel-5P.

2 Жобаның бағдарламалық қамтамасыз етілуі
2.1 Google Earth Engine платформасы
Google Earth Engine (GEE) - бұл бұлтқа негізделген планеталық масштабтағы географиялық талдау платформасы, ол кез-келген масштабтағы әртүрлі географиялық деректерді өңдей алады және үлкен географиялық деректер жиынтығын басқара алады.

2.2 Sentinel-5 Precursor жердін жасанды серігі
Sentinel-5 Precursor (S-5P) - 2017 жылдың 13 қазанында Еуропаның ғарыш агенттігі ауаның ластануын бақылау үшін ұшырған жер серігі. Кіріктірілген сенсорды жиі Tropomi (тропосфералық бақылау құрылғысы) деп атайды.

3 Алматы қаласының ауа ластануын бақылау
3.1 Google Earth Engine платформасында жұмысты бастау

3.1.1 Google Earth Engine код алгоритмдері
NO2 мәндерін импорттау
Визуализация параметрлері
Карталарды визуализациялау
Диаграмма жасау

3.1.1.1 Google Earth Engine код редакторы

3.1.2 Алматы қаласының ауа құрамындағы NO2 өзгеруі
2019 жыл
2020 жыл

3.1.2.1 Алматы қаласының ауа құрамындағы NO2 бақылау 2019-2020жж.

3.2 ArcGIS-те сандық карта жасау

3.2.1 ArcGIS-те сандық карта жасау

3.3 Алматы қаласының ауа құрамындағы азот оксидтері
COVID-19 карантині кезінде NO2 концентрациясы 2020 жылы 2019 жылмен салыстырғанда 42%-ға төмендесе, NO2 концентрациясы жалпы 2020 жылды 2019 жылмен салыстырғанда керісінше 3,3%-ға жоғарылаған.
Бұл дегеніміз, карантин шаралары Алматы қаласының ауасының жақсаруына орасан зор пайдасын тигізген.

ҚОРЫТЫҢДЫ
Зерттеу тақырыбы «Жерді қашықтықтан зондтау деректерін қолдана отырып Алматы қаласының ауа ластануын бақылау».
Зерттеу объектісі 2020 жылғы карантинге дейінгі, карантин кезіндегі және кейінгі Алматы қаласының ауа сапасы.
Жоба бойынша жұмыс барысында қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізілді:
Sentinel-5 Precursor спутнигінің миссиясын зерттеу арқылы;
Google Earth Engine платформасымен танысу және JavaScript тілімен код жазу арқасында;
ArcGIS геоақпараттық бағдарламалық өнімдер көмегімен карта жасау арқылы.