Historia mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce презентация

Mniejszość narodowa- to grupa ludzi zamieszkująca obszar danego państwa, odróżniająca się od większości społeczeństwa językiem, kulturą, pochodzeniem etnicznym bądź religią.
Obszary współczesnych krajów zamieszkują często odmienne od większej części społeczeństwa grupy etniczne. Ich źródłem były naturalne magracje ludności na przestrzeni wielu wieków, zmiany terytoriów państwowych jak również tworzenia organizmów państwowych o charakterze wielonarodowym. Migracje wynikały głównie z poszukiwania lepszego życia, pracy, żywności, itd.

MNIEJSZOŚCI NARODOWE W POLSC PRZED II WOJNĄ ŚWIATOWĄ
Polska była państwem wielonarodowym, według danych GUS (Główny urząd statystyczny) z 1931 roku Polacy stanowili 69% ogółu ludności.
Przyczyny ujednolicenia Polski pod względem narodowościowym:
- Holokaust i masowa migracja ludności żydowskiej
- zmiany granic w wyniku II wojny światowej (ludność ukraińska, białoruska i litewska pozostała poza granicami bez możliwości powrotu do kraju)
- migracja ludności niemieckiej w latach 70-tych
- działania wojenne – zsyłki do obozów pracy
Po wojnie Polska stała się krajem jednolitym narodowościowym. Mniejszości narodowe stanowią tylko 3% (około 1 mln)

Białorusini
Białorusini to mniejszość narodowa, licząca około 200 - 300 tysięcy osób, w większości tradycyjnie mieszkających na terenie województwa podlaskiego. Według danych z 1931 płn.-wsch. kresy RP zamieszkiwało 990 tys. Białorusinów.
Należy zaznaczyć, że w województwie podlaskim przedstawiciele społeczności białoruskiej zasiadają we władzach samorządowych, dysponując większością w radach niektórych powiatów i gmin.

Organizacje
Bałoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne (BTSK) z 1956r.
Związek Białoruski w Rzeczypospolitej Polskiej (ZBwRP) z dnia 15 marca 1993r.
Białoruskie Zrzeszenie Studentów (BZS) które powstało w latach 80-tych.
Białoruskie Stowarzyszenia Literackie „Białowieża” z 1990r.
Bractwo Prawosławne św. Cyryla i Metodego i Młodieżowe Bractwo Prawosławne.

Czesi
Pierwsza migracja czeska na tereny Polski miała miejsce w połowie XVI wieku i związana była z prześladowaniami religijnymi Braci Czeskich. Następne fale migracji miały miejsce w pierwszej połowie XVII w., drugiej połowie XVIII w. i na początku XIX w. – ta ostatnia związana była z rozwojem przemysłu w Łodzi.
W II Rzeczypospolitej mniejszość czeska liczyła 30 tys. оsób ( wg. spisu powszechnego z 1921r.).Największe skupisko ludności czeskiej znajdowało się w województwie wołyńskim(1.8% ogółu ludności województwa). W pozostałych częściach Polski ludność czeska mieszkała w województwach: Łódzkim, Krakowskim, Lwowskim, Śląskim, Poznańskim i Warszawskim.

Po wybuchu II wojny świstowej największe skupiska ludności czeskiej w centralnej Polsce znalazły się w Wrszawie i Łodzi.
Po 1945 r., z wyjątkiem Wołynia, skupiska Czechów znalazły się w nowych granicach
Państwa polskiego. Taka sytuacja oraz odbudowa Czechosłowacji po wojnie wpłynęły
na decyzję powrotu do państwa czeskiego.
W 1950 r. W wyniku migracji tylko około 1/3 przedwojennego stanu ludności czeskiej
рozostało w granicach państwa polskiego.
Obecnie w granicach Polski żyje ok. 3 tys. Czechów. Zamieszkyją oni okolice Strzelina
i Piotrkowa Trybunalskiego.

Organizacje
Związek Czechosłowaków w Polsce( powstał 1944 r. w Lublinie)
Czechosłowacki Komitet Samopomocy dla Spraw Repatriacji 1945 (w Poznaniu)
Centralny Komitet Czeski( w Katowicach)

Litwini
To mniejszość narodowa licząca okoł 20-25 tys. osób. Przedstawiciele tej mniejszości
Mieszkają na terenie gmin: Puńsk, Szypliszki, Krasnopol i Sejny( woj. Podlaskie).
Większe skupiska ludności pochodzenia litewskiego znsjdują się ponadto w Gdańsku,
Słupsku, Szczecinie, Warszawie oraz we Wrocławiu.
Pоczątki osadnictwa litewskiego sięgają XV w. W tym okresie ukształtowała się polsko-
litewska granica etniczna na Sejneńszczyźnie, która w niemal niezmienionym kształcie
przetrwała do dziś.

Organizacje
Stowarzyszenie Litwinów w Polsce( z 1956 r.)
Litewskie Towarzystwo św. Kaziemierza( od maja 1990 r.)
Wspólnota Litwinów w Polsce(1993 r.)
Stowarzyszenie Młodzieży Ltewskiej

Niemcy
Niemcy to mniejszość narodowa, licząca 300 - 500 tysięcy osób. Spis z 1931 r. wskazuje na 741 tys. osób. Obecnie zamieszkują oni tereny województw: opolskiego, śląskiego, dolnośląskiego, warmińsko-mazurskiego i kujawsko-pomorskiego. W niektórych gminach województwa opolskiego Niemcy stanowią większość mieszkańców.
Przedstawiciele mniejszości niemieckiej zasiadają w polskim Parlamencie od czasu wyborów uzupełniających do Senatu w lutym 1990 roku. Po wyborach 27 września 2001 r. w Sejmie RP zasiada dwóch przedstawicieli mniejszości niemieckiej.

Organizacje
Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w RP(VdG)z 1991 r.
Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim
Związek Młodzieży Mniejszości Niemieckiej w RP
Rada Niemców Górnośląskich( 4 czerwca 2002 r.)

Ormianie
Społeczność ormaińska, licząca około 5-8 tys., mieszka w rozproszeniu na terenie całej
Polski, głównie na Dolnym Śląsku i w większych miastach.
Kolonie ormiańskie, powstałe około XI w. Na Rusi Kijowskiej, weszły w skład państwa
Polskiego za panowaniem Kaziemierza Wielkiego. W 1356 r. Kolonie w Kamieńcu
Podolskim i we Lwowie uzyskały potwierdzenie swojej autonomii, a Lwów został
siedzibą biskupa ormiańskiego. Po II wojnie światowej polacy Ormianie z dawnych
okresów południowo- wschodnich w ogromnej większości osiedlili się na „ziemiach
odzysanych” oraz w Gliwicach,Gdańsku, Krakowie i Warszawie.

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze( 1980 r.)
Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne( powstało w Krakowie 1990 r.)
Federacja Organizacji Ormiańskich
Organizacje

Rosjanie
Liczebność mniejszości rosyjskiej w Polsce szacuje się na około 10-15 tys. osób,
mieszkających głównie na Suwalszczyźnie i Mzurach. Najważniejszymi ośrodkami
życia kulturalnego mniejszości rosyjskiej pozostają duże miasta, przede wszystkim:
Białystok, Gdańsk, Kraków, Łódź i Warszawa.
Odrębną grupę, którą często zalicza się do mniejszości rosyjskiej, stanową potomkowie
staroobrzędowców, którzy osiedlili się na ziemiach polskich pod koniec XVIII w.
Mieszkający dziś w Polsce staroobrzędowcy wywodzą się z trzech dawnych rejonów:
z Ziemi Suwalskiej, z okolic Augustowa oraz z Mazur. Liczebność
Staroobrzędowców szacuje się na około 2 tys. osób.

Rosyjskie Towarzystwo Kulturalno- Oświatowe( 1956-1975 latach)
Międzynarodowy Russkij Klub( 1991 r.)
Rosyjskie Stowarzyszenia Kulturalno- Oświatowego(1993 r.)
Stowarzyszenie,,Wspólnota Rosyjska”
Organizacje

Ukraińcy to mniejszość narodowa, licząca około 200 - 300 tysięcy osób. Można spotkać szacunkową liczbę tej nacji, która podaje, że w płd.-wsch. części Rzeczpospolitej ok. roku 1919 żyło ich ponad 5 milionów. W wyniku przeprowadzonej w 1947 r., przez ówczesne władze komunistyczne, akcji „Wisła”, ludność ukraińska, zamieszkująca tereny południowo - wschodniej Polski, została przesiedlona na tereny Polski północnej i zachodniej. W efekcie największe skupiska mniejszości ukraińskiej znajdują się na terenach województw: warmińsko-mazurskiego, zachodniopomorskiego i dolnośląskiego. Mniejszość ukraińska posiada własnych przedstawicieli we władzach samorządowych, głównie w województwie warmińsko-mazurskim.
Ukraińcy

Organizacje
- Związek Ukraińców w Polsce,
- Związek Niezależnej Młodzieży Ukraińskiej,
- Związek Ukraińców Podlasia,
- Ukraińskie Towarzystwo Lekarskie,
- Ukraińskie Towarzystwo Nauczycielskie w Polsce,
- Stowarzyszenie Ukraińców - Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego,
- Bractwo Cerkiewne św. Włodzimierza,
- Fundacja Kultury Ukraińskiej,
- Fundacja św. Włodzimierza Chrzciciela Rusi Kijowskiej.

Słowacy
Slowacy to mniejszość narodowa licząca 1 710 obywateli RP w tym: w województwie małopolskim - 1 572, śląskim - 40, mazowieckim - 20.
Słowacy zajmują tradycyjnie teren Spisza i Orawy.
W 11 placówkach oświatowych języka słowackiego, jako ojczystego, uczy się 331 uczniów.
Słowacy są w większości wiernymi Kościoła Rzymskokatolickiego.

Żydzi
Żydzi to mniejszość narodowa licząca 8 - 10 tysięcy osób mieszkających w rozproszeniu, przede wszystkim w dużych miastach. Ich liczba w 1931 roku przekraczała 3 mln osób. Pierwsze wzmianki o żydach na terenach polskich pochodzą z X wieku, a pierwszym oficjalnym polskim dokumentem, nadającym Żydom przywileje i autonomię był statut kaliski z XIII wieku. II wojna światowa przyniosła nie tylko zagładę prawie 90% polskich żydów, doprowadziła również do przerwania ciągłości żydowskiej tradycji oraz życia religijnego i kulturalnego w Polsce. Toż po zakończeniu II wojny światowej w kilku falach emigracyjnych wyjechała większość z tych, którzy przeżyli holocaust, ale dopiero wydarzenia końca lat sześćdziesiątych (marzec 1968), kiedy użyto problemu żydowskiego do rozgrywek politycznych, przyczyniły się do rozbicia środowiska żydowskiego w Polsce.

- Towarzystwo Społeczno - Kulturalne Żydów w Polsce,
- Stowarzyszenie Dzieci Holocaustu w Polsce,
- Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny,
- Polska Unia Studentów Żydowskich,
- Federacja Organizacji Żydowskich,
- Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP,
- Państwowy Teatr Żydowski im. E. R. Kamińskiej.
Organizacje

Karaimi
Romowie
Łemkowie
Tatarzy
Do mniejszości etnicznych zaliczani są:

Kraimi
Karaimi są najmniej liczna mniejszościa etniczna i jednocześnie wyznaniowa. Podczas narodowego spisu powszechnego ludnosci i mieszkań narodowość karaimska zadeklarowało 43 obywateli RP. Karaimi mieszkają przede wszystkim w Warszawie i okolicach, Wrocławiu, ale takze w Trójmieście, Opolu oraz w Krakowie.
Pierwsze grupy Karaimów przybyły z Krymu w XIII wieku i osiedlily się na ziemiach księstwa halicko-wołyńskiego (Troki, Luck, Halicz, Lwów).
Karaimi zatrącili znajomość ojczystego języka, wyróżnia ich natomiast religia karaimska, wywodząca się z judaizmu.

Łemkowie
To mniejszość etniczna, licząca około 60 - 70 tysięcy osób. W przeszłości zamieszkiwali tzw. Łemkowszczyznę, czyli Beskid Niski i część Beskidu Sądeckiego. W związku z akcją „Wisła”, w wyniku której Łemkowie zostali przesiedleni, większość mieszka poza swoim rodzimym terenem w województwach: warmińsko-mazurskim, lubuskim, zachodniopomorskim i dolnośląskim. Część Łemków podkreśla swoją przynależność do narodu ukraińskiego, inni deklarują się jako odrębna mniejszość narodowa.

Romowie
Pierwszy dokument poświadczający obecność Romów w Polsce datowany jest na rok 1401 i pochodzi z Krakowa. Od XV w. wzdłuż łuku Karpat i od strony Niziny Węgierskiej przybywały do Polski i osiedlały się grupy wędrujących Romów. Ich potomkami są Romowie Karpaccy. Od XVI wieku do Polski zaczęli przybywać z Niemiec Romowie nazwani później Polska Roma. W II połowie XIX w. z terenów Siedmiogrodu i Wołoszczyzny rozpoczęła się migracja Kełderaszy (Kelderari - kotlarze) i Lowarów (Lovari - handlarze końmi).

To mniejszość etniczna, licząca około 5 tysięcy osób, zamieszkujących rdzenne kolonie tatarskie na Białostocczyźnie (Bohoniki i Kruszyniany) oraz miasta: Białystok, Sokółka i Dąbrowa Białostocka. Polscy Tatarzy mieszkali na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego od końca XIV wieku. Ich przodkami byli emigranci lub uciekinierzy z terenów ówczesnej Złotej Ordy i z Krymu. Tatarzy w Polsce zatracili znajomość swojego ojczystego języka.
Tatarzy