Материктер мен мұхиттар географиясы презентация

ОҢТҮСТІК АМЕРИКАҒА САЯХАТ
Сабақтың тақырыбы:

Оңтүстік Америка матиригі туралы алған білімдерін пысықтау ;
Жердің табиғатының алуан түрлілігі туралы өз беттерінше ақпарат көздерінен қажетін алуға дағдыландыру;
Барлық адамзаттың нәсіліне, ұлтына, дініне, тіліне, салт – дәстүріне құрметпен қарауға тәрбиелеу;
Сабақтың мақсаты:

Қаныш Сәтбаев:
Туған жердің қара тасын қадірлемеген, өзге елдің алтынын мақтап жарытпас

Аялдама- І. Багам аралы
Біз мінген ұшақ Х.Колумбтың ізімен Багам аралдарына келіп қонды. Себебі 1492ж 12 қазанда алғаш рет Колумбтың аяғын басқан жері болғандықтан біз де алғашқы саяхатымызды осы жерден бастаймыз

Тапсырмалары:
1.а.1538 жылы дүние жүзі картасында Американы Оңтүстік, Солтүстік бөліктері ұғымын пайдаланып «Жаңа Дүние» деп атаған картограф кім?
1.ә.1932-1933 жж өзінің материкке экспедициялары кезінде егіншіліктің ежелгі ошақтарының орталықтарын және өзінің отаны Оңтүстік Америка болып табы латын кейбір екпе өсімдіктердің шығу тегін айқындаған Совет ботанигі кім?

2.а.Колумб ашқан жерлерге 1499-1503 жылдар аралығында 3 рет саяхат жасап, жаңа ашылған жердің Үндістан емес төртінші дүние бөлігі екенін дәлелдеген саяхатшы кім?
2.ә. «...Бір түннің ішінде таудың қалың қар жамылғысы ғайып болды, сөйтіп таудың қара қоңыр пішіні көз алдымызда жалаңаш күйінде қалды; шлак жауынын туғызған отты бағанның қошқыл қызыл жалыны шарықтап биікке көтеріліп кетті»-деген сөздер қай саяхатшының сөзі?

ІІ.Ориноко өзені.
Анхель сарқырамасы
Х.Колумб 1498 ж тамызда рет үшінші жүзу кезінде аялдаған болатын.

2)Шығыс мүйісі
Тапсырмалар:
1.Оңтүстік Америка материгінің мүйістерін тауып, координаттарын анықта.
1)Солтүстік мүйісі
2)Батыс мүйісі
1)Оңтүстік мүйісі
(Гальинас 12о с.е.-72о б.б.)
(Фроуэрд 54 о о.е.-71 о б.б.)
(Париньяс 5 о о.е.-82 об.б.)
(Кабу-Бранку 7 оо.е.-340б.б.)

ІІІ.Богота қаласы.
Колумбтың құрметіне аталған Колумбия елінің астанасы Богота қаласындағы Мемлекеттік мұражайында үндістердің алтыннан жасалған 25 мың ежелгі бұйымдары сақталған.

1.Контур картаға өзендері мен көлдерін түсір.
2. Картадан Оңтүстік Американың таулары мен жазықтарын көрсет.

ІҮ .Амозония.
Амозония орманы планетамыздың «өкпесі» болып саналады, өйткені жер бетіндегі тіршілікке қажетті оттегінің мол үлесі гилеяға тиесілі.

Гевея «Каучук ағашы» амазонияның ең бағалы қызыл ағаштарының бірі. Одан қымбат жиһаз жасалынады. Резина жасалатын табиғи каучук осы ағаштан алынғалы аяусыз қырқылып жойылуға айналды. Каучук шикізатын алу үшін гевеяның қабығын ашып аққан сұйығын жинайды.
Гевея ағашын қоғау.

1.Амазонканың жыртқыш балығы?
2.Амазонка өзенінде неліктен ағыс кері де ағады?
3.Амазонканың жылдам қозғалатын кері ағысын үндістер қалай атаған?
4. Амазонканың қанша саласы бар?
5. Миы адамдікінен 40%-ға көп ақылды сүтқоректісі (балығы) ?
6.Жыртқыш бауырымен жорғалаушы жануары?
7.Жапырағының ені 2 метр Амазония тұңғиығы?
8. Ұзындығы 12метр болатын су айдаһары?
9. Амазонканың ағашта оп-оңай өрмелейтін, суда да жақсы жүзетін, құрлықта да жүйрік мысық тұқымдас, қауіпті жануары?
10. Амазония ормандары арқылы өтетін тас жолы?

Ү.Титикака көлі.
Әлемдегі ең биік тау көлі Аймара үндістерінің тілінде «қалайы алаңы» дегенді білдіреді. Бұл атау көлдің ерекше түсіне байланысты айтылған. Су бетіндендегі қамыстан жасалған қалқыма салдарда үндістердің үйлері орналасқан.

Тапсырмалары: «Сандарды сөйлет»
(А.Веспуччи Бразилия жағалауына жеткен жыл)
1.а)1498
(Х.Колумб Оңтүстік Америкаға алғаш келді.)
ә)-40м
(теңіз деңгейінен төмен жатқан нүктесі)
б)6880
(Д/ж ең биік жанартауы)
в)1054
(Анхель сарқырамасының биіктігі)
г)30том
(Оңтүстік Америкасының табиғаты туралы А.Гумбольттың кітаптары)
д) 1501

(Аконкагуа тауының биіктігі)
2.а)1499
(А.Веспуччидің Оңтүстік
Америкаға алғашқы саяхаты.)
ә)9000
(Андының ұзындығы) б)7000 000
(Амазонка өзенінің көлемі)
в)3800
(Титикака көлінің теңіз деңгейінен биіктігі)
г)13
(Тәуелсіз мемлекеттерінің саны)
д)6960

ҮІ.Аконкагуа. .
Тапсырмалары: “Домино” ойыны.
2.Монитордан әр елдің тулары көрсетіледі. Қай елдің туы екенін анықтау.(1 минут туларды атап болғанша тақтаға домино құрастыру).
1.Берілген елдердің астаналарын табу.

Боливия

Эквадор

Аргентина

Чили

Венесуэла

Гайана

Парагвай

Уругвай

Бразилия

Суринам

Колумбия

Гвиана

Перу

ҮІІ.Отты жер аралы.
Жердің дөңгелек екенін дәлелдеу үшін Жер шарын бір айналып шықпақ болған Магеллан алғаш жүзіп өткендіктен Отты жер аралын материктен бөліп тұрған бұғаз саяхатшының атымен Магеллан бұғазы деп аталды.

Сәйкестендіру тесті.
1.Тілдік құрам.
Бразилия
Кариб аралындағы
елдер
Гаити
Суринам
Перу
Қалған елдер
Испан
Француз
Испан, кечуа
Ағылшын
Нидерланд
Португал

2.Глоссари құру.
Сельвас
Льянос
Кампос
Гилея
Пампа
Пуна
Бразилия саваннасы
«Жазық дала»
Ылғалды экваторлық орман
Ориноко саваннасы
Биік таудағы шөптесін өсімдіктерден тұратын белдеу
Ит тұмсығы батпайтын қалың орман

ҮІІІ.Вальдес түбегі.
Вальдес түбегінде Оңтүстік Американың теңіз деңгейінен ең төмен жатқан нүктесі – 40 метр ойысы орналасқан.

Тапсырмасы: “Тосын сый”(Байлаулы көзбен алдындағы заттың не екенін анықтау. Ұстап, иіскеп, дәмін татып көруге болады).
2.Томат шырыны, картоп
1.Какао, жүгері

ІХ. Бразилия.
ХХ ғ. 60 жылдарында астанасы Рио – де – Жанейродан Бразилиаға көшірілді.

Тапсырмалары:
«Шоколад ағашының жемісін теру» (Шоколад ағашына ілінген шарлардағы сұрақтарға жауап беріп ұпай алып, шарларды шешіп алады. Шарлардың ішінде де сұрақтар бар. Шарды жарып сұрағына жауап берсе тағы да ұпай алады. Егер жауап бере алмаса алдыңғы ұпайы да күйіп кетеді.)

1.Қоңыржай белдеуде шілдеде қар жауады ма?
2.Оңтүстік Америка материгінің жер көлемі қанша?
3.Оңтүстік Америка материгі жер көлемі бойынша нешінші орында?
4.Оңтүстік жарты шардағы ең ежелгі материкті ата?
5.Анд қай таудың жалғасы болып табылады?
6.Эль-Ниньо жылы ағысы туралы не айта аласың?
7.Неліктен Тынық мұхиты орналасқан батыс жағалауында шөл қалыптасқан ?
8.Оңтүстік Американың ең төмен жатқан нүктесі?
9.Латын Америкасы деп аталу себебі неде?
10.Ең кішкене құс ?
11.Оңтүстік Американың сөген жанартауы?
12.Оңтүстік Американың ең ірі аралын ата.
13.Оңтүстік Американың мұхитқа шыға алмайтын елдері қандай?
14.Оңтүстік Америка қандай материк?
15.Дүние жүзіндегі ең биік сарқырама?
16. Оңтүстік Американың өзендерінің көпшілігі неліктен Атлант мұхитына құяды?

Елдің азаттығы жолында күрескен Симон Боливардың құрметіне Боливия аталған елдің астанасы Ла – Пас дүние жүзіндегі теңіз деңгейінен ең биік орналасқан (3630 м) қала болып саналады.

Ла – Пас
Тапсырмалары
1.Жануарлары
2.Өсімдіктері

Белен қаласынан үйімізде бізді сағына күтіп отырған анамызға базарлыққа Оңтүстік Американың ең әдемі гүлі – орхидеяны сатып аламыз.
Х.Белен қаласы.

Тапсырлалары:
«Анама сыйға орхидея»

«Фишбон»

1.Х. Колдумбтың «Жаңа Дүниені» ашқандығынына сіздің оң көзқарасыңыз?
2.Х. Колдумбтың «Жаңа Дүниені» ашқандығымен сіздің келіспеушілігіңіз?
Проблема: