Содержание
- 2. Жер қыртысын құраушы минералдықЖер қыртысын құраушы минералдық бір тектес заттарды тау жынысы деп атайды. Жердің сыртқы
- 6. Магмалық тау жыныстары Балқынды магманың жер бетiне шықпай жер астында бiртiндеп суып немесе жер бетiне шығып
- 7. Интрузивтік тау жыныстары Интрузивтік тау жыныстары жердің ішкі қойнауында (әр түрлі терендікте.) алғашқы магманың біртіндеп суынып,
- 8. Эффузивтік тау жыныстары Эффузивтік жыныстар жердің бетіне ақтарыла төгілген магмадан (лавадан) қатайып, пайда болады. Лаваның суынып-қатаюы
- 10. Шөгінді тау жыныстары Шөгінді тау жыныстары — құрлықта немесе су бассейндерінде шөгетін материалдан пайда болатын тау
- 11. Жер қыртысы алғашқы қатайып құрылған кезден бастап оны құраушы магмалық жыныстар температураның, желдің және судың әсерінен
- 12. Шөгінді тау жыныстары жер бетінің 75%-н жауып жатыр. Шөгінді тау жыныстарының түзілу процесі литогенез деп аталып,
- 13. Шөгінді тау жыныстары құраушыларына байланысты аутигендік және аллотигендік деп бөлінеді. Аутигендік шөгінді тау жыныстары[өңдеу] Аутигендік шөгінді
- 14. Шөгінді тау жыныстарының түзілуі Шөгінді тау жыныстары түзілуі бойынша 3 класқа бөлінеді: сынықты сазды химия-биохимиялық
- 15. Сынықты Шөгінді тау жыныстары тегіне байланысты екі қатарға ажыратылады: жанартаулық және нақты шөгінді. Жанартаулық-сынықты тау жыныстары
- 16. Сазды Шөгінді тау жыныстарының болбыр, жұмсақ түрлерін саздар, ал тасқа айналғандарын сазтастар деп атайды. Олар гидрослюда,
- 17. Химиялық және биохимиялық Шөгінді тау жыныстары химиялық құрамына қарай алюминийліХимиялық және биохимиялық Шөгінді тау жыныстары химиялық
- 19. Метаморфты тау жыныстары Метаморфтық тау жыныстары (грек. metamorpho – өзгеру), метаморфизм әсерінен пайда болады. Егер метаморфизмде
- 20. Метаморфтық тау жыныстары геологиялық қалыптасу жағдайына қарай катаклаздық, жапсар-термалық, аймақтық және метасоматоздық болады.
- 21. Катаклаздық Метаморфтық тау жыныстары тектоникалық қозғалыстарға байланысты туатын қысымның әсерінен қалыптасады. Уатылу дәрежесіне қарай олардың тектоникалық
- 22. Магмалық және шөгінді жыныстар жердің терең қабатына түссе немесе жаңадан көтерілген магмалық ыстық лебіне ұшыраса, олар
- 24. Скачать презентацию
Слайд 2Жер қыртысын құраушы минералдықЖер қыртысын құраушы минералдық бір тектес заттарды тау жынысы деп атайды. Жердің сыртқы қыртыс қабаттары
Жер қыртысын құраушы минералдықЖер қыртысын құраушы минералдық бір тектес заттарды тау жынысы деп атайды. Жердің сыртқы қыртыс қабаттары
Слайд 6Магмалық тау жыныстары
Балқынды магманың жер бетiне шықпай жер астында бiртiндеп суып немесе жер
Магмалық тау жыныстары
Балқынды магманың жер бетiне шықпай жер астында бiртiндеп суып немесе жер
Слайд 7Интрузивтік тау жыныстары
Интрузивтік тау жыныстары жердің ішкі қойнауында (әр түрлі терендікте.) алғашқы магманың
Интрузивтік тау жыныстары
Интрузивтік тау жыныстары жердің ішкі қойнауында (әр түрлі терендікте.) алғашқы магманың
Олар тереңдігіне қарай: тереңдік (абиссалдық), жартылай тереңдік (гипабиссалдық) жыныстар және желілі дайкалар (тау жыныстарының ірілі-ұсақты жарықтары мен жарықшақтарын толтыра өскен) болып бөлінеді.
Жердің терең қабаттарында магма өте баяу суиды. Ал минералдардың түзілуі газдар мен су буынын, қаты-суымен байланысты өтеді. Осы жағдайда түзілген интрузивтік тау жыныстарын құрайтын минералдардық кристалдық пішіндері толық жетілген түрде болады.
Слайд 8Эффузивтік тау жыныстары
Эффузивтік жыныстар жердің бетіне ақтарыла төгілген магмадан (лавадан) қатайып, пайда болады.
Эффузивтік тау жыныстары
Эффузивтік жыныстар жердің бетіне ақтарыла төгілген магмадан (лавадан) қатайып, пайда болады.
Эффузивтік тау жыныстары кеуек түтіктер мен қуыстар түріндегі (көбікті, миндалинді-тасты) және флюидалдық текстуралар құрайды.
Слайд 10Шөгінді тау жыныстары
Шөгінді тау жыныстары — құрлықта немесе су бассейндерінде шөгетін материалдан пайда
Шөгінді тау жыныстары
Шөгінді тау жыныстары — құрлықта немесе су бассейндерінде шөгетін материалдан пайда
Слайд 11Жер қыртысы алғашқы қатайып құрылған кезден бастап оны құраушы магмалық жыныстар температураның, желдің
Жер қыртысы алғашқы қатайып құрылған кезден бастап оны құраушы магмалық жыныстар температураның, желдің
Суға түрлі заттар араласып, ериді. Теңіз немесе көл тартылғанда олар тұнып, жер қабатына қосылады (мысалы, тұз, т. б.). Мұндай жолмен химиялық шөгінділер пайда болады.
Судағы және құрлықтағы өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары органикалық шөгінділер құрайды. Мысалы, өсімдіктердің шірімей және көміліп қалған қалдықтарынан шымтезек пен тас көмір, теңіздің өте майда жәндіктерінің қалдықтарынан бор құралады.
Әр түрлі жолдармен пайда болғанына қарамастан, шөгінді жыныстардың бәріне тән екі түрлі ерекшелік бар. Біріншіден, тұну арқылы түзілгендіктен олардың бәрі де қат-қабаттанып жатады. Екіншіден, шөгінді жыныстардың арасынан жануарлар мен өсімдіктердің қалдықтары немесе таңбалары ұшырасады. Мысалға, тас көмір қабаттарының арасынан ағаштың тасқа айналған қалдығы немесе жапырағының таңбасы жиі кездеседі.
Слайд 12Шөгінді тау жыныстары жер бетінің 75%-н жауып жатыр. Шөгінді тау жыныстарының түзілу процесі литогенез деп
Шөгінді тау жыныстары жер бетінің 75%-н жауып жатыр. Шөгінді тау жыныстарының түзілу процесі литогенез деп
қатты (түпкі) тау жыныстарының мүжілуі, бұзылуынан бастапқы материал пайда болады;
осы материал суосы материал су ағыны, желосы материал су ағыны, жел, мұздыққа байланысты құбылыстар әсерінен көшеді де құрлық немесе су түбіне тұнады;
әр түрлі бөлшектерден құралған, суға қаныққан борпылдақ тұнба түзіледі.
Слайд 13Шөгінді тау жыныстары құраушыларына байланысты аутигендік және аллотигендік деп бөлінеді. Аутигендік шөгінді тау
Шөгінді тау жыныстары құраушыларына байланысты аутигендік және аллотигендік деп бөлінеді. Аутигендік шөгінді тау
Аутигендік шөгінді тау жыныстары – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда,монтмориллонит – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда,монтмориллонит, гиббсит – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда,монтмориллонит, гиббсит, бемит – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда,монтмориллонит, гиббсит, бемит, диаспор – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда,монтмориллонит, гиббсит, бемит, диаспор, гетит – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда,монтмориллонит, гиббсит, бемит, диаспор, гетит, гематит – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда,монтмориллонит, гиббсит, бемит, диаспор, гетит, гематит, пиролюзит – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда,монтмориллонит, гиббсит, бемит, диаспор, гетит, гематит, пиролюзит, псиломелан – шөгу процесі кезінде түзілген минералдар тобы. Оларға: каолинит, гидрослюда,монтмориллонит, гиббсит, бемит, диаспор, гетит, гематит, пиролюзит, псиломелан, манганит, апатит, коллофан, коллофан, кварц, коллофан, кварц,халцедон, коллофан, кварц,халцедон, опал, коллофан, кварц,халцедон, опал, кальцит, коллофан, кварц,халцедон, опал, кальцит, доломит, коллофан, кварц,халцедон, опал, кальцит, доломит, сидерит, родохрозит, гипс, коллофан, кварц,халцедон, опал, кальцит, доломит, сидерит, родохрозит, гипс, ангидрит, коллофан, кварц,халцедон, опал, кальцит, доломит, сидерит, родохрозит, гипс, ангидрит, галит, коллофан, кварц,халцедон, опал, кальцит, доломит, сидерит, родохрозит, гипс, ангидрит, галит, сильвин, коллофан, кварц,халцедон, опал, кальцит, доломит, сидерит, родохрозит, гипс, ангидрит, галит, сильвин, карналлит жатады.
Аллотигендік шөгінді тау жыныстары[өңдеу]
Аллотигендік шөгінді тау жыныстарына – магмалық және метаморфтық тау жыныстары мен олардың минералдары, ғарыштық тозаңдар, организм қалдықтары, жанартау өнімдері (пирокластар) жатады. Шөгінді тау жыныстарының бітімі қалыптасу жағдайына қарай: көлбеу, арналық, теңіз-жағалық, эолдық, тасқындық, толқындық, қабаттастық, су асты көшкіндік, ұсақ қатпарлы, биогендік, тасберіштік, т.б. болып келеді. Олардың құрылымы да жаралу түріне қарай әр түрлі: псефиттік, псаммиттік, алевриттік, пелиттік, литокластық, кристалкластық, витркластық, пизолиттік, оолиттік, сферолиттік, биоморфтық, детритустық, кристалл түйірлі, жасырын кристалды, аморфты, т.б. болады.
Слайд 14Шөгінді тау жыныстарының түзілуі
Шөгінді тау жыныстары түзілуі бойынша 3 класқа бөлінеді:
сынықты
сазды
химия-биохимиялық
Шөгінді тау жыныстарының түзілуі
Шөгінді тау жыныстары түзілуі бойынша 3 класқа бөлінеді:
сынықты
сазды
химия-биохимиялық
Слайд 15Сынықты Шөгінді тау жыныстары тегіне байланысты екі қатарға ажыратылады: жанартаулық және нақты шөгінді.
Сынықты Шөгінді тау жыныстары тегіне байланысты екі қатарға ажыратылады: жанартаулық және нақты шөгінді.
Слайд 16Сазды Шөгінді тау жыныстарының болбыр, жұмсақ түрлерін саздар, ал тасқа айналғандарын сазтастар деп
Сазды Шөгінді тау жыныстарының болбыр, жұмсақ түрлерін саздар, ал тасқа айналғандарын сазтастар деп
Слайд 17Химиялық және биохимиялық Шөгінді тау жыныстары химиялық құрамына қарай алюминийліХимиялық және биохимиялық Шөгінді тау
Химиялық және биохимиялық Шөгінді тау жыныстары химиялық құрамына қарай алюминийліХимиялық және биохимиялық Шөгінді тау
Слайд 19Метаморфты тау жыныстары
Метаморфтық тау жыныстары (грек. metamorpho – өзгеру), метаморфизм әсерінен пайда болады. Егер метаморфизмде бастапқы
Метаморфты тау жыныстары
Метаморфтық тау жыныстары (грек. metamorpho – өзгеру), метаморфизм әсерінен пайда болады. Егер метаморфизмде бастапқы
Слайд 20Метаморфтық тау жыныстары геологиялық қалыптасу жағдайына қарай катаклаздық, жапсар-термалық, аймақтық және метасоматоздық болады.
Метаморфтық тау жыныстары геологиялық қалыптасу жағдайына қарай катаклаздық, жапсар-термалық, аймақтық және метасоматоздық болады.
Слайд 21Катаклаздық Метаморфтық тау жыныстары тектоникалық қозғалыстарға байланысты туатын қысымның әсерінен қалыптасады. Уатылу дәрежесіне қарай олардың
Катаклаздық Метаморфтық тау жыныстары тектоникалық қозғалыстарға байланысты туатын қысымның әсерінен қалыптасады. Уатылу дәрежесіне қарай олардың
Слайд 22Магмалық және шөгінді жыныстар жердің терең қабатына түссе немесе жаңадан көтерілген магмалық ыстық
Магмалық және шөгінді жыныстар жердің терең қабатына түссе немесе жаңадан көтерілген магмалық ыстық