Өзенмұнайгаз тарихы презентация

Өзен кен орындар
Кен орындары күрделі геологиялық құрылымы мен мұнайдың бірегейлі қасиеттерімен сипатталады , олар парафиннің жоғарғы үлесімен (29%-ға дейін) және жоғарғы қату температурасы (+32C) және асфальттің шайындық компонеттерімен (20%-ға дейін)
ерекшелінеді
Кен орнының нақ және болжалдық жалпы қордың 75%-ын Өзен кен орны құрайды ;
- Өзен кен орны (мұнай және газ);
-Қарамандыбас кен орны (мұнай және газ);
-Оңтүстік Жетібай кен орны (газ және газ конденсаты);
-Батыс Тенге кен орны (газ және газ конденсаты);
-Ақтас кен орны (газ және газ конденсаты);
-Тасболат кен орны(газ және газ конденсаты);
-Шығыс өзен (газ);

Өзен кен орны Қазақстандағы ең көне кен орындарының бірі .
Кеңестер Одағы кезінен бері жұмыс жасап келе жатқан бұл кен орнының Маңгыстау өңірінe , атап өтер болсақ Каспий теңізіне тигізген кесірі көп болды. Себебі XX ғасырдың орта жылдары экологияны қоргау, оны сақтап қалу деген түсінік болмады. Mұнай мен газ қандай әдіспен болсын өндіріліп, оны игеру ғана қарастырылды. Aл экологиялық зардаптары ескірілмеді.
Мұнайды ашық әдіспен алу
Мұнай көптеп топыраққа төгілуі
Қалдықтардың теңізге төгілуі
Энергия алу мақсатында газдың қолданылуы және тағы да басқа соқыр ис әректтер топырақ зонасы мен гидросфераға залалын алып келді .

Өзен мұнайы суда ерімейді, бірақ кейбір органикалық – бензин, хлороформ, эфир сияқты еріткіштерде ериді. Мұнайдың жылу бөлгіштік қабілетін 10400-11000 ккал/кг шамасында, ең жоғары жылу беретін отын қатарына жатады.
Мұнай тектес табиғи газдар жер қойнауында өз алдына жеке-жеке таза кен, газ кендері, болмаса, мұнай ішінде еріп, тұтас мұнай – газ горизонттарын құрастырып немесе тікелей мұнай бетінде шоғырланып орналасқан.
Каспий теңізінде мұнай және газ өндіру өндірісі 150 жылдан бері жүргізіледі. Мамандардың жобалауы бойынша өндірілетін мұнайдың жалпы қоры 200 млрд баррель көлеміндей деп болжанады. Ең ірі көмірсутектердің қоры Қазақстан шельфінде орналасқан. Мұнай мен газды өндіру және өңдеу көлемінің біздің облыс аймағында ұлғаюы да, жергілікті экологиялық проблемалар қатарын көбейтуде.

Мұнайды өндіру кезінде оның шамамен 7%-і жоғалады. Мұнайды бұрғылауда, құбырлардың жалғасқан жерлерінен шикізаттың төгілуі топырақ, атмосфера, судың ластануына әкеліп соғады және биосфераны ластап қана қоймай адамзат денсаулығына зиянды әсерін тигізеді.
Топырақ мұнай қалдықтарымен аз мөлшерде ластанған жағдайда, оны қайта қалпына келтіруге болады. Ал егер көп мөлшерде ластанса, оған қарсы күрес жүргізуге тура келеді.
Қоршаған ортаның мұнай және мұнай өнімдерімен ластауы – ең күрделі мәселелердің бірі. Топыраққа түскен мұнай гравитациялық күштердің әсерінен төмен қарай сіңеді де, сыртқы және капиллярлық күштердің әсерінен кеңінен таралады.

Ақтас мұнай кен орнындағы ластанған топырақтың беткі қабаты бульдозермен ысырылып тасталынған. Бұл кен орны қоршаған ортаға, өсімдіктер дүниесіне көптеген зиян тигізуде. Мұнай кен орындарында мұнаймен ластанған топырақтың беткі қабатын бульдозермен полигон аймағын ысырып тастау механикалық тазарту әдісіне жатпайды, керісінше топырақ жамылғысының, ондағы биоценоз функциялану негізінің толық жойылуына мүмкіндік туғызады.

Топырақты мұнайдан тазарту әдістері
Мұнай және мұнай өнімдерімен ластанған топырақтың өзіндік тазару және қайта қалпына келу процестері өте ұзақ, көптеген ғалымдардың айтуы бойынша шамамен 20-25 жыл уақыт аралылығында жүзеге асады екен. Мұнай өнімдерін топырақтан тазартудың әлемдік тәжірибеде қолданылатын әдістері экстракция, физикалық адсорбция, пиролиз, өртеу және т.б әдістер экономикалық және экологиялық жағынан тиімсіз болып келеді. Сондықтан бұл проблемаға байланысты жүргізілген бірнеше зерттеулерге қарамастан, аймақтың табиғи жағдайларының ерекшеліктерін есепке ала отырып тазарту әдістерінің тиімді түрін қажет етеді.Қазіргі уақытта тазартудың тиімді тәсілінің бірі көмірсутектерді тотықтырушы микроағзалар көмегімен тазарту болып болып табылады.

Мұнай кен орындарында мұнай өнімдерін өңдеу кезінде мұнай мен қалдық сулардың топырақ пен грунтқа төгілуі оларды ластайды. Солтүстік Каспий жағалауының мұнай өнімдері қалдықтарымен ластанған аумағы 194 мың га жерді алып жатса, төгілген мұнайдың мөлшері 1 млн. тоннадан асады .

Суды мұнайдан тазарту
Су бетінің мұнаймен ластануы мұнайдың апаттық жағдайда төгілуi экожүйенің техногендік ластануының жоғарлауына алып келеді. Сондықтан су бетіндегі мұнайды тез арада жою процесі өте маңызды болып табылады. Тиімді мұнай сорбенттерін күріш қауызын қарапайым карбонизация процесі арқылы алуға болды. Карбонизация процесі өңделген күріш қауызының гидрофобтық қасиеті мен сорбциялық қасиетін жоғарлатады. Сорбенттерді күріш қауызы негізінде дайындау экономикалық тиімді және мұнаймен ластанған су бетін, өндірістік ағынды суды және ауылшаруашылық қалдықтарды тазалау сияқты экологиялық мәселелерді шешеді.

Суга төгілген мұнай өнімдері жылуалмасу процессін төмендетеді Сонымен катар су флорасы мен фаунасына тигізер кесірі көп
Мысалы айтар болсақ бүгінгі күнде Каспий тюленьдері 1965 жылмен салыстырганда 80 жойылған