Содержание
- 2. 1. Аграрная рэформа сярэдзіны 16 ст. «Валочная памера» і яе сутнасць. У сувязі з ростам попыту
- 3. «Валочная памера» Кожная сялянская гаспадарка замацоўвалася за часткай валокі, горшай па якасці зямлі. Селянін страчваў права
- 4. Зараджэнне фальваркава-паншчыннай сістэмы Рэформа была першым буйным умяшаннем дзяржаўнай улады ў працэс землеўладкавання ў ВКЛ. Яна
- 5. Запрыгоньванне сялянства Статуты ВКЛ 1566 і 1588 гг. устанавілі спачатку дзесяці, а потым дваццацігадовы тэрмін вышуку
- 6. Жыццё беларускага горада ў 16 ст. Сярэдневяковы беларускі горад меу супярэчнасці, якія з'яуляліся падмуркам вострай барацьбы
- 7. Рамяство, гандаль і цэхі ў гарадах. Асновай эканамічнага жыцця гарадоу былі рамёствы i гандаль. У крыніцах
- 8. З’ўленне мануфактурнай вытворчасці У сярэдзіне 16 ст на Беларусі з’явіліся першыя мануфактуры. МАНУФАКТУРА (ад лац. manus
- 9. 3. Лівонская вайна і Люблінская унія Імкнучыся атрымаць выйсце да Балтыйскага мора, Маскоўская дзяржава ў 1558
- 10. На пачатку зімы 1563 г. асноўныя сілы маскавітаў на чале з самім царом узялі ў аблогу
- 11. Парушыўшы ўсе свае абяцанні, цар Іван IV абвясціў палоннымі не толькі жаўнераў, але і ўсіх палачанаў.
- 12. Асноўныя паходы пад час Лівонскай вайны У студзені 1564 года маскоўцы распачалі новую вайсковую кампанію. Дзве
- 13. Асноўныя паходы пад час Лівонскай вайны Асноўныя этапы Лівонскай вайны: 1558-1561 гг – Пачатак вайны. Распад
- 14. Дзеючыя асобы Лівонскай вайны Жыгімонт ІІ Аўгуст Іван Грозны Готхард фон Кетлер Мікалай Радзівіл
- 15. Узбраенне часоў Лівонскай вайны
- 16. Перадумовы Люблінскай уніі З пачаткам Інфлянцкай (Лівонскай) вайны ВКЛ апынулася ў надзвычай цяжкім становішчы. Вайсковая дэзарганізацыя,
- 17. Страта 15 лютага 1563 г. Полацка ў ходзе Інфлянцкай вайны яшчэ больш выразна паказала неабходнасць для
- 18. Варшаўскі сейм 1563 г., гравюра На Варшаўскім сейме Жыгміонт Аўгуст саступіў Польшчы свае спадчынныя правы на
- 19. Адміністратыўная рэформа 1564-1566 гг. У 1564-1566 гг. у ВКЛ былі праведзены адміністрацыйна-тэрытарыяльная і судовая рэформы. Былі
- 20. Набліжэнне уніі У канцы 1567 г. неабходнасць уніі стала відавочнай для ўсяго палітычнага народа ВКЛ. Перамовы
- 21. Люблінскі сейм У Любліне сейм пачаў працу 10 студзеня 1569 г. Дэлегацыю ВКЛ узначальвалі найбольш уплывовыя
- 22. Каб падштурхнуць дэлегацыю ВКЛ да заключэння уніі на польскіх умовах Жыгімонт Аўгуст 5 сакавіка 1569 г.
- 23. Пазіцыя паноў-рады ВКЛ 22-24 сакавіка 1569 г. у Вільні адбыўся з'езд паноў-рады ВКЛ, які быў скліканы
- 24. Пазіцыя Жыгімонта Аўгуста 5 чэрвеня Жыгімонт Аўгуст далучыў Кіеўшчыну да Польшчы. Пасля далучэння да Кароны Падляшша,
- 25. Акт Люблінскай уніі Прысягай сенатараў і паслоў Каралеўства Польскага і ВКЛ 1 ліпеня 1569 г. быў
- 26. 4. Стэфан Баторый, яго унутраная і знешняя палітыка. Пасля абрання каралём польскім і вялікім князем літоўскім
- 27. Завяршэнне Лівонскай вайны Сабраўшы войска і атрымаўшы грошы на вядзенне вайны, Стафан Баторый вырашыў спачатку вызваліць
- 28. Стэфан Баторый пад Псковам У вайсковай кампаніі 1581 г. Баторый пайшоў на Пскоў. Але сейм Рэчы
- 29. Унутраная палітыка Стафан Баторый увайшоў у гісторыю як рашучы рэфарматар. Ён намагаўся ўзмацніць дзяржаўны лад Рэчы
- 30. Рэформы Стэфана Баторыя Вялікім крокам у пашырэнні адукацыі ў нашым краі было ўтварэнне Баторыем 1 красавіка
- 32. Скачать презентацию
Слайд 21. Аграрная рэформа сярэдзіны 16 ст. «Валочная памера» і яе сутнасць.
У сувязі з
1. Аграрная рэформа сярэдзіны 16 ст. «Валочная памера» і яе сутнасць.
У сувязі з
Слайд 3«Валочная памера»
Кожная сялянская гаспадарка замацоўвалася за часткай валокі, горшай па якасці зямлі. Селянін
«Валочная памера»
Кожная сялянская гаспадарка замацоўвалася за часткай валокі, горшай па якасці зямлі. Селянін
Слайд 4Зараджэнне фальваркава-паншчыннай сістэмы
Рэформа была першым буйным умяшаннем дзяржаўнай улады ў працэс землеўладкавання ў
Зараджэнне фальваркава-паншчыннай сістэмы
Рэформа была першым буйным умяшаннем дзяржаўнай улады ў працэс землеўладкавання ў
Фальваркі ўяўлялі з сябе комплекс жылых і гаспадарчых пабудоў, вакол якіх размяшчаліся агароды, ворныя землі, сенажаці, лясы, а таксама пасекі, сажалкі для развядзення рыбы, радзяныя млыны, корчмы. Галоўнае адрозненне фальваркаў ад былых маёнткаў заключалася ў тым, што асноўная частка прадукцыі, атрыманай у фальварку, прызначалася не для забеспячэння асабістых патрэб феадала і яго двара, а для вывазу ў якасці тавара на мясцовыя ці замежныя рынкі. Акрамя вытворчасці зерня ў фальварках павялічвалася нарыхтоўка лесаматэрыялаў, попелу, поташу. Але галоўным усё ж такі было зерне. Таму ў фальварках пашыраліся плошчы ворных зямель, як правіла, за кошт сялянскіх.
Слайд 5Запрыгоньванне сялянства
Статуты ВКЛ 1566 і 1588 гг. устанавілі спачатку дзесяці, а потым дваццацігадовы
Запрыгоньванне сялянства
Статуты ВКЛ 1566 і 1588 гг. устанавілі спачатку дзесяці, а потым дваццацігадовы
У Заходняй і Цэнтральнай Беларусі ажыццяўленне рэформы прывяло да замены абшчыннага землекарыстання падворным. Што звязана з замацаваннем павіннасцей за кожным асобным дымам (адзінка падаткаабкладання). Ва Усходняй Беларусі захавалася абшчыннае землекарыстанне, што звязана з пачаткам Лівонскай вайны, якая перашкодзіла поўнасцю ажыццявіць мерапрыемсты аграрнай рэформы ў гэтай частцы ВКЛ.
Слайд 6Жыццё беларускага горада ў 16 ст.
Сярэдневяковы беларускі горад меу супярэчнасці, якія з'яуляліся падмуркам
Жыццё беларускага горада ў 16 ст.
Сярэдневяковы беларускі горад меу супярэчнасці, якія з'яуляліся падмуркам
Саслоуе мяшчан складалася з заможных вярхоў (багатыя купцы i частка майстроў), сярэдняга пласта (пераважная частка майстроу i гандляроў) i беднаты. За межамі гарадской абшчыны знаходілася самая абяздоленая i бяспраўная частка гараджан — наёмныя людзі занятыя на падзённых работах (землякопы, вадавозы, грузчыкі, перавозчыкі i т.д.). Плябеі не мелі правоў гараджан, i таму на ix не пашыраліся саслоўныя правы i прывілеі.
Слайд 7Рамяство, гандаль і цэхі ў гарадах.
Асновай эканамічнага жыцця гарадоу былі рамёствы i гандаль.
Рамяство, гандаль і цэхі ў гарадах.
Асновай эканамічнага жыцця гарадоу былі рамёствы i гандаль.
Гарадкія рамеснікі жылі пад пастаяннай пагрозай беззаконня, самавольства i вымаганняу шляхты. З дургой паловы 16 ст. рамеснікі для абароны сваіх інтарэсау аб’ядноуваюцца у так званыя цэхі. Звычайна у цэхі уваходзіла 60 - 70 чалавек, але былі цэхі i па 130 — 150 рамеснікау якія дзяліліся на майстроў, чаляднікаў i вучняў, паміж iмi таксама бесперапынна ішла барацьба. Майстры мелі ва ўласнасці прылады працы і майстэрні, дасканала валодалі прафесіяй. Цаxi былі трох тыпау: спецыялізаваныя (адной прафессі), аб'яднаныя (дзвюх i больш блізкіх прафессій), зборныя (розных прафесій). Цэхавыя статуты не толью рэгламентавалі вытворчую дзейнасць цэха, але i імкнуліся ахоуваць cвaix рамеснікау ад канкурэнцыі на рынку.
Слайд 8З’ўленне мануфактурнай вытворчасці
У сярэдзіне 16 ст на Беларусі з’явіліся першыя мануфактуры. МАНУФАКТУРА (ад
З’ўленне мануфактурнай вытворчасці
У сярэдзіне 16 ст на Беларусі з’явіліся першыя мануфактуры. МАНУФАКТУРА (ад
На Беларусі ўтварэнню мануфактурных прадпрыемстваў папярэднічала пасрэдніцкая дзейнасць купцоў, якія скуплялі вырабы гарадскіх рамеснікаў. Прыкметнай з'явай яна стала на рубяжы 16 — 17 ст. у буйных рамесных цэнтрах — Магілёве, Мінску, Пінску, Полацку. Прадпрыемствамі мануфактурнага тыпу былі плітніцы (выраблялі кафлю), цагельні ў Гродне, Магілёве, Полацку, Ражанах (Ружанах), друкарні ў Брэсце, Магілёве, Нясвіжы, Ашмянах, папяровы млын у Смаргоні, суднаверфі ў Віцебску і мястэчку Дзераўная (Слонімскі р-н; будавалі рачныя судны — стругі, шкуты, віціны).
Рудні ў сярэдзіне 16 ст. былі прадпрыемствамі, на якіх кааперавалася праца курачоў (выпальвалі вугаль), дымароў (плавілі жалеза), кавалёў, горнікаў, плахароў (прамывалі руду). Гарадскія мануфактуры ўяўлялі сабой невялікія прадпрыемствы з 1 — 2 дзесяткамі работнікаў. Развіццю гэтых прадпрыемстваў перашкаджала пануючая ў беларускіх феадальных гарадах цэхавая сістэма арганізацыі рамяства.
Слайд 93. Лівонская вайна і Люблінская унія
Імкнучыся атрымаць выйсце да Балтыйскага мора, Маскоўская дзяржава
3. Лівонская вайна і Люблінская унія
Імкнучыся атрымаць выйсце да Балтыйскага мора, Маскоўская дзяржава
Слайд 10 На пачатку зімы 1563 г.
асноўныя сілы маскавітаў
на чале з самім
На пачатку зімы 1563 г.
асноўныя сілы маскавітаў
на чале з самім
узялі ў аблогу Полацак.
Нешматлікі гарнізон
ваяводы Станіслава
Давойны меў выбар:
скласці зброю ці бараніць
горад да апошняга.
Ліцвінскія ваяры
выбралі другое.
Яны трымаліся 16 дзён. Ваявода Давойна адвёў абаронцаў у замак і падпаліў астрог з пасадам. Гэта была памылка: пад прыкрыццём густога дыму царскія стральцы ўварваліся ў горад і перацягнулі гарматы зусім блізка да замкавых сценаў. Пасля сёмага варожага прыступу Давойна папрасіў літасці, і 15 лютага Полацак быў захоплены непрыяцелем.
Слайд 11Парушыўшы ўсе свае
абяцанні, цар Іван IV
абвясціў палоннымі не
толькі жаўнераў, але
Парушыўшы ўсе свае
абяцанні, цар Іван IV
абвясціў палоннымі не
толькі жаўнераў, але
сваёй кнізе “Хроніка
Еўрапейскай Сарматыі”
пісаў, што цар вывеў з
Полацка 50 тысяч нявольнікаў, многія з якіх загінулі на зімовых дарогах ад марозу і голаду. Расейскія стральцы і царскія татары вынішчылі ў горадзе ўсіх каталікоў. Юдэям - ад старых да немаўлятаў - выпала страшная доля загінуць пад лёдам Дзвіны і Валовага возера.
Страта Полацка выклікала вялікую трывогу ў Вільні. Мірная місія вялікакняскіх паслоў у Масковію не прынесла плёну. Іван IV не хацеў вяртаць Полаччыны, а Вялікае Княства не згаджалася ад яе адмовіцца. У студзені 1564 г. вайна разгарэлася з новай сілай.
Слайд 12Асноўныя паходы пад час Лівонскай вайны
У студзені 1564 года маскоўцы распачалі новую вайсковую
Асноўныя паходы пад час Лівонскай вайны
У студзені 1564 года маскоўцы распачалі новую вайсковую
Слайд 13Асноўныя паходы пад час Лівонскай вайны
Асноўныя этапы Лівонскай вайны:
1558-1561 гг – Пачатак вайны.
Асноўныя паходы пад час Лівонскай вайны
Асноўныя этапы Лівонскай вайны:
1558-1561 гг – Пачатак вайны.
1561-1570 гг. – Уступленне ў вайну ВКЛ, Польшчы, Даніі і Швецыі. Аблога і узяцце Полацка. Разгром рускіх войскаў на р.Уле і пад Оршай.
1570-1577 г. Напады крымскіх татар на рускія землі. Захоп рускімі войскамі значнай часткі ВКЛ і усёй Прыбалтыкі. Уключэнне ў вайну Швецыі.
1577-1583 г. – выгнанне рускіх войскаў з Полацка і ВКЛ. Паходы С.Баторыя на Пскоў. Заключэнне Ям-Запольскага перамір’я ў 1582 г.
Слайд 14Дзеючыя асобы Лівонскай вайны
Жыгімонт ІІ Аўгуст Іван Грозны Готхард фон Кетлер Мікалай Радзівіл
Дзеючыя асобы Лівонскай вайны
Жыгімонт ІІ Аўгуст Іван Грозны Готхард фон Кетлер Мікалай Радзівіл
Слайд 15Узбраенне часоў Лівонскай вайны
Узбраенне часоў Лівонскай вайны
Слайд 16Перадумовы Люблінскай уніі
З пачаткам Інфлянцкай (Лівонскай) вайны ВКЛ апынулася ў надзвычай цяжкім становішчы.
Перадумовы Люблінскай уніі
З пачаткам Інфлянцкай (Лівонскай) вайны ВКЛ апынулася ў надзвычай цяжкім становішчы.
Слайд 17Страта 15 лютага 1563 г. Полацка ў ходзе Інфлянцкай вайны яшчэ больш выразна
Страта 15 лютага 1563 г. Полацка ў ходзе Інфлянцкай вайны яшчэ больш выразна
Слайд 18Варшаўскі сейм 1563 г., гравюра
На Варшаўскім сейме Жыгміонт Аўгуст саступіў Польшчы свае спадчынныя
Варшаўскі сейм 1563 г., гравюра
На Варшаўскім сейме Жыгміонт Аўгуст саступіў Польшчы свае спадчынныя
Слайд 19Адміністратыўная рэформа 1564-1566 гг.
У 1564-1566 гг. у ВКЛ былі праведзены адміністрацыйна-тэрытарыяльная і судовая
Адміністратыўная рэформа 1564-1566 гг.
У 1564-1566 гг. у ВКЛ былі праведзены адміністрацыйна-тэрытарыяльная і судовая
Магнатэрыя Княства пайшла на рэформы 1564-1566 гг. пад уплывам Жыгімонта Аўгуста, які быў прынцыпова настроены на аб'яднанне ВКЛ і Каралеўства Польскага і праводзіў палітыку, скіраваную на адаптацыю польскіх форм дзяржаўнага ўладкавання ў Княстве.
Таксама праз пашырэнне сацыяльна-палітычных правоў павятовага шляхецтва магнаты ВКЛ спрабавалі атрымаць саюзніка ў сваёй палітыцы зацягвання унійных перамоў.
Слайд 20Набліжэнне уніі
У канцы 1567 г. неабходнасць уніі стала відавочнай для ўсяго палітычнага
Набліжэнне уніі
У канцы 1567 г. неабходнасць уніі стала відавочнай для ўсяго палітычнага
Слайд 21Люблінскі сейм
У Любліне сейм пачаў працу 10 студзеня 1569 г. Дэлегацыю ВКЛ узначальвалі
Люблінскі сейм
У Любліне сейм пачаў працу 10 студзеня 1569 г. Дэлегацыю ВКЛ узначальвалі
Слайд 22Каб падштурхнуць дэлегацыю ВКЛ да заключэння уніі на польскіх умовах Жыгімонт Аўгуст 5
Каб падштурхнуць дэлегацыю ВКЛ да заключэння уніі на польскіх умовах Жыгімонт Аўгуст 5
22-24 сакавіка 1569 г ў Вільні адбыўся з’езд паноў-рады ВКЛ. У ім удзельнічалі урадоўцы дзяржавы і магнаты, якія валодалі маёнткамі ў Валыні і Падляшшы:віленскі біскуп Валерыян Пратасевіч, луцкі біскуп Вікторын Вірбідкі, М. Радзівіл Руды, віленскі кашталян і найвышэйшы гетман ВКЛ Рыгор Хадкевіч, трокскі ваявода Стэфан Збаражскі, трокскі кашталян Юры Хадкевіч, Я. Хадкевіч, брацлаўскі ваявода і палявы гетман ВКЛ Раман Сангушка, менскі ваявода Габрыэль Гарнастай, кіеўскі кашталян Павел Сапега, наваградскі кашталян Рыгор Валовіч, А. Валовіч, М.К. Радзівіл Сіротка.
Слайд 23Пазіцыя паноў-рады ВКЛ
22-24 сакавіка 1569 г. у Вільні адбыўся з'езд паноў-рады ВКЛ, які
Пазіцыя паноў-рады ВКЛ
22-24 сакавіка 1569 г. у Вільні адбыўся з'езд паноў-рады ВКЛ, які
На з'ездзе перамаглі прыхільнікі аднаўлення перамоў з Польшчай, прадстаўленыя перш за ўсё Хадкевічамі. У Вільні былі выпрацаваны кампрамісныя ўмовы уніі (“Артыкулы да уніі”): літвіны згаджаліся на адзінага караля і вялікага князя, агульную знешнюю палітыку, супольныя сеймы пры захаванні, аднак, асобных сеймаў ВКЛ, а таксама патрабавалі вяртання Княству Падляшша і Валыні.
Пад “Артыкуламі...” стаялі подпісы Валерыяна Пратасевіча, Рыгора, Юрыя і Яна Хадкевічаў, якія заяўлялі, што схіляць і астатніх да падпісання гэтага дакумента. Подпіс М. Радзівіла Рудога там так і не з'явіўся. Ён, верагодна, застаўся на больш жорсткіх пазіцыях у пытанні перамоў з палякамі і гаспадаром. У Люблін было накіравана спецыяльнае пасольства на чале з Янам Хадкевічам. У яго склад таксама ўвайшлі віцебскі кашталян Павел Пац, Астафей Валовіч, падчашы ВКЛ Мікалай Кішка і крайчы ВКЛ Крыштоф Радзівіл Пярун (сын М. Радзівіла Рудога).
Слайд 24Пазіцыя Жыгімонта Аўгуста
5 чэрвеня Жыгімонт Аўгуст далучыў Кіеўшчыну да Польшчы. Пасля далучэння да
Пазіцыя Жыгімонта Аўгуста
5 чэрвеня Жыгімонт Аўгуст далучыў Кіеўшчыну да Польшчы. Пасля далучэння да
Слайд 25Акт Люблінскай уніі
Прысягай сенатараў і паслоў Каралеўства Польскага і ВКЛ 1 ліпеня 1569
Акт Люблінскай уніі
Прысягай сенатараў і паслоў Каралеўства Польскага і ВКЛ 1 ліпеня 1569
У цэлым, умовы саюзу адпавядалі тым, што былі вызначаны ў прывілеі Жыгімонта Аўгуста 24 сакавіка 1569 г. Згодна з прывілеем аб уніі ад 1 ліпеня, адзіны кароль польскі і вялікі князь літоўскі абіраўся супольна Княствам і Каралеўствам. Асобнае выбранне (элекцыя) і ўзвядзенне на пасад вялікага князя было ліквідавана, і нават "... каб ніякага падабенства на гэта не было”.
Месцам абрання вызначылі
Польшчу, а каранацыі - Кракаў.
Адсутнасць прадстаўнікоў
якога-небудзь суб'екта дзяржавы
не было перашкодай для выбараў,
галоўнае - каб усе бакі былі
запрошаны на элекцыю. ВКЛ
захоўвала тытул і ўсе свае
ўрады ў непарушнасці. Пры
каранацыі новы ўладар павінен быў прысягнуць і зацвердзіць на адзіным лісце і ў аднолькавых словах, на вечныя часы, правы, прывілеі і вольнасці падданых усіх, абодвух народаў і дзяржаў злучаных”. Вышэйшым прадстаўнічым органам дзяржавы стаў супольны вальны сейм. Скліканне асобных сеймаў як у ВКЛ, так і ў Каралеўстве Польскім забаранялася. Замест іх павінны былі збірацца толькі агульныя сеймы ў Польшчы, дзе каралю і сенатарам Кароны і Княства здавалася б найбольш зручным. Гарантавалася, што крэпасці і землі, занятыя ворагам, будуць вернуты былым уладальнікам. Заключэнне міжнародных дамоў і адпраўка замежных пасольстваў мелі адбывацца толькі “...з ведама і згоды абодвух народаў”, а перамір'і ці пагадненні, шкодныя любому суб'екту Рэчы Паспалітай, скасоўваліся. Манета ў ВКЛ і Каралеўстве Польскім павінна была быць аднолькавай вагі, формы, пробы і з аднолькавым надпісам; палякі ў Княстве, а літвіны ў Кароне маглі атрымліваць уладанні ўсялякім чынам; экзекуцыя ўладанняў каралеўскага стала на ВКЛ не распаўсюджвалася, а іх раздача ў Княстве з гэтага часу спынялася.
Слайд 264. Стэфан Баторый, яго унутраная і знешняя палітыка.
Пасля абрання каралём польскім
і вялікім
4. Стэфан Баторый, яго унутраная і знешняя палітыка.
Пасля абрання каралём польскім
і вялікім
Баторыя, цар Іван IV распачаў
маштабныя ваенныя дзеянні ў
Інфлянтах, каб паспець канчаткова
падпарадкаваць іх. У 1576 г.
маскоўская армія тройчы брала
ў аблогу Рэвель, але цярпела няўдачы.
За 1577 г. занялі ў Інфлянтах большасць
земляў і гарадоў, якія належалі Рэчы
Паспалітай. Нязначныя сілы ВКЛ, якія
дзейнічалі там, не маглі іх стрымаць, хоць нярэдка дамагаліся поспеху. Так, калі восенню 1578 г. царская армія пачала штурм Вендэна (Цэсіса), то войска ВКЛ з палякамі, да якога ўпершыню далучыліся шведы, 21 кастрычніка нанесла ёй цяжкае паражэнне. Пазней Крыштафу Радзівілу ўдалося спаліць Дэрпт і знішчыць некаторыя іншыя крэпасці.
Слайд 27Завяршэнне Лівонскай вайны
Сабраўшы войска і атрымаўшы грошы на вядзенне вайны, Стафан Баторый
Завяршэнне Лівонскай вайны
Сабраўшы войска і атрымаўшы грошы на вядзенне вайны, Стафан Баторый
4 жніўня 1579 г. пачалася аблога Полацка. Спроба Івана Жахлівага прыслаць пяць тысяч коннікаў на дапамогу расійскаму гарнізону ў Полацку на чале з Барысам Шэіным і Фёдарам Шарамецевым скончылася няўдачай. Гэтае войска вымушана было схавацца ў крэпасці Сокал за 20 кіламетраў ад Полацка. Асаджаны ў Полацку, у крэпасці, абнесенай дубовымі сценамі, расійскі гарнізон на чале з ваяводамі Васіліем Целяцеўскім і Пятром Валынскім трымаўся больш за тры тыдні. Цяжка было і войску Баторыя, бо ўсе ваколіцы Полацка былі цалкам спустошаны яшчэ раней царскімі войскамі. Урэшце 30 жніўня 1579 г. драўляныя сцены крэпасці паддаліся агню, і гарнізон горада капітуляваў. 4 верасня штурмам была ўзята крэпасць Сокал, а праз месяц і Суша.
Наступную кампанію 1580 г. Стафан Баторый праводзіў ужо на расійскай тэрыторыі, там, дзе яго не чакалі. Рускі цар раскідаў свае вайсковыя сілы ўздоўж мяжы з Лівоніяй і Беларуссю. Войскі Баторыя займалі крэпасці і гарады Усвяты і Веліж; восенню 1580 г. былі ўзяты моцныя крэпасці Вялікія Лукі і Невель, заняты Завалочча і Езярышча, а ў канцы года - Холм і Старая Руса. Войскі Рэчы Паспалітай былі недалёка ад Ноўгарада, а рускія войскі ў Лівоніі былі адрэзаны ад асноўных камунікацый Расіі.
Слайд 28Стэфан Баторый пад Псковам
У вайсковай кампаніі 1581 г. Баторый пайшоў на Пскоў. Але
Стэфан Баторый пад Псковам
У вайсковай кампаніі 1581 г. Баторый пайшоў на Пскоў. Але
Гэты рэйд вельмі напужаў Івана IV. Штурмы Пскова пры яго аблозе не далі вынікаў, але і гарнізон гэтай крэпасці ўжо не мог трымацца далей. 15 студзеня 1582 г. Расія і Рэч Паспалітая падпісалі 10-гадовае замірэнне. Расія адмаўлялася ад Прыбалтыкі (Лівоніі) і ад Полацкай зямлі і Веліжа, а Рэч Паспалітая вяртала ёй заваяваныя крэпасці на расійскай тэрыторыі. 24-гадовая Лівонская вайна скончылася. Паколькі Баторый не быў задаволены яе вынікам, ён пачаў рыхтавацца да новай вайны, але не паспеў яе пачаць.
Слайд 29Унутраная палітыка
Стафан Баторый увайшоў у гісторыю як рашучы рэфарматар. Ён намагаўся ўзмацніць дзяржаўны
Унутраная палітыка
Стафан Баторый увайшоў у гісторыю як рашучы рэфарматар. Ён намагаўся ўзмацніць дзяржаўны
1531-1586 гг.
Слайд 30Рэформы Стэфана Баторыя
Вялікім крокам у пашырэнні адукацыі ў нашым краі было ўтварэнне Баторыем
Рэформы Стэфана Баторыя
Вялікім крокам у пашырэнні адукацыі ў нашым краі было ўтварэнне Баторыем
Каб мець пастаяннае войска не з наёмнікаў, а з мясцовых ураджэнцаў у дадатак да шляхецкай апалчэнскай конніцы (якая збіралася падчас вайны), Стафан Баторый правёў вайсковую рэформу. Паводле ўзору венгерскай пяхоты ("хайдукоў", "хайдутаў"), якая набіралася з вольных людзей, пераважна з сялян, Баторый стварыў атрады выбранцаў - салдат-пехацінцаў у 1578 г. у Польшчы, а пазней у Вялікім Княстве Літоўскім. Гэтыя атрады таксама складаліся пераважна з сялян каралеўскіх (дзяржаўных) маёнткаў, якія за сваю вайсковую службу мелі льготы і вызваленне ад усялякіх павіннасцяў а таксама ўчасткі зямлі з 1-1,5 валокі (без падаткаў). Прывілеі выбранцаў распаўсюджваліся на іх нашчадкаў.
Стафан Баторый памёр 12 снежня 1586 г. у Гародні, у каралеўскім замку. Упершыню ў Беларусі было праведзена медыцынскае ўскрыццё цела памёрлага караля, каб зрабіць патолагаанатамічныя высновы хваробы і прычыны смерці. Раней царква не дазваляла гэтага. Але пры каралеўскім двары былі людзі з еўрапейскай адукацыяй, і дазвол быў атрыманы. Пытаннем было, ці правільна лячылі Баторыя, бо ён памёр даволі хутка пасля таго, як вярнуўся з палявання ў лясах каля Гародні. Хутчэй за ўсё, Баторый прастудзіўся, захварэў на пнеўманію і памёр ад гэтай хваробы і сардэчнай недастатковасці. Ад таго часу на Беларусі пачаліся патолагаанатамічныя ўскрыцці памёрлых. А было тады Сцяпану Батуру 55 гадоў.