Презентации к открытому уроку по рассказу К.Кудажы Дуруяалар-эжеш куштар (Журавли - парные птицы) презентация

К.К.Кудажы «Дуруяалар - эжеш куштар»
Кичээл-сайгарылга.

Кичээлдиё сорулгазы:
1.Чогаалдыё утказын болгаш тургузуун ында кирген овур-хевирлерни дамчыштыр сайгарар.
2.Дуруяалар кажан-даа чааскаан чорбас, эштиг чоруур , бот-боттарынга бердинген болгаш ынакшылдыё шынчы чоруктуё символу дээрзин чогаал дамчыштыр билиндирер.
3.Аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыр

К.К.Кудажыныё чогаадыкчы ажылынга кыска беседа.
-К.К.Кудажы деп кымыл ол?
-Ооё кандыг-кандыг чогаалдарын билир силер?
-Ол чечен чогаалдыё кайы жанрларынга х=й\-биле бижип чорааныл?
-Ооё чогаалдарыныё онзагай шынары чул?

Кичээлдиё эпигравы
Эрте шагда \е-д\птен тыва кижи
Эжеш кушче октуг боозун арнып
чорбаан
Эжен бурган ч\д\лгеден артык сагып,
Эртине дег ыдыктыг деп санап
келген.
А.Даржай.

Орус чоннун демдек тайылбырында болза: «Эрте чазын дуруяаларны бир дугаар корген кижи удаваанда куда-доюн дужурер»
Эжеш дуруяалар ангы-ангы чоннарнын культуразында шынчы ынакшылдын, ынакшылга бердингенинин база аас-кежиктин, узун назыннын, мерген угааннын символу болуп турар.
Дуруяалар, оларнын куу дуруяалар дээр хевири, чугле ийи чуурга торуур, олар частып кээрге чедир олар денге чуургаларны базып, бирээзин бирээзи азырап, денге остурер.

-Дуруяаларны к=рем!
Шынап-ла, ийи дуруяа
Улуг-Хемни =р\ ужуп чоктап чыткан.

Кижиниё сарыылы бирги черге турар ужурлуг. Кижи- ниё угааны эки болза, хевири ала чайгаар-ла чараш апаар. К.Кудажы

Овур-хевирлерниё ч\\лдешкээ

«Эр кижи биле херээжен кижи каттыжып алгаш, чугле ынчан б\д\н кижи болур ч\ве-дир ийин»
К.Кудажы.

Чааскаан арткан дуруяа
Чалгыннарын доёган ч\ве
дег эштип алган, боостаазы к=гдегер, \н\ шала дунук. Ч\гле ооё ак =еэ куурарып, чалгыннары чылдыё-на улам карарып бар чыткан, х=рээнде чогдурунуё д\г\ чудап, \в\рерип калган. удууру к=в\дээн, ажыг-ш\ж\гн\ё уржуу-ла ыйнаан…

Чогаалга хамаарышкан ниити айтырыглар.
Экер Эресовичиниё овур-хевири кандыгыл?
Ооё кылдыныглары ажыл-ижи чул?
Маадырныё кол бодалдары кандыг т\ёнелге келирил?
Чогаалда болуушкуннарныё болуп турар черин, \езин тодарадыёар?
Чогаалдын тема, идеязы д\гж\п турар бе?
Чогаалда кол темадан аёгыда кандыг темалар к=д\рт\н\п турарыл?

-Ийе, дуруяалар- эжеш куштар…

Чогаалдыё темалары

Улуу-биле четтирдим!!!