С.Вишневский. Марий Эл почеламут. презентация

Семён Вишневский

Семён Алексеевич Вишневский (1920—1990)
— Марий Эл Республикын калык писательже
Шочмо верже — Волжский район Помар кундемысе Черкысола ял. Шочмо жапше—1920 ий 23 май.
1935 ийыште Йошкар- Оласе Палантай лумеш музыкально-театральный училищышке тунемаш пура.
1936 ийыште, тунемме жапыштак, «Теле кече» первый почеламутшо Звениговышто лекше «Марий пролетар» газетеш савыкталтеш.
1940 ийыште коло ияш рвезе Йошкар Армийыш служитлаш кая. Фашист войскан мемнан элыш керылт пурымыж годым тудо границыште служитлен.

С а р ы ш т е
1942 ийыште С. Вишневский Москваште военно-политический училищым тунем пытара да адакат фронтыш кая, а 1944 ийыште, офицер школым тунем лектын, Ленинградым аралымаште кучедалеш, нелын сусырга. 1945 ийыште январьыште— Восточный Пруссийыште - адакат нелын сусырга. С. Вишневскийлан Йошкар Шўдыр орден да «За отвагу» медальым пуат.

Сар деч вара.
1945 ий кенежым, госпиталь деч вара, С. Вишневский Марий кундемыш портылеш, ик жап колхозышто пашам ышта. 1948—1952 ийлаште Марпединститутын йылме да литератур факультетыштыже тунемеш.
1953—1958 ийлаште марий писатель-влак ушемын ответственный секретарьже лиеш, вара республикын тўвыра министерствыштыже инспекторлан ятыр ий шога, 1966— 1968 ийлаште «Пачемыш» журнал редакцийыште, вара адакат писатель-влак ушемыште тырша.
1973 ийыште пенсийыш лектеш. Но моло поэт-писатель семынак творческий пашажым пытартыш кечылаж марте огеш кудалте.

С. Вишневскийын книгаже-влак:
Сборникше-влак: «Шўм гыч шўмыш» (1957), «Тыйын лўмеш:» (1962), «Йоратем» (1964), «Шўм волгыдо» (1980), «Шулдыран муро» (1983), «Шарналтыме муро» (1990)
Москва ден Йошкар-Олаште тудын лу наре кусарыме сборникше лектын. («Родное раздолье» — 1953, «Снова лето»—1959, «Листопад»- 1969, «Память»—1979, «Сенокос»-1984, «Веселые стихи»—1986, «Звездопад»— 1989)...
Поэмыже-влак: «Ош йўксо» (1962), «Мўндыр корно» (1972), «Митяй ден Витяй» (1968), «Ушанем» (1970), «Рвезылык сем» (1979), «Пиал» (1955—1957), «Кочам ойлен» (1990) да моло.
Ойлымаш сборникше: «Ик олаште»-1965.

Марий Эл

Физминутка
Самолетыш шинчына,
Чонешталын каена,
Теве кушко кузена,
Эше кушко кузена,
Пыл лонгаште лийына,
Теве улко волена,
Эше улко волена,
Шыпак верыш шинчына.

Мутер паша
Ялт- как
Ужара – заря
Шурно- зерно
Коранет- завидуешь
Лар- зерном пыштыме вер
Сывын- ковер
Элнет –энер лум

Текст почеш йодыш-влак:
Поэт Марий Элыште улшо могай поянлык-влак нерген ойла?
Ком моктен мура?
Почеламутын тун шонымашыже (мысльже) могай?
Могай пале мут-влакым автор кучылтеш?

Иктешлымаш
Шке шочмо верым мондыман огыл, тудын дене кугешныман, тудым йоратыман, пагалыман.
Йыр улшо пуртусым аралыман.