Слайд 2
![Юрий Шойдакович Кюнзегеш – тыва шүлүк чогаалыныӊ могаг-шылаг чок доскуулчузу, оожургал чок чаартыкчызы… З. Самдан](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-1.jpg)
Юрий Шойдакович Кюнзегеш – тыва шүлүк чогаалыныӊ могаг-шылаг чок доскуулчузу, оожургал
чок чаартыкчызы…
З. Самдан
Слайд 3
![Тожуну көрбээн кижи - Тываны көрбээн!!!](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-2.jpg)
Тожуну көрбээн кижи - Тываны көрбээн!!!
Слайд 4
![](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-3.jpg)
Слайд 5
![Ю. Кюнзегешти номчуваан кижи – тыва шүлүктү билбээн… Дытка аяар](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-4.jpg)
Ю. Кюнзегешти номчуваан кижи – тыва шүлүктү билбээн…
Дытка аяар чөленипкен
Дыӊнап
тур мен.Тынып туру.
Дазылдары дыка ханы-
Салаалар дег чатты берген….
Шөлээн, сериин тайга чурттуг
Чөөн чүктүӊ кижизи мен.
Чөөк-биле чымчаглааштыӊ
Алажыга аадып каарга
Дызырткайнып эглип турар
Арга ишти хадып кээрге
Дыттар бажы дынгылдайлаар
Дыӊнап өскен хөгжүмүм ол.
Слайд 6
![Көшкүн малчын арат оглу Көккүр дээрже ужуп үнген. Булут, чаъстан шаар бедик Булгандырып чоруп олур.](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-5.jpg)
Көшкүн малчын арат оглу
Көккүр дээрже ужуп үнген.
Булут, чаъстан шаар
бедик
Булгандырып чоруп олур.
Слайд 7
![Словарь-биле ажыл. Дүгдектиг – дүгдеп каан, кудалап каан. Дүлгээзинниг –](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-6.jpg)
Словарь-биле ажыл.
Дүгдектиг – дүгдеп каан, кудалап каан. Дүлгээзинниг – дүлгээзин долган,
сеткил сагышты доюлдуруп, бодунче хаара тырта бээр.
Сарадак - мыйгактыӊ молдургазы. Сомнаар -дүрзүлеп каан. Хөлчүӊүм - ынак эжи.
Слайд 8
![Ю. Кюнзегеш «Саргатчай» Дүгдектигниӊ ындынналган хөӊнүнде Дүвүренчиг ынакшылдыӊ ыры дег,](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-7.jpg)
Ю. Кюнзегеш «Саргатчай»
Дүгдектигниӊ ындынналган хөӊнүнде
Дүвүренчиг ынакшылдыӊ ыры дег,
Дүне, хүндүс соксаш кынмас
саарыгныӊ
Дүлгээзинниг үнүн дыӊнап өскен мен.
Сайлыг элдиӊ чараш дажы-сайзанак
Саргатчайныӊ аяс кылаӊ дээринде
Чайга таалап, самнап ойнаан хамнаарак
Сагыжымдан уттундурбан, эргимим.
Мурнуу чүкче чанган куштар көргенде,
Муӊгаранчыг, чалыы чүрек саргып кээр –
Харлыг дүвү доюлдурган шуурганныӊ
Каржы, шугул үнүн дыӊнап өскен мен
Слайд 9
![Хөртүк-биле сомнап кааным – сарадак Көктүг чайныӊ изиинге-даа эривээн. Хөлчүӊүмнүӊ](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-8.jpg)
Хөртүк-биле сомнап кааным – сарадак
Көктүг чайныӊ изиинге-даа эривээн.
Хөлчүӊүмнүӊ ошкап кааны –
чалбырааш
Көс дег, от дег, чаъска, хатка өшпестээн
Хүлер-хүреӊ шырайлыг кыс алгап каан
Хүннээректээн ынакшылым кавайы,
Уран ырым, салым-чолум эгези –
Уруг чаштан өскен черим – Саргатчай!
Слайд 10
![С. Есенин «Спит ковыль. Равнина дорогая…» Спит ковыль. Равнина дорогая,](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-9.jpg)
С. Есенин «Спит ковыль. Равнина дорогая…»
Спит ковыль. Равнина дорогая,
В свинцовой
свежести полынь.
Никакая родина другая
Не вольет мне в грудь мою теплынь.
Хову удаан. Хайыралыг оргулаажым
Коргулчун дег изип кыпкаш халагжыраан.
Өске хары кижилерниӊ төрээн чурту
Өзүм-баарым чылыктырып шыдавас-даа.
Слайд 11
![Свет луны, таинственный и длинный, Плачут вербы, шепчут тополя. Но](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-10.jpg)
Свет луны, таинственный и длинный,
Плачут вербы, шепчут тополя.
Но никто под окрик
журавлиный
Не разлюбит отчие поля.
Айнын чырыы тывызыксыг шөйлү берген,
Анай-хаактар, терек ыяш ыызын төккен.
Дуруяалар уюкталдыр кыйгырза-даа,
Турум чурттаан өскен шөлүн кымнар каар деп.
Слайд 12
![Чогаадыкчы ажыл Бодунуӊ төрээн чериниӊ дугайында кыска шүлүк чогаадыр. Төрээн](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/510899/slide-11.jpg)
Чогаадыкчы ажыл
Бодунуӊ төрээн чериниӊ дугайында кыска шүлүк чогаадыр.
Төрээн чер дугайында
үлегер домактар тывар.
Бердинген чурукка даянып, кыска чогаадыг бижиир