Содержание
- 2. 1. Паняцце традыцыйнай культуры
- 3. Традыцыйная (народная) культура уключае культурныя пласты розных эпох, яе суб’ектам з’яўляецца народ – калектыўная асоба, што
- 4. Характэрныя рысы - даіндустрыяльная (дамадэрная) - дапісьмовая (перадаецца ў вуснай традыцыі, не мае аўтарства) - этнічная
- 5. Матэрыяльная культура сукупнасць матэрыяльных каштоўнасцей і жыццёвых даброт, створаных народам у працэсе гістарычнай дзейнасці (прылады працы,
- 6. Духоўная культура сукупнасць духоўных каштоўнасцей і дасягненняў (гуманітарныя і тэхнічныя веды, працоўныя навыкі, звычаі, абрады, разнастайныя
- 8. 2. Традыцыйная матэрыяльная культура
- 9. 2.1. Гаспадарчыя заняткі Земляробства Культуры жыта, авёс, ячмень, пшаніца лён, каноплі бульба (ХІХ ст.), буракі, капуста,
- 10. Земляробчыя прылады саха і плуг
- 11. барана-вершаліна барана-смык плеценая барана рамная барана
- 12. Сявенька серп Сяўба Жніво
- 13. Каса-літоўка Цэп для малацьбы
- 14. жорны ступы Ветраны і вадзяны млыны
- 15. Апрацоўка льна
- 16. Земляробчыя абрады Вясна – пачатак года Першы выхад у поле – агледзіны нівы, заворванне, сяўба. Арыентыр
- 17. Жывёлагадоўля Прадукты харчавання, цяглавая сіла, сыравіна для промыслаў і рамёстваў Буйная рагатая жывёла Коні, валы Свінні,
- 18. 2.2. Промыслы і рамёствы Рамяство – выраб ручным спосабам і простымі прыладамі працы розных рэчаў хатняга
- 19. Збіральніцтва Травы і карняплоды, ягады, грыбы, мёд дзікіх пчол, раслінныя сокі, лекавыя расліны
- 20. Рыбалоўства Палессе, Паазер’е – найбольш распаўсюджана Карп, стронга, ракі, ўюны, лешч, акунь, шчупак Рыбалоўныя арцелі, адсутнасць
- 21. Бортніцтва (пчалярства) Этапы – бортніцтва, пчалярства калоднае (з ХV ст., рамачнае (з 30-х гг. ХХ ст.)
- 22. Калоды, рамачныя вуллі
- 23. Паляўніцтва З XVII ст. знікненне відаў і скарачэнне арэалаў жывёл пад уздзеяннем чалавека. Агнястрэльная зброя з
- 25. Нацыянальныя паркі – Белавежская пушча, Нарачанскі, Браслаўскія азёры, Прыпяцкі; Бярэзінскі біясферны і Целяханскі запаведнікі; 41 заказнік
- 26. Кавальства апрацоўка металу, першае самастойнае рамяство. Рамесны і с/г інвентар, аздабленне жылля, культавых пабудоў
- 28. Дрэваапрацоўчыя рамёствы У XVII ст. больш за 30 прафесій. Цяслярства – выраб і ўстаноўка драўляных канструкцый
- 29. Сталярства – звязана з цяслярствам, завяршальная стадыя будаўніцтва (аконныя рамы, дзверы, мэбля)
- 30. Бондарства – выраб драўлянага посуду з клёпак (планак) Хатняе начынне, маслабойка
- 31. Стальмашное рамяство – выраб транспартных гужавых сродкаў
- 32. Разьба па дрэве ліштва
- 34. Ганчарства У Х ст. ганчарны круг (ручны, нажны) Мужчынскае рамяство, дзеліцца на гарадское (цэхавае) і сельскае.
- 36. Ткацтва Х-ХІІІ ст. – гарызантальны ткацкі станок Кастрычнік – мялі, трапалі лён Лістапад – пачыналі прасці
- 40. 2.3.Беларускае народнае жыллё Сялянская сядзіба – ансамбль жылых і гаспадарчых пабудоў Тыпы двара: - вяночны (паўн.-усх.)
- 44. Інтэр’ер і планіроўка жылля Сістэма поглядаў на будову свету вызначала сімволіку пабудовы жылля, яго арыентацыі ў
- 45. курная хата (без дымахода) да 60-х гг. ХІХ ст.
- 46. Двухкамерная хата
- 47. Страха стрэхі крылі чаротам, саломаю гонтай, дранкай
- 48. Страха – рубеж, які аддзяляе сферу неба ад сферы людзей. Гарышча не абсталёўвалі для жылля, лічылі,
- 49. Падлога – супрацьлеглае страсе, збліжалася з глебай (глінабітная, зямляная ці драўляная) Узровень ніжэй сядзення – падземны
- 50. Унутраная прастора хаты – зямны свет Асноўная дыяганаль – печ – покуць (чырвоны кут)
- 51. Печ - язычніцкі цэнтр хаты, вобраз сусветнага дрэва, “нязгасны агонь”
- 52. Бабін кут
- 53. Покуць (чырвоны кут) – хрысціянскі цэнтр хаты Абавязковыя элементы – абразы, пакрытыя ручніком, стол; маглі стаяць
- 54. Стол – цэнтр зямнога жыцця, месца сімвалічнага абмену паміж людзьмі і Богам, сімвал урадлівай глебы Хлеб
- 55. Парог – мяжа «свайго» і «чужога» свету
- 56. Дзверы – сувязь са знешнім светам і засцярога ад яго
- 58. Акно – сувязь жылля з сонцам; раслінны арнамент – засцярога ад злых сіл
- 59. 2.4 Беларускае традыцыйнае адзенне
- 60. Асновы беларускага нацыянальнага касцюма склаліся ў ХІІІ ст. Адзенне давала інфармацыю аб сацыяльным і сямейным статусе,
- 62. Нацыянальны фактар касцюму праяўляецца ў: тыпе крою (злучэнне ў адно цэлае канструктыўных дэталей) форме галаўных убораў
- 64. Жаночы касцюм сарочка (агульнаславянскі тэрмін) кашуля (сярэдняя паласа) рубаха (Віцебшчына)
- 65. палікавы крой крой з гесткай
- 66. спадніца андарак (з шарсцяной тканіны) саяны (аднатонная спадніца з купленага сукна) панёва (доўгая да пят спадніца)
- 67. кабат, гарсэт, шнуроўка, каптан, станік, безрукаўка, кітлік
- 68. Дзявочыя галаўныя ўборы плётка, утпётка, вянок
- 70. Жаночыя галаўныя ўборы складаўся з 3 частак: абруч, чапец, намітка
- 74. Заходняе Палессе
- 75. Усходняе Палессе
- 76. Падняпроўе
- 77. Цэнтральная Беларусь
- 78. Панямонне
- 79. Паазер’е (Падзвінне)
- 80. Мужчынскі касцюм сарочка, кашуля, рубаха: тунікападобныя, палікападобныя, на гестцы, з плечавымі швамі насілася навыпуск, падпаясвалася поясам
- 81. штаны, порткі, нагавіцы, шаравары камізэлька, жылетка, чулейка
- 83. Мужчынскія галаўныя ўборы шытыя, валяныя, плеценыя кучма, аблавуха, капялюш, магерка
- 84. Верхняе адзенне (вопратка) Світа, сярмяга, армяк, бурнос, жупан Кажух, шуба
- 86. Мотальскія кажухі
- 87. Абутак Лапці, лыкі, пасталы, бяспятнікі, шчарбакі Пахлапні – святочныя лапці касога пляцення
- 88. Боты, чобаты, сапагі Чаравікі, боцікі
- 89. Валёнкі, валенцы
- 90. Дрыбінскія шапавалы
- 91. 2.5 Традыцыйная культура харчавання
- 92. Традыцыйная культура харчавання ўключае: Набор прадуктаў і стравы, якія з іх гатуюць Спосабы і прыёмы прыгатавання
- 93. Прадукты харчавання Зерневыя Агародніна Прадукты жывёлагадоўлі Садавіна Прадукты збіральніцтва
- 94. Групы страў Мучныя і крупяныя Хлеб – сімвал дабрабыта
- 95. Бліны, абаранкі, аўсяны кісель, зацірка, кулеш, клёцкі, кулага
- 96. Кашы: гушча, груца, панцак, куцця Суп: крупнік
- 97. Стравы з агародніны і прадуктаў збіральніцтва Капуста – першая страва з агародніны Халаднік
- 98. Бульба не знайшла прымянення ў святочна-абрадавай культуры Галушкі, клёцкі, камы, дранікі, бабка, бульбішнікі, салонікі, паронкі
- 100. Мясныя і малочныя стравы Сала, здор, лой (авечы) Вэнджанае мяса, каўбасы
- 101. Малако, кіслае малако, тварог, масла, сыр, смятана
- 102. Рыбныя стравы
- 103. Напоі Асаблівасць – залежнасць ад сезонаў і даступнасці сыравіны Медавуха, бярозавы сок, кампоты і кісялі, квас
- 104. Піва, гарэлка (аквавіта)
- 105. Тэхналогія прыгатавання страў Варка, пячэнне, тушэнне, парэнне Прываркі – аснова стравы (крупы, агародніна) Закалоты – загушчэнне
- 106. Спецыфіка беларускай кухні – з простага прадукта пры складанай і працяглай апрацоўцы атрымліваецца шмат страў (бульба)
- 107. Трапезы Дзеянні з пэўным знакавым зместам, якія ўключаюць спажыванне пэўных страў і правілы паводзін у гэты
- 108. Трапеза мела дыдактычную функцыю – перадача вопыту, традыцый, засвойванне нормаў маралі малодшым пакаленнем. Вядзе трапезу гаспадар
- 109. Святочна-абрадавыя трапезы Звязаныя са святамі каляндарнага цыклу Перад святам 3 абрадавыя трапезы (куцці): Посная (вялікая) –
- 110. Звязаныя з абрадамі сямейнага цыкла Вясельная трапеза: каравай
- 112. Скачать презентацию