Слайд 2
![Рақыш әмір](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-1.jpg)
Слайд 3
![1930 жылы туылған, Жамбыл ауданына қарасты Аса ауылында дүниеге келген](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-2.jpg)
1930 жылы туылған, Жамбыл ауданына қарасты Аса ауылында дүниеге келген
Филология ғылымдарының докторы
Әл-Фараби атындағы Қазақ
ұлттық университетін бітірген
80-нен аса ғылыми еңбектері бар, 7 монографиясы жарық көрген
«Құрмет белгісі» орденімен,
Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен марапатталған
Слайд 4
![Ғылым жолы 1954 – 55 ЖЫЛЫ МЕКТЕП МҰҒАЛІМІ, 1965 –](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-3.jpg)
Ғылым жолы
1954 – 55 ЖЫЛЫ МЕКТЕП МҰҒАЛІМІ,
1965 – 69 ЖЫЛЫ
ҚАЗІРГІ ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ҚАЗАҚ ТІЛІ КАФЕДРАСЫНЫҢ МЕҢГЕРУШІСІ,
1966 – 74 ЖЫЛЫ ДЕКАН,
1974 – 87 ЖЫЛЫ АЛМАТЫ ПЕД. ШЕТ ТІЛДЕР ИНСТИТУТЫНДА РЕКТОРЛЫҚ ЖАЛПЫ ТІЛ БІЛІМІ КАФЕДРАСЫНЫҢ МЕҢГЕРУШІСІ,
1992 ЖЫЛДАН ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІНДЕ ҚАЗАҚ ТІЛІ КАФЕДРАСЫНДА ОҚЫТУШЫ.
Слайд 5
![Құрмалас сөйлем-бір бүтін грамматикалық (синтаксистік тұлға)](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-4.jpg)
Құрмалас сөйлем-бір бүтін грамматикалық (синтаксистік тұлға)
Слайд 6
![а) Ол компоненттерімен бірігіп, бір тұтас мағына білдіреді: табиғаттағы заттардың,](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-5.jpg)
а) Ол компоненттерімен бірігіп, бір тұтас мағына білдіреді: табиғаттағы заттардың, адамдардың
іс-әрекетіндегі байланыстарды көрсетеді
ә) Құрмалас сөйлем бір бүтін дербес грамматикалық тұлға болғандықтан, оны қалыптастыратын синтаксистік формасы болады.
Слайд 7
![Құрмалас сөйлем-бір бүтін семантикаға ие тұлға. Оның семантикасы көп аспектілі, көп компоненттен құралады.](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-6.jpg)
Құрмалас сөйлем-бір бүтін семантикаға ие тұлға.
Оның семантикасы көп аспектілі, көп
компоненттен құралады.
Слайд 8
![Құрмалас сөйлемнің басты белгісі ретінде-бастауыш, баяндауыш болып келуі аталады. Бірақ](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-7.jpg)
Құрмалас сөйлемнің басты белгісі ретінде-бастауыш, баяндауыш болып келуі аталады. Бірақ құрмалас
сөйлемдер дара-дара бастауыш қатыстырмай, арнаулы құрмаласқа тән граммматикалық форманың қатысуымен де құралады.
-ғанмен
-са
-са да формалы сөздер баяндауыш ретінде тек сабақтас құрмалас сөйлем құрамында жұмсалады.
Слайд 9
![Құрмалас сөйлемдер жүйесінде құрылымдық типтер бар. Олар құрылымдық ерекшеліктері аталып,](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-8.jpg)
Құрмалас сөйлемдер жүйесінде құрылымдық типтер бар. Олар құрылымдық ерекшеліктері аталып, топталып
зерттеледі. Құрмалас сөйлемдер ұйымдасу ерекшелігіне қарай мынандай ірі екі топқа бөлінеді:
Салалас құрмалас сөйлем
Сабақтас құрмалас сөйлем
Слайд 10
![КОНСТРУКЦИЯҒА ҚАТЫСАТЫН КОМПОНЕНТТЕР БАЯНДАУЫШТАРЫ ТҮГЕЛДЕЙ ТИЯНАҚТЫ ФОРМАДА ҚАТЫСҚАН ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМДЕР](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-9.jpg)
КОНСТРУКЦИЯҒА ҚАТЫСАТЫН КОМПОНЕНТТЕР БАЯНДАУЫШТАРЫ ТҮГЕЛДЕЙ ТИЯНАҚТЫ ФОРМАДА ҚАТЫСҚАН ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМДЕР САЛАЛАС
ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМДЕР ДЕП АТАЛАДЫ. МЫСАЛЫ: ӘЛІ ДЕ БІР АЙ ЖҚМЫС ІСТЕЙТІН ЕДІМ, БІРАҚ ӘКЕМ ҚАЙТ-ҚАЙТТЫҢ АСТЫНА АЛДЫ.
КОНСТРУКЦИЯНЫҢ БІРІНШІ КОМПОНЕНТІ БАЯНДАУЫШЫ ТИЯАҚСЫЗ ФИНИТТІК ЕМЕС-КӨСЕМШЕ, ШАРТТЫ РАЙ, ҚИМЫЛ ЕСІМ ТҰЛҒАЛАРЫН АЛЫП, СОЛ АРҚЫЛЫ ЕКІНШІ КОМПОНЕНТПЕН БАЙЛАНЫСЫП ҚҰРЫЛСА, ОЛ САБАҚТАС ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМДЕР ДЕП АТАЛАДЫ. МЫСАЛЫ: МАЙ АЙЫ АЯҚТАЛСА ДА, КҮН СУЫТЫП ТҰР
Слайд 11
![Құрмалас сөйлем құрамына қарай: Екі компонентті құрмалас сөйлемдер Көп компонентті](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/93977/slide-10.jpg)
Құрмалас сөйлем құрамына қарай:
Екі компонентті құрмалас сөйлемдер
Көп компонентті құрмала сөйлемдер
Көп
компонентті құрмалас сөйлемдер үш және одан да көп жай сөйлем типтес компоненттерден құралады.