Аурулардың патогенді факторлары. Дәнді дақылдардың саңырауқұлақ аурулары презентация

Фузариозды (ақ зеңді) тамырдың шіруі
Дәнді дақылдардың саңырауқұлақ аурулары Fusarium (F. graminearum, F. culmorum, F. sporotrichiella, F. solani и др.)туыстарымен шақырылады. Олар бидай, қара бидай, арпа, сұлы және т.б культураларды зақымдайды.

Зияндылығы
Көшет аздап зақымданып, өсімдіктер аман болса , тамыр шірік кейінірек пайда болуы мүмкін. Көбінесе екіншілік инфекция байқалады, басқа топырақ патогендермен де пайда болады.
Тамыр шірігі егіннің айтарлықтай шығынына себеп болуы мүмкін.
Тамыр шірігінің зияны масақта ак зеңнің пайда болуымен де байланысты, олар дәнді микотоксиндермен бүлдіреді.

Дамуына қолайлы жағдайлар
Топырақта өсімдіктердің зақымдануы 1 до 35°Стемпературада жүреді.
Аурудың дамуына тиімді топырақ температурасы 13–20°С, ылғалдылық 40–80%.
Ылғалдылықтың тұрақсыз болуы қатты зақымдануларға әкеледі.
Ақ зеңнің пайда болуына топырақтағы нитратты азоттың көп мөлшерде болуы әсер етеді.

Аурудың симптомдары
Өсімдіктердің, вегатативті массасы мен тамырының өсуі төмендейді. Жапырақтары сарғайып, өлімге ұшырайды.
характерным признаком заболевания является трухлявость корней;
Ылғалды ауа райында жапырық түбірінде кызғылт және ақ споралар пайда болады.

Инфекция көздері
Ауру қоздырғыштар өсімдік қалдықтарында, топырақта, сонымен қатар спораланған дәнде қыстайды(в виде грибницы и склероций). Fusarium саңырауқұлақтарының спораларының өсуі дәндер мен тамыр шашақтарының бөлінуімен стимулденеді. Конидийлері топырақты өңдегенде сумен, желмен таралады.

Фузариозная корневая гниль гороха
Аурудың қоздырғышы – Fusarium Link.
Систематика. Класс Дейтеромицеты – Deuteromycetes; Гифомицеталес – Hyphomycetales қатары.
Бұршақ тұқымдасының фузариозының қоздырғыштары өсімдікті вегетацияның барлық кезеңінде зақымдайды. Кейде ауру нәтижесінде (мысалы, дәндердің қатты зақымдануында) көшет пайда болмас бұрын өлімге ұшырайды.

Уақыт өте зақымданған жерлер қоңыр түске айналып, оларда әртүрлі тереңдікте язвалар пайда болады.
Ауру өсімдіктің сабағының төменгі жағы мен тамыры тургорды жоғалтып, қарайып, шіри бастайды.
Зақымданған өсімдіктің тамырларында көбінесе қызғылт саңырауқұлақ споралары байқалды.

Фузариозное увядание (фузариозды солу)
Фузариоздың қоздырушысы - грибы Fusarium oxysporum и Verticillium alboatrum. Түтікше бойымен біртіндеп қозғалып, оларды бітеп, судың түсуіне кедергі жасайды. Өсімдіктің зақымданған қалдықтарында инфекция сақталады.
Көбінесе жылыжайларда жас өсімдіктерде дамиды.
Жапырақ талшықтары ағарып, саптары иіліп, жапырақ сарғаяды, солады. Өсімдік өсуі тоқтайды. Аурудың қоздырғышы жоғары температурада, төменгі ылғалдылық және жарықтың жетіспеуінен пайда болатын саңылауқұлақ болып табылады. Бұл қоздырғыш топырақта ұзақ уақыт сақталады.
Саңырауқұлақ өсімдіктің тамыры мен су өткізгіш түтікшесі арқылы енеді. Ол түтікше бойын бітеп, өсімдікті өзі бөлетін токсиндермен улайды. Аурудың алдын алу үшін жылыжайда оптимальды температуралық режимді сақтау қажет, ауру бастап пайда болғанда зақымдалған өсімдікті тамырымен қосып жою керек.
Күресу жолдары:
Берік тұқымдарды өсіру
Егіс айналымын қадағалау, Соблюдение севооборота, выбор лучшего предшественника. Заметно сдерживает развитие гриба alboatrum люцерна.
Жылыжайларда жерді дезинфекциялау және фумигациялау
Дәндерді фунгицидтермен дәрілеу, улау;

Кладоспориоз(Бурая пятнистость листьев)
Сабақтар мен жапырақтарды, кейде жемісті зақымдаушы аурудың қоздырушысы –Pseudopeziza medicaginis саңырауқұлағы болып табылады. Бастапқы белгілері гулдену кезінде астыңғы жапырақтарда байқалады.
Кейін ауру жоғарғы жапырақтарға таралады, ол жемістің өсуі кезінде жүреді. Саңырауқұлақ ауаның жоғары ылғалдылығында көптеп таралады, өсімдіктерді бірнеше сағат аралығанда зақымдау үшін жоғары ылғалдылық жеткілікті. Аурудың инкубациялық кезеңі 10-12 кун. Саңырауқұлақ спорасы құрғақшылық пен үсікке жаксы бейімделген және өмір сүру қабілетін 10 айға дейін сақтайды.
Аурудың алдын алу үшін күзде жылыжайларда өсімдік қалдықтарын өртеп, топырақты ауыстырады. Бұл саңырауқұлақпен күресудің тәсілдерінің бірі өсімдікті фундазола және фиотспорина ерітіндісімен өңдеу болып табылады.

Бактериоз
Қоздырушысы: Pseudomonas pisi Sackett. Өсімдіктер устьица мен жаралар арқылы жұқтырады. Бактериялар клеткалар арасымен тарайды, тамыр жүйесі арқылы бұршақтарға түсіп, дәндерді зақымдайды. Нәтижесінде дактар пайда болады.
Инфекция көзі зақымдалған дәндер мен шіріп бітпеген топырақтағы өсімдік қалдықтары болып табылады.

Тифулез
Симптомдары мен қоздырушы биологиясы
Тифулез күздік арпада пайда болады. Күздік қара бидай мен бидай бұл ауруға аздап бейім. Ауру Typhula incarnata базидиомицетов класының саңырауқұлағымен туады. Қоздырғыш топырақты сақталып 1…12°С температурада активтенеді. Басты инфекция көзі — склероции,қыс соңында пайда болып, жаз бойы тіпті бірнеше жыл бойына сақталады. Күзде склероцийлер негізінен өсі бастайды, жас өсімдіктерді зақымдайтын мицелийлер түзеді..