Слайд 2TKANKA ŁĄCZNA
CHRZĄSTKA SZKLISTA
występowanie: powierzchnia stawowa kości, połączenia chrząstkowe, przegroda nosowa, w chrząstce ziarnowatej
krtani, ścianie tchawicy, dużych i średnich oskrzeli, dośrodkowych częściach żeber,
chrząstka pokryta jest tkanką łączną właściwą tworząc ochrzęstną (perichondrium),
Слайд 3TKANKA ŁĄCZNA
opis: komórki (chondrocyty) wytwarzają twardą, gumowatą substancję międzykomórkową (macierz) –
proteoglikany oraz
tropokolagen typu II, który
tworzy włókienka kolagenowe, które zatopione są
w substancji międzykomórkowej
ułożone pojedynczo lub skupione po dwa – cztery
w niewielkich jamkach istoty międzykomórkowej,
Слайд 5TKANKA ŁĄCZNA
przebieg włókienek kolagenowych w chrząstce szklistej stawowej jest raczej uporządkowany,
wraz z wiekiem
zmienia się proporcja ilości włókienek kolagenowych do istoty międzykomórkowej,
chondrocyty pozostają żywe, oddychają i odżywiają się substancjami przenikającymi przez macierz (dyfuzja),
tkanka chrzęstna nie jest unerwiona ani unaczyniona
Слайд 6TKANKA ŁĄCZNA
POWSTAWANIE I WZROST CHRZĄSTKI
WZROST ŚRÓDCHRZĘSTNY – odbywa się wewnątrz chrząstki,
biorą w
nim udział chondroblasty, które dzielą się
i wytwarzają kolagen i proteoglikany, powiększając jej masę,
ODKŁADANIE CHRZĄSTKI – przy udziale komórek wewnętrznej warstwy ochrzęstnej, które dzielą się, syntetyzują kolagen typu II i proteoglikany, zwiększając masę chrząstki poprzez odkładanie nowych fragmentów od zewnątrz,
Слайд 7TKANKA ŁĄCZNA
CHRZĄSTKA SPRĘŻYSTA
złożona z chondrocytów leżących w jamkach chrzęstnych
i istoty międzykomórkowej,
głównym rodzajem
włókien istoty międzykomórkowej są włókna sprężyste,
włókna kolagenowe typu II obecne w niewielkiej ilości,
występowanie: małżowina uszna, ściana zewnętrzna przewodu słuchowego i trąbki słuchowej, nagłośni.
Слайд 8TKANKA ŁĄCZNA
CHRZĄSTKA WŁÓKNISTA
włókna kolagenowe typu I, układające się w równoległe wiązki,
jamki chrzęstne i
chondrocyty występują w szeregach ograniczonych pęczkami włókien,
występowanie: miejsce połączeń ścięgien i więzadeł z kośćmi, krążki międzykręgowe, krążki stawowe żuchwy i obojczyka, spojenie łonowe.
Слайд 9TKANKA ŁĄCZNA
A- jamki chrzęstne ułożone równolegle do siebie szeregami
B- kość
C- ścięgno
Слайд 10TKANKA ŁĄCZNA
TKANKA KOSTNA
główna tkanka szkieletu kręgowców zawiera substancję międzykomórkową oraz komórki,
czynność: podpieranie i
osłona narządów wewnętrznych, gromadzenie wapnia, miejsce przyczepu mięśni szkieletowych,
kość jest obficie unaczyniona i unerwiona,
Слайд 11TKANKA ŁĄCZNA
ISTOTA MIĘDZYKOMÓRKOWA TKANKI KOSTNEJ:
istoty międzykomórkowej w skład której wchodzi część organiczna ok.
25%– osteoid (włókna kolagenowe typu I, substancja bezpostaciowa – np. białka regulujące mineralizację kości), część nieorganiczna ok. 70% – hydroksyapatyt.
komórki: osteoblasty, osteocyty, osteoklasty – ok. 5%.
Слайд 12TKANKA ŁĄCZNA
OSTEOBLASTY (komórki kościotwórcze),
powstają z komórek macierzystych,
wytwarzają organiczne składniki macierzy pozakomórkowej
kości
– osteoid (kolagen typu I, proteoglikany, hydrolazy, białka regulujące proces mineralizacji – osteonektyna, osteokalcyna)
regulują proces mineralizacji kości,
czynność pobudzana przez: parathormon, witaminę D3.
Слайд 13TKANKA ŁĄCZNA
B- wytwarzana beleczka kostna
A- osteoblasty
Слайд 14TKANKA ŁĄCZNA
ISTOTA MIĘDZYKOMÓRKOWA – CZĘŚĆ NIEORGANICZNA
głównym jego składnikiem jest hydroksyapatyt, zbudowany przede wszystkim
z fosforanu wapnia,
zawiera liczne grupy –OH, które mogą być częściowo zastępowane grupami węglanowymi, magnezem, fluorem,
hydroksyapatyt krystalizuje wokół włókien kolagenowych, tworząc tzw. macierz kości,
Слайд 15TKANKA ŁĄCZNA
kiedy macierz otoczy osteoblasty, stają się one izolowanymi komórkami leżącymi w jamkach
kostnych – OSTEOCYTY
osteocyty komunikują się wzajemnie i z naczyniami krwionośnymi za pomocą długich cytoplazmatycznych wypustek biegnących wąskimi kanalikami,
Слайд 17TKANKA ŁĄCZNA
OSTEOKLASTY (komórki kościogubne),
tzw. makrofagi kości,
odpowiadają za
lizę kości,
komórki wielojądrzaste,
leżące na powierzchni
kości
Слайд 19TKANKA ŁĄCZNA
RODZAJE TKANKI KOSTNEJ
Tkanka kostna grubowłóknista (splotowata):
pierwszy rodzaj tkanki pojawiający się w rozwoju
kości,
w życiu płodowym i pierwszym okresie życia pozapłodowego,
u człowieka dorosłego występuje np. w miejscach przyczepu ścięgien do kości, szwach czaszki i w czasie reparacji uszkodzeń,
zawiera wiele osteocytów i osteoidu, mało substancji nieorganicznej, włókna kolagenowe o nieregularnym przebiegu.
Слайд 20TKANKA ŁĄCZNA
Tkanka drobnowłóknista (blaszkowata):
dojrzała postać tkanki kostnej wchodzącej w skład kości długich i
płaskich,
zbudowana z blaszek kostnych (kolagen typu I, osteoid, minerał kości),
wyróżniamy dwa rodzaje tkanki drobnowłóknistej: kość gąbczastą i kość zbitą
Слайд 22TKANKA ŁĄCZNA
tkanka kostna gąbczasta (os spongiosum) zbudowana jest
z blaszek uformowanych w beleczki
przebiegających
w różnych kierunkach i tworzących sieć,
wypełniona naczyniami krwionośnymi i szpikiem,
wewnątrz beleczek leżą osteocyty, które łączą się z innymi komórkami za pośrednictwem wypustek cytoplazmatycznych,
nadaje wytrzymałość mechaniczną,
Слайд 23TKANKA ŁĄCZNA
obecna w: nasadach
i przynasadach kości
długich,
wypełnia wnętrze
kości płaskich
Слайд 24TKANKA ŁĄCZNA
tkanka kostna zbita (os compactum) wchodzi w skład zewnętrznych warstw kości płaskich
oraz trzonów kości długich,
podstawowym składnikiem strukturalnym i funkcjonalnym tkanki kostnej zbitej jest osteon, czyli system Haversa,
jest to układ 4-20 blaszek kostnych, które leżą jedne na drugich – blaszki systemowe,
Слайд 25TKANKA ŁĄCZNA
w środku osteonu znajduje się kanał Haversa (włosowate naczynia krwionośne i nerwy),
na
granicy przylegających do siebie blaszek znajdują się wpuklenia, które tworzą jamki kostne, zawierające osteocyty,
przestrzenie tkanki kostnej zbitej między osteonami są wypełnione przez blaszki kostne międzysystemowe.