Grafika inżynierska презентация

ppłk rez. dr inż. Witold SARNOWSKI
Wydział Lotnictwa
Katedra Płatowca i Silnika
Pokój 104 Tel. [phone]
Konsultacje:
Poniedziałek 13.30-15.30
Czwartek 13.30-15.30
(lub po wcześniejszym umówieniu)
[e-mail]

T1: ORGANIZACJA PRZEDMIOTU
2017/2018
GRAFIKA INŻYNIERSKA 1

Sylabus (na wykładach, dostępny na platformie edukacyjnej „IKAR”);
Literatura (na wykładach);
Konsultacje (po uzgodnieniu z prowadzącym)
„IKAR” (kontakt, komunikaty, prezentacje, zadania do przesłania):
http://ikarwsosp.pl ;
user: nralbumu, password: pesel
„Grafika inżynierska i zapis konstrukcji CAD,CAM”
Hasło kursu: GIZK2013
Wirtualny dziekanat (kontakt, komunikaty):
http://dziekanat.wsosp.pl
Forma zaliczenia przedmiotu (na wykładach – będzie ustalony termin, ale możliwe są poprawki)
Sprawy organizacyjne

Wykłady
dr inż. Witold SARNOWSKI
Katedra Płatowca i Silnika Pok. 104 Tel. [phone]
Konsultacje:
Poniedziałek 13.30-15.30
Czwartek 13.30-15.30 (lub po wcześniejszym umówieniu)
Ćwiczenia
dr inż. Witold SARNOWSKI tematy 4-9 - wszystkie grupy; (CL4, CL5)
ppłk mgr inż. Robert CZAPLA – pozostałe zajęcia w reszcie grup
Katedra Płatowca i Silnika Pok. 101 Tel. [phone]
Konsultacje:
Poniedziałek 13.30-15.30
Czwartek 13.30-15.30 (lub po wcześniejszym umówieniu)
GRAFIKA INŻYNIERSKA 1

Przedmiot 60 godzin
15 godzin wykładów Zo ECTS 1
45 godzin ćwiczeń Zo ECTS 3
Wykłady T: (15 godzin)
1w(1), 2w(1), 3w(2), 7w(2), 10w(1), 11w(2), 14w(2), 16w(2), 19w(2)
Ćwiczenia T: (45 godzin)
4(3), 5(2), 6(2), 8(2+2), 9(2+2), 12(2), 13(2), 15(2+2), 17(2+2), 18(2+2), 20(2+2), 21(2), 22(2+2), 23(2), 24(2)
GRAFIKA INŻYNIERSKA 1

Założenia i cele przedmiotu
W wyniku realizacji zajęć z przedmiotu student powinien:
znać:
podstawy i zasady tworzenia rysunku technicznego,
metody geometrycznego odwzorowania obiektów przestrzennych na płaszczyźnie,
podstawowe zasady zapisu konstrukcji
umieć:
zaprojektować i wykonać proste rysunki techniczne,
dokonywać analizy przestrzennych własności figur,
rozwiązywać zadania konstrukcyjne wymagające wyobraźni przestrzennej

Literatura
Romanowicz P., Bondyra A., Rysunek techniczny w mechanice i budowie maszyn – dotychczasowe i aktualne zasady odwzorowań rysunkowych, WPK, Kraków 2015.
Paciorkowski J., Rysunek techniczny z geometrią wykreślną. Ćwiczenia i zadania, PWN, Warszawa 1970.
Mierzwiński W., Geometria wykreślna, OWPW, Warszawa 2006.
Lewandowski Z., Geometria wykreślna, PWN, Warszawa 1989.
Paprocki K., Zasady zapisu konstrukcji, OWPW, Warszawa 2000.
Dobrzański T., Rysunek techniczny maszynowy, WNT, Warszawa 2004.
Bieliński A., Grafika inżynierska. Cześć I. Geometria wykreślna, WAT, Warszawa
OTTO F., OTTO E., Podręcznik geometrii wykreślnej, PWN, Warszawa 1994.
http://fluid.itcmp.pwr.wroc.pl/~eichler/program.html

Rygory dydaktyczne
Wymagania wstępne dla przedmiotu:
Znajomość podstawowych twierdzeń geometrii euklidesowej. Umiejętność posługiwania się przyborami kreślarskimi.
Zdolność przestrzennego widzenia rysunków.
Wykłady – zaliczenie pisemne na ocenę (test)
Ćwiczenia– zaliczenie pisemne na ocenę

Tematyka przedmiotu
Przedmiot zawiera:
Podstawy rysunku technicznego:
normalizacja rysunku;
formaty rysunkowe;
pismo techniczne;
szkice, rzuty;
wymiarowanie
Geometrię wykreślną:
punkt, prosta, płaszczyzna;
powierzchnie (figury) płaskie i figury przestrzenne;
przekroje i przenikanie

Tematyka przedmiotu
Wykłady
1w: Zajęcia organizacyjne.
2w: Wprowadzenie do rysunku technicznego.
3w: Odwzorowanie obiektów w rysunku technicznym.
7w: Połączenia części maszyn, wymiarowanie.
10w: Elementy przestrzenne i zasady ich odwzorowania.
11w: Układ rzutni Monge’a.
14w: Przynależność. Elementy wspólne. Równoległe i prostopadłe.
16w: Transformacja układu odniesienia.
19w: Wielościany, powierzchnie i bryły. TEST

Tematyka przedmiotu
Ćwiczenia
4: Rysunek techniczny - ćwiczenia pisma technicznego.
5: Technika kreślenia.
6: Rysunek techniczny - szkicowanie.
8: Ćwiczenia rysunkowe - obiekty znormalizowane.
9: Ćwiczenia z rysunku obiektów płaskich i przestrzennych. K1
12: Rzut punktu i prostej.
13: Odwzorowanie płaszczyzny.
15: Przynależność. Elementy wspólne. Prostopadłość. Równoległość.
17: Wyznaczanie wielkości rzeczywistych figur. K2
18: Wyznaczanie odległości i kątów rzeczywistych.
20: Wielościany, punkt przebicia, przekroje. K3
21: Wielościany – przenikanie, rozwinięcia.
22: Powierzchnie, punkt przebicia, przekroje.
23. Powierzchnie – przenikanie, rozwinięcia. K4
24. Zakończenie przedmiotu zaliczenie.

Forma zaliczenia przedmiotu
Obowiązkowa obecność na zajęciach – (dopuszczalne 2 nieobecności nieusprawiedliwione)
WYKŁADY
Test wyboru na ostatnich zajęciach (w ustalonym terminie)
ĆWICZENIA
pozytywne oceny z kolokwiów (dopuszczalna poprawka trzech kolokwiów:
Poprawa1 – kolokwia 1 i 2 (termin będzie ustalony);
Poprawa2 – kolokwia 3 i 4 (na ostatnich zajęciach ćw.)
zaliczone zadania na samokształcenie;
oddanie prac domowych;
oceny cząstkowe na zajęciach (0,5 oceny w górę/ dół)

PYTANIA
?

T2: WPROWADZENIE DO RYSUNKU TECHNICZNEGO
2017/2018
GRAFIKA INŻYNIERSKA 1

WPROWADZENIE DO RYSUNKU TECHNICZNEGO
Rodzaje rysunków
W technice jedną z podstawowych form przekazywania informacji (np. między konstruktorem jakiegoś urządzenia a jego wykonawcą) jest rysunek.
Rysunek techniczny jest specjalnym rodzajem rysunku wykonywanego według ustalonych zasad i przepisów.
Dzięki zwięzłemu i przejrzystemu wyrażaniu kształtów i wymiarów odwzorowywanego przedmiotu rysunek techniczny dokładnie wskazuje jak ma wyglądać ten przedmiot po wykonaniu.
Określa on również budowę i zasadę działania różnych maszyn i urządzeń lepiej niż najdoskonalszy opis słowny.

Rodzaje rysunków
Z tych też względów rysunek techniczny stał się powszechnym i niezbędnym środkiem porozumiewania się wszystkich pracowników zatrudnionych w procesie produkcyjnym.
Znajomość zasad sporządzania i umiejętność odczytywania rysunku technicznego umożliwia przekazywanie myśli naukowo-technicznej w postaci np. projektu maszyny lub urządzenia.
Rysunek techniczny - wykonany zgodnie z przepisami i obowiązującymi zasadami - stał się językiem, którym porozumiewają się inżynierowie i technicy wszystkich krajów.
Powszechne i międzynarodowe znaczenie rysunku technicznego umożliwia korzystanie z wynalazków i ulepszeń z całego świata.

Rodzaje rysunków
Odmiany rysunku technicznego
Ze względu na wielką różnorodność dziedzin jakie wchodzą w zakres ogólnie pojętej techniki w rysunku technicznym wyróżniamy kilka odmian:
rysunek techniczny maszynowy
rysunek budowlany
rysunek elektryczny
rysunek produkcyjny …
Aby zapoznać się z zasadami obowiązującymi podczas tworzenia i odczytywania rysunków technicznych w dalszej części przedmiotu skupimy sie na rysunku technicznym maszynowym.

Rodzaje rysunków
Rysunek techniczny – jest to informacja techniczna podana na nośniku informacji, przedstawiona graficznie zgodnie z przyjętymi zasadami i zwykle w podziałce.
Szkic – jest to rysunek techniczny wykonany na ogół odręcznie i niekoniecznie w podziałce.
Rysunek wykonawczy – jest to rysunek, na ogół opracowany na podstawie danych projektowych, zawierający wszystkie informacje potrzebne do wykonania.
Rysunek złożeniowy – jest to rysunek przedstawiający wzajemne usytuowanie i/lub kształt zespołu na wyższym poziomie strukturalnym zestawianych części.

Rodzaje rysunków
Odręczny szkic techniczny – jest to rysunek odręczny, wykonany na papierze, w przybliżonych proporcjach wymiarowych („na oko”).
Przy szkicowaniu nie zawsze udaje się przewidzieć miejsce na prawidłowe rozmieszczenie wymiarów.
Śluzy do wstępnego zapisu informacji i nie musi spełniać wszystkich kryteriów rysunku technicznego.

Rodzaje rysunków
Rysunek wykonawczy – rysunek jednej części maszynowej (pojedynczego przedmiotu), zawierający dane niezbędne do jej wykonania. Znajdują się na nim rzuty przedmiotu i wymagane przekroje, wymiary.

Rodzaje rysunków
Rysunek złożeniowy – przedstawia całą konstrukcję tak, że widoczne są wszystkie jej części (lub zespoły) i sposoby połączenia tych części (zespołów).

Przybory rysunkowe
2 ekierki,
linijka;
cyrkiel;
2 ołówki:
- twardy 2H, 4H (do rysowania linii pomocniczych),
- średni HB (do wyciągania linii);
gumka;
papier/blok A4 (nie w kratkę!).

Normalizacja rysunku technicznego
Norma jest to ustalona, ogólnie przyjęta zasada, reguła, wzór, przepis, sposób postępowania w określonej dziedzinie.
Normalizacja jest to opracowywanie i wprowadzanie w życie norm, ujednolicanie.
Normy rysunkowe zawierają szczegółowo opracowane przepisy dotyczące wszystkich zagadnień związanych z wykonaniem rysunku technicznego.
Przepisy regulujące m. in. rozmiary arkuszy, rodzaje linii, sposób podawania wymiarów, opis rysunku określają przepisy zwane Polskimi Normami. Opracowuje je Polski Komitet Normalizacyjny (w skrócie PKN).

Normalizacja rysunku technicznego
Norma jest to dokument będący wynikiem normalizacji, standaryzujący jak najszerzej pojętą działalność badawczą, technologiczną, produkcyjną, usługową.
Norma podaje do powszechnego i stałego użytku sposoby postępowania lub cechy charakterystyczne wyrobów, procesów lub usług.
Norma może mieć albo charakter dokumentu technicznego i wtedy jej stosowanie jest fakultatywne albo prawno-techniczne, którego stosowanie jest obligatoryjne.

Polskie Normy
Strona Polskiego Komitetu Normalizacyjnego: http://www.pkn.pl/

Normalizacja rysunku technicznego
Polskie Normy
Polska Norma (oznaczana symbolem PN) – norma o zasięgu krajowym, przyjęta w drodze konsensu i zatwierdzona przez krajową jednostkę normalizacyjną Polski Komitet Normalizacyjny (PKN). Normy PN są powszechnie dostępne, ale płatne, zaś ich dystrybucję kontroluje PKN.
Do 31 grudnia 1993 roku stosowanie PN było obowiązkowe i pełniły one rolę przepisów. Nieprzestrzeganie postanowień PN było naruszeniem prawa.
Od 1 stycznia 1994 roku stosowanie PN jest dobrowolne, przy czym do 31 grudnia 2002 istniała możliwość, przez właściwych ministrów i w pewnych przypadkach nakładania obowiązku stosowania PN.
Od 1 stycznia 2004 stosowanie PN jest już całkowicie dobrowolne.
W praktyce oznacza to, że można stosować normy innych krajów, np. krajów na rynek których produkowany jest wyrób.

Polskie Normy
Teksty Polskich Norm są na podstawie aktualnej ustawy o normalizacji chronione prawem autorskim, przy czym prawa majątkowe do nich przysługują PKN.
PKN nie zezwala bez zgody na rozpowszechnianie tekstów Polskich Norm, co powoduje m.in., że nie są one bezpłatnie dostępne w bibliotekach publicznych.
Stanowisko PKN w spawie udostępniania tekstów norm wydaje się stać w sprzeczności z Ustawą o dostępie do informacji publicznej, jest jednak zgodne z ustawą o normalizacji, gdyż obie te ustawy są wzajemnie niespójne.
Na terenie kraju istnieje kilkanaście Punktów Informacji Normalizacyjnej, działających zwykle przy bibliotekach uniwersyteckich i instytutach naukowych. Punkty te udostępniają teksty norm odpłatnie, wg cennika, przy czym bez opłaty jest możliwość zapoznania się z normą w czytelni.
Teksty norm są też dostępne odpłatnie na kilku serwisach WWW, w tym na oficjalnej stronie PKN.

Polskie Normy a UE
Od chwili ratyfikacji Traktatu ateńskiego 1 maja 2004 r., na mocy którego, Polska stała się członkiem Unii Europejskiej Polski Komitet Normalizacyjny zajmuje się przede wszystkim wprowadzaniem do PN Norm Europejskich, tworzonych przez Europejski Komitet Normalizacyjny. Harmonizacja polskiego systemu norm technicznych była w procesie akcesyjnym jednym z warunków do spełnienia.
Normy Europejskie nie są powszechnie dostępne (nie można kupić Normy Europejskiej), są natomiast dostępne w implementacjach krajowych. W każdym kraju członkowskim UE teksty norm krajowych wprowadzających Normy Europejskie są takie same.
Polska Norma wprowadzająca Normę Europejską ma oznaczenie PN-EN, niemiecka DIN-EN itd. Ma to decydujące znaczenie przy swobodnym przepływie towarów na rynku europejskim.

Normalizacja rysunku technicznego
W Polsce występują następujące normy:
polskie normy PN – ustanawiane przez Polski Komitet Normalizacyjny i obowiązujące powszechnie.
Systematyczny spis wszystkich norm zawarty jest w Katalogu Polskich Norm.
Normy międzynarodowe EN ISO – w skali międzynarodowej zagadnieniami normalizacji zajmuje się Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) z siedzibą w Genewie.
Polskie normy podlegają sprawdzeniu, uzupełnianiu i zamienianiu na normy europejskie.
Otrzymują one symbol: PN – EN ISO nr normy i rok wydania.
Normy branżowe BN – ustanawiane przez właściwego ministra ą obowiązujące w określonej branży;
Normy zakładowe ZN – ustanawiane przez prezesa odpowiedniego Urzędu lub dyrektora zakładu lub związków zakładów – obowiązują w jednym zakładzie lub grupie zakładów pokrewnych.

Standard Code
Country Code Full name
ISO International Standards Organisation
USA ANSI American National Standard Institute
Germany DIN Deutsches Institut fϋr Normung
UK BS British Standard
Japan JIS Japanese Industrial Standars
Australia AS Australian Standard
Poland PN Polska Norma
Saudi SASO Saudi Arabian Standards
Arabia Organization

WPROWADZENIE DO RYSUNKU TECHNICZNEGO
Normalizacja rysunku technicznego
Niektóre prezentowane informacje mogą być niezgodne z Polskimi Normami (jako już nieaktualne) – wynika to z faktu, że cykl wykładów oparto na ogólnie dostępnej literaturze (np. Dobrzański w wydanie 24 i wcześniejsze), a nie bezpośrednio na tekstach norm, które są dostępne odpłatnie.
Przyjęto założenie, że takie podejście jest wystarczające dla celów dydaktycznych.

Normalizacja rysunku technicznego
Sprzyjają komunikowaniu się i likwidowaniu barier w handlu.
Przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa pracy i użytkowania.
Są uznawane za gwarancję odpowiedniej jakości.
Przyczyniają się do obniżenia kosztów ochrony zdrowia lub środowiska.
Ułatwiają eksport.
Sprzyjają swobodnemu przepływowi towarów i wpływają korzystnie na poziom ich cen.
Pozwalają na upowszechnianie postępu technicznego.
Sprzyjają utrwalaniu osiągnięć techniki.
Ułatwiają eksport globalny.
Ułatwiają porozumiewanie się i dają gwarancję porównywalnego standardu wyrobów i usług.

Normalizacja rysunku technicznego
Aby rysunek techniczny mógł rzeczywiście spełniać rolę międzynarodowego języka wszystkich inżynierów i techników musi on być sporządzony według ściśle określonych zasad i przepisów.
Zasady te z kolei muszą być stosowane i przestrzegane przez wszystkie kraje, które współpracują ze sobą w zakresie wymiany myśli naukowo - technicznej.
Brak ogólnie obowiązujących reguł, dotyczących umownych znaków, skrótów, sposobu przedstawienia przedmiotu na rysunku, sposobu określenia wymiarów i innych uproszczeń, prowadziłby do nieporozumień, a nawet mógłby być przyczyną wadliwego wykonania przedmiotu.

Normalizacja rysunku technicznego
Normalizacją są objęte (między innymi):
rodzaje rysunków
formaty arkuszy rysunkowych
pismo stosowane do oznaczeń i opisów rysunków
podziałki
rodzaje linii rysunkowych
sposoby przedstawiania i rozmieszczania przedmiotów w widokach i przekrojach
zasady wymiarowania

Arkusze rysunkowe
Format arkusza rysunkowego – to określona wielkość arkusza na jakim wykonany jest lub drukowany rysunek techniczny.
Formaty arkuszy do rysunków technicznych są zawarte w dokumencie Polska Norma: PN-EN ISO 5457:2002/A1:2010 Dokumentacja techniczna wyrobu. Wymiary i układ arkuszy rysunkowych.
W rysunku technicznym stosuje się standardowe i pochodne wymiary arkuszy papieru.

Arkusze rysunkowe

Arkusze rysunkowe
Formaty zwykłe
(A4 – format podstawowy)

Arkusze rysunkowe
Formaty pochodne

Zwykle tylko część obszaru arkusza wypełniona jest przez rysunek.
Zawsze pozostawia się pewien margines: 5 mm na formatach A3 oraz 7-10 mm na formatach większych.
Papierowy oryginał rysunku
powinien być dodatkowo
zabezpieczony przed
uszkadzaniem się krawędzi
kalki.
Obramowanie rysunku i tabliczki rysunkowe

Obramowanie rysunku i tabliczki rysunkowe
Format A4 jest formatem stojącym, A3 – leżącym, A2 i większe dowolnym!!!!
PN-EN ISO 7200:2007 Dokumentacja techniczna wyrobu. Pola danych w tabliczkach rysunkowych i nagłówkach dokumentów.
Zajęcia rysunkowe 5 mm z każdej strony

Tabliczki rysunkowe
Tabliczka rysunkowa – rodzaj tabeli, w której zamieszczone są podstawowe informacje o rysunku: podziałkę, format arkusza, numer rysunku, tytuł (nazwę części), wykonawcę z podpisami i datami, o zmianach dokonanych na rysunku itp.
Na potrzeby przedmiotu będziemy stosować tabliczkę wzoru:

Tabliczki rysunkowe
Norma PN-EN ISO 7200:2007 Dokumentacja techniczna wyrobu. Pola danych w tabliczkach rysunkowych i nagłówkach dokumentów., rozróżnia tabliczki:
• podstawowe (min. 185 × 55 mm)
• zmniejszone (min. 185 × 40 mm)
• uproszczone (min. 185 × 15 mm)
Tabliczki należy umieszczać w dolnym prawym rogu arkusza.

WPROWADZENIE DO RYSUNKU TECHNICZNEGO
Pismo techniczne
Obowiązująca norma: PN-EN ISO 3098
PN- EN ISO 3098 -1:2015. Pismo. Wymagania ogólne.
PN- EN ISO 3098 -2:2002. Pismo. Alfabet łaciński, cyfry i znaki.
PN- EN ISO 3098 -3:2002. Pismo. Alfabet grecki.
PN- EN ISO 3098 -4:2002. Pismo. Znaki diakrytyczne i specjalne alfabetu łacińskiego.
PN- EN ISO 3098 -5:2002. Pismo. Pismo alfabetu łacińskiego, cyfry i znaki w projektowaniu wspomaganym komputerowo (CAD).
PN- EN ISO 3098 -6:2002. Alfabet cyrylicki.

Pismo techniczne
Rysunki techniczne opisuje się pismem technicznym, tzn. literami i cyframi, których kształt, grubość linii, ich pochylenie i zasady rozmieszczania w napisach na rysunkach zdefiniowano w normie.
Wyróżniamy dwa rodzaje pisma technicznego:
pismo A i pismo B – każdy rodzaj może być prosty (V) lub pochyły (S).
Norma zaleca stosowanie rodzaju B (uprzywilejowane).
Pismo techniczne ma budowę opartą na siatce modularnej, jedno „oczko” siatki to jeden moduł, będący jednocześnie grubością, jaką pisane są cyfry i litery.
Siatka pisma prostego składa się z kwadratów, a pisma pochyłego z rombów. Pismo pochyłe jest nachylone pod kątem 75˚.

Pismo techniczne
Wymiary pisma technicznego (rodzaj B prosty)
h – wysokość nominalna duża litera
d – grubość linii
c – wysokość małych liter
a – odstęp pomiędzy literami
e – odstęp pomiędzy wyrazami
g – szerokość litery dużej
k – górna i dolna część małej litery
b – odległość między liniami

Pismo techniczne
Wymiary pisma technicznego

Pismo techniczne
Wysokość pisma zależy od formatu opisywanego arkusza.
Dla formatów A4 i A3 stosuje się najczęściej pismo wysokości 7 mm lub 5 mm dla napisów głównych i 3,5 mm lub 2,5 mm dla napisów pomocniczych.

Pismo techniczne
Oznaczenie pisma technicznego powinno zawierać następujące elementy w podanej kolejności:
słowo „Pismo”;
norma „ISO 3098”;
rodzaj pisma („A” lub „B”);
nachylenie pisma („V” lub „S”);
rodzaj alfabetu („L”, „G” lub „C”);
wielkość nominalna pisma w milimetrach.
Przykłady:
Pismo ISO 3098 – BVL – 5
Zbiór znaków graficznych pisma rodzaju B, prostego, alfabetu łacińskiego, o wielkości nominalnej 5 mm.
Pismo ISO 3098 – ASC – 3,5
Zbiór znaków graficznych pisma rodzaju A, pochyłego, alfabetu cyrylickiego, o wielkości nominalnej 3,5 mm.

WPROWADZENIE DO RYSUNKU TECHNICZNEGO
Podziałki
(PN-EN ISO 5455:1998. Rysunek techniczny. Podziałki.)
Podziałka jest to stosunek wymiaru liniowego elementu przedmiotu przedstawionego na oryginale rysunku do wymiaru tego samego elementu na przedmiocie.
Stosuje się następujące (zalecane) wartości podziałek:
podziałkę naturalną – 1:1,
podziałki zwiększające – 2:1, 5:1, 10:1, 20:1, 50:1
podziałki zmniejszające – 1:2, 1:5, 1:10, 1:20, 1:50, 1:100 itd.
Jeżeli na rysunku konieczne jest użycie więcej niż jednej podziałki, w tabliczce rysunkowej należy wpisać tylko podziałkę główną, zaś wszystkie pozostałe w pobliżu numeru pozycji lub literowego oznaczenia odpowiedniego szczegółu widoku (lub przekroju).
W wyjątkowych przypadkach, jeżeli z przyczyn praktycznych nie można użyć zalecanych wartości podziałek, można zastosować wartości pośrednie.

Rodzaje linii rysunkowych
Żeby rysunek techniczny był wyraźny, przejrzysty i czytelny stosujemy różne rodzaje i odmiany linii.
Inne linie stosuje się do narysowania krawędzi przedmiotu, inne do zaznaczenia osi symetrii a jeszcze inne do zwymiarowania go.
To jaką, w danej sytuacji, linię należy zastosować na rysunku określa ściśle Polska Norma PN-EN ISO 128.
Wspomniana norma określa linie do stosowania w różnych odmianach rysunku technicznego - maszynowego, budowlanego i elektrycznego.

Rodzaje linii rysunkowych

Rodzaje linii rysunkowych
Grubość linii należy dobierać w zależności od wielkości rysowanego przedmiotu i stopnia złożoności jego budowy.
Wybrana grupa grubości linii (grubych i cienkich) powinna być jednakowa dla wszystkich rysunków wykonanych na jednym arkuszu.
Np. jeżeli grubość linii grubej wynosi 0,5 mm, to linia cienka powinna mieć grubość 0,25 mm lub jeżeli linia gruba ma grubość 0,7 mm to linia cienka 0,35 mm.

Rodzaje linii rysunkowych
Linia ciągła gruba służy do rysowania:
• widocznych krawędzi i wyraźnych zarysów przedmiotów w widokach i przekrojach (a)
• zarysów kładów przesuniętych (b)
• krótkich kresek oznaczających końce śladów płaszczyzn przekrojów i miejsc załamania tych płaszczyzn (c)
• zarysów powierzchni obrabianych na rysunkach operacyjnych i zabiegowych (d)
• linii obramowania arkusza
• linii wykresowych
a) b) c) d)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia ciągła cienka służy do rysowania:
• linii wymiarowych (a)
• pomocniczych linii wymiarowych (a)
• innych linii pomocniczych (b)
• kreskowania przekrojów (a, b, c)
• zarysów y kładów miejscowych (c)
• zarysów a rdzeni gwintów (d)
a) b) c) d)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia ciągła cienka służy do rysowania, cd.:
• linii den rowków w wałkach wielowypustowych (a)
• linii den a wrębów kół zębatych, ślimaków i innych przedmiotów mających szereg powtarzających się wgłębień (b)
• osi kół o średnicy ≤ 12 mm (c)
• innych osi przedmiotów o wymiarze a ≤ 12 mm (d)
a) b) c) d)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia ciągła cienka służy do rysowania, cd.:
• przekątnych prostokątów, kwadratów i trapezów utworzonych przez widoczne płaskie powierzchnie przedmiotów mających oś symetrii (a)
• linii przenikania a w miejscach łagodnie zaokrąglonych przejść jednej powierzchni w drugą (b)
• zarysów powierzchni nie obrabianych na rysunkach operacyjnych i zabiegowych (c)
• znaków chropowatości (d)
• ramek oznaczeń tolerancji kształtu i położenia (e)
a) b) c) d) e)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia ciągła cienka służy do rysowania, cd.:
• linii ograniczających powiększany szczegół budowy przedmiotu (a)
• zarysów krawędzi przyległych, dorysowanych dla celów orientacyjnych (b)
a) b)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia kreskowa cienka służy do rysowania:
• niewidocznych krawędzi i zarysów przedmiotów (a)
• linii wykresowych
a)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia punktowa gruba służy do rysowania:
• linii zaznaczających powierzchnie podlegające obróbce cieplnej lub powierzchniowej (a)
• linii wykresowych
a)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia punktowa cienka służy do rysowania:
• osi symetrii a (a)
• śladów płaszczyzn symetrii (b)
• linii podziałowych b w kołach zębatych, ślimakach, gwintach itp. (c)
• osi okręgów o średnicach ponad 12 mm oraz innych osi przedmiotów o wymiarze a > 12 mm (d)
• linii wykresowych
a) b) c) d)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia dwupunktowa cienka służy do rysowania:
• skrajnych położeń części ruchomych (a)
• ostatecznego kształtu przedmiotu (b)
• pierwotnego kształtu przedmiotu (c)
a) b) c)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia dwupunktowa cienka służy do rysowania, cd.:
• zarysów przedmiotów przyległych, dorysowanych dla celów orientacyjnych (a)
• linii gięcia przedmiotów przedstawionych w rozwinięciu (b)
• linii osi ciężkości f (c)
a) b)
c)

Rodzaje linii rysunkowych
Linia falista służy do rysowania:
• linii urwania i przerwania przedmiotów, gdy linie te rysuje się odręcznie (a)
• linii ograniczających przekroje cząstkowe (b)
Linia zygzakowa służy do rysowania:
• tych samych linii co linia falista w przypadku rysunku komputerowego
• długich linii urwania i przerwania przedmiotów (c)
a) b) c)