Hans Morgenthau, realizm klasyczny i jego rekomendacje dla polskiej polityki zagranicznej презентация

Содержание

Слайд 2

Teorie liberalizmu w stosunkach międzynarodowych - wykład nr 3

Teorie liberalizmu w stosunkach międzynarodowych - wykład nr 3

Слайд 3

W systemie międzynarodowym istnieje raczej zbieżność interesów niż rozbieżność
Polityka zagraniczna jest

W systemie międzynarodowym istnieje raczej zbieżność interesów niż rozbieżność Polityka zagraniczna jest prowadzona
prowadzona zgodnie z normami etycznymi
Prawo międzynarodowe jest instrumentem i gwarantem trwałego pokoju
Duże znaczenie organizacji międzynarodowych

Główne cechy liberalnych koncepcji stosunków międzynarodowych

Слайд 4

rozwój świata ma charakter liniowy, a nie, jak u realistów, cykliczny,

rozwój świata ma charakter liniowy, a nie, jak u realistów, cykliczny, rozwój następuje

rozwój następuje na skutek kumulacji międzynarodowej współpracy

Liberalizm – podstawowe założenia

Слайд 5

Uznaje istnieje anarchii rozumianej jako brak instytucji, która regulowałaby stosunek między

Uznaje istnieje anarchii rozumianej jako brak instytucji, która regulowałaby stosunek między państwami -
państwami - jednak anarchia nie musi prowadzić do konfliktów i wojen
Trzeba dążyć do harmonizacji interesów między państwami
Celem państw powinno być nie tylko zapewnienie bezpieczeństwa, lecz także gwarantowanie praw jednostek.

Liberalizm – podstawowe założenia

Слайд 6

człowiek z natury dobry – wady winą warunków społecznych, w jakich

człowiek z natury dobry – wady winą warunków społecznych, w jakich musi żyć
musi żyć
ma moc kształtowania środowiska międzynarodowego zgodnie ze swymi ideałami, może zmieniać świat
problemy – z nieznajomości zasad, na jakich powinien opierać się świat i z przestarzałych instytucji społecznych

Liberalizm – podstawowe założenia

Слайд 7

realiści

naturę ludzką charakteryzuje zło
analizują świat jaki jest, natura człowieka
Stosunki międzynarodowe jako

realiści naturę ludzką charakteryzuje zło analizują świat jaki jest, natura człowieka Stosunki międzynarodowe
domena konieczności – system międzynarodowy wytworem najsilniejszych
Siła, sprzeczność interesów, egoizm

idealiści

naturę ludzką charakteryzuje dobro
normatywne założenia, jaki świat powinien być
Stosunki międzynarodowe jako domena możliwości, możliwości kształtowania świata zgodnie z potrzebami
Relacje preferencji, harmonia interesów, altruizm
Celem państw jest nie tylko zapewnianie bezpieczeństwa , ale też zagwarantowanie praw jednostki jako członka społeczeństwa

Między realizmem a idealizmem

Слайд 8

Między realizmem a idealizmem

Robert Kagan:
USA żyją w hobbesowskim świecie anarchii, w

Między realizmem a idealizmem Robert Kagan: USA żyją w hobbesowskim świecie anarchii, w
którym ostatecznym argumentem jest siła militarna

Europejczycy w kantowskim świecie wiecznego pokoju, w którym najważniejsze znaczenie ma moralność i prawo międzynarodowe

Слайд 9

Historyczne źródła: Immanuel Kant (1724-1804, Królewiec-Kaliningrad)

poziom natury ludzkiej, państwa i systemu
stanem

Historyczne źródła: Immanuel Kant (1724-1804, Królewiec-Kaliningrad) poziom natury ludzkiej, państwa i systemu stanem
naturalnym jest stan walki (za Hobbesem)
stan ten można przezwyciężyć – koncepcja WIECZNEGO POKOJU I. Kanta

Слайд 10

wojna: wynikiem autonomii i swobody działania państwa autokratycznych
stan natury można przezwyciężyć

wojna: wynikiem autonomii i swobody działania państwa autokratycznych stan natury można przezwyciężyć przez:
przez:
- zmianę świadomości społecznej
zmianę ustroju państw
oparcie stosunków między państwami na pewnych zasadach
Wprowadzenie regulacji ograniczających swobodę działania państw umożliwi przezwyciężenie stanu natury i ustanowienie trwałego pokoju, któremu sprzyja rozwój demokracji, kontaktów przez granice, handlu, utworzenie pokojowej federacji państw oraz wprowadzenie prawa kosmopolitycznego.

Historyczne źródła idealizmu politycznego : Immanuel Kant (1724-1804, Królewiec)

Слайд 11

Immanuel Kant – O wiecznym pokoju, 1795

Droga do pokoju - warunki

Immanuel Kant – O wiecznym pokoju, 1795 Droga do pokoju - warunki wstępne
wstępne (preliminarne)
żaden traktat pokojowy, w którym przez utajone zastrzeżenie zawarte zostało zarzewie przyszłej wojny, nie może być za takowy uznany
żadne samoistne państwo (małe czy też duże, to rzecz obojętna) nie może być nabyte przez jakieś inne państwo drogą spadku, zamiany, kupna lub darowizny

Слайд 12

Droga do pokoju - warunki wstępne (preliminarne)
wojska regularne winny być z

Droga do pokoju - warunki wstępne (preliminarne) wojska regularne winny być z czasem
czasem zupełnie zniesione
w związku z zewnętrznymi zatargami państwa nie powinny być zaciągane żadne długi państwowe
- żadne państwo nie powinno mieszać się przemocą do ustroju i rządów innego państwa
- żadne państwo w stanie wojny z innym państwem nie może sobie pozwolić na takie wrogie kroki, które musiałyby uniemożliwić wzajemne zaufanie w przyszłym pokoju, jak: wynajmowanie skrytobójców, trucicieli, łamanie warunków kapitulacji, nakłanianie do zdrady w kraju, z którym prowadzi się wojnę

Immanuel Kant – O wiecznym pokoju, 1795

Слайд 13

warunki definitywne:
ustrój obywatelski w każdym państwie powinien być republikański – równość

warunki definitywne: ustrój obywatelski w każdym państwie powinien być republikański – równość i
i wolność wobec prawa dla wszystkich ludzi
prawo międzynarodowe powinno opierać się na federalizmie wolnych państw – wolne republiki powinny utworzyć federację wolnych państw
ogólnoświatowe (kosmopolityczne) prawo obywatelskie – nowa kategoria, gwarantująca gościnność obywatelom innych państw, w ten sposób przyczyniałaby się do rozwoju handlu i kontaktów międzynarodowych; uzupełniająca prawo wewnętrzne i międzynarodowe

Immanuel Kant – O wiecznym pokoju, 1795

Слайд 14

Korzenie liberalizmu – John Locke (1632-1704)

Two Treaties of Civil Government (Dwa

Korzenie liberalizmu – John Locke (1632-1704) Two Treaties of Civil Government (Dwa traktaty
traktaty o rządzie) – 1690
Liberalizm instytucjonalny
moc sprawcza w rękach jednostki ludzkiej
Państwo powinno stać na straży praw i interesów jednostek. Obywatele mają prawo do oporu i nieposłuszeństwa, w tym do obalenia władzy, jeżeli ogranicza ona ich naturalne prawa.
O rządach republikańskich; umowa społeczna jasno zawarta w konstytucji; rządy prawa, a nie siły;
W stosunkach międzynarodowych państwa kierują się egoistycznymi interesami, lecz przestrzegają prawa

Слайд 15

nie zgadzał się z poglądami Hobbesa - skuteczna umowa społeczna nie

nie zgadzał się z poglądami Hobbesa - skuteczna umowa społeczna nie musi koniecznie
musi koniecznie prowadzić do ubezwłasnowolnienia jednostek i przekazania całej władzy suwerenowi
w odpowiednich warunkach ludzie są zdolni do działań altruistycznych
na dłuższą metę nawet społeczeństwa zarządzane przez władcę absolutnego wymagają do przetrwania licznych aktów altruizmu ze strony poddanych

prawo naturalne przed prawem pozytywnym
Podstawą władzy monarchy zgoda ludu
Zgoda jest warunkowa, może być cofnięta
Stanem natury jest POKÓJ

Korzenie liberalizmu – John Locke (1632-1704)

Слайд 16

Idealizm prezydenta T.W. Wilsona i powstanie Ligi Narodów

Idealizm prezydenta T.W. Wilsona i powstanie Ligi Narodów

Слайд 17

LIGA NARODÓW

pierwsza w historii powszechna organizacja bezpieczeństwa zbiorowego
formalnie istniała od 10

LIGA NARODÓW pierwsza w historii powszechna organizacja bezpieczeństwa zbiorowego formalnie istniała od 10
stycznia 1920 r. do
18 kwietnia 1946 r.

Слайд 18

Idealizm prezydenta T.W. Wilsona i powstanie Ligi Narodów - 14 punktów

Idealizm prezydenta T.W. Wilsona i powstanie Ligi Narodów - 14 punktów Wilsona –
Wilsona – 8 stycznia 1918
Thomas Woodrow Wilson
– prezydent USA w latach 1913-21
4 sierpnia 1914 prezydent ogłosił neutralność USA w I wojnie światowej, ale 2 kwietnia 1917 poprosił Kongres o zgodę na wypowiedzenie wojny Niemcom
8 stycznia 1918 roku prezydent Wilson przedstawił kongresowi cele, jakie chce osiągnąć USA w wyniku zwycięskiej wojny.
Składały się one z czternastu punktów
tzw. - „14 punktów Wilsona”.

Слайд 19

President Wilson's Fourteen Points

Porozumienia pokojowe będą jawnie zawierane, nie będzie już

President Wilson's Fourteen Points Porozumienia pokojowe będą jawnie zawierane, nie będzie już porozumień
porozumień tajnych. Dyplomacja ma działać jawnie i publicznie.
Całkowita wolność żeglugi na morzach, poza wodami terytorialnymi, zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie wojny, poza przypadkami, kiedy morza te będą zamknięte całkowicie lub częściowo przez działania międzynarodowe, mające na celu wykonanie międzynarodowych porozumień.
Zniesienie barier gospodarczych i ustalenie warunków handlu równych dla wszystkich narodów akceptujących pokój i stowarzyszonych dla jego utrzymania.

Слайд 20

4. Wzajemna wymiana wystarczających gwarancji, tak aby zbrojenia narodowe zostały zredukowane

4. Wzajemna wymiana wystarczających gwarancji, tak aby zbrojenia narodowe zostały zredukowane do minimum.
do minimum.
5. Rozstrzygnięcie sporów kolonialnych w atmosferze swobodnej, otwartej i całkowicie bezstronnej, ale przestrzegając zasady, że interesy ludności zainteresowanej mają równą wagę co interesy Rządów.
6. Ewakuacja wszystkich rosyjskich terytoriów i uregulowanie stosunków z Rosją, Rosja ma prawo do samookreślenia swojego ustroju politycznego.
7. Belgia musi być ewakuowana i stać się w pełni suwerennym krajem.
8. Terytorium francuskie zostanie uwolnione i odbudowane. Alzacja i Lotaryngia mają powrócić do Francji.
9. Korekta granicy włoskiej, wzdłuż linii narodowościowej.

President Wilson's Fourteen Points

Слайд 21

President Wilson's Fourteen Points
10. Stworzenie możliwości autonomicznego rozwoju narodom
Austro-Węgier.
11.

President Wilson's Fourteen Points 10. Stworzenie możliwości autonomicznego rozwoju narodom Austro-Węgier. 11. Rumunia,
Rumunia, Serbia i Czarnogóra odzyskają utracone w czasie wojny terytoria, Serbii zostanie przyznany wolny dostęp do morza, stosunki między różnymi państwami bałkańskimi muszą być oparte na przyjacielskich porozumieniach, uwzględniających linie podziału wspólnot i narodowości.
12. Ludności tureckiej Imperium Osmańskiego zapewniona zostanie suwerenność i bezpieczeństwo, innym narodom zamieszkującym Imperium przysługuje prawo do bezpieczeństwa i rozwoju, oraz autonomia. Dardanele zostaną otwarte dla okrętów i statków handlowych, zabezpieczone gwarancją międzynarodową.

Слайд 22

XIII. An independent Polish state should be erected which should include

XIII. An independent Polish state should be erected which should include the territories
the territories inhabited by indisputably Polish populations, which should be assured a free and secure access to the sea, and whose political and economic independence and territorial integrity should be guaranteed by international covenant.

President Wilson's Fourteen Points

Слайд 23

14 z punktów Wilsona

14. A general association of nations must be

14 z punktów Wilsona 14. A general association of nations must be formed
formed under specific covenants for the purpose of affording mutual guarantees of political independence and territorial integrity to great and small states alike
Winno być utworzone powszechne zrzeszenie narodów na podstawie umów celem udzielenia wszystkim państwom, zarówno wielkim, jak i małym, wzajemnych gwarancji niezawisłości politycznej i całości terytorialnej.

Слайд 24

Koniec I wojny światowej

11 listopada 1918 r. podpisano rozejm, który de

Koniec I wojny światowej 11 listopada 1918 r. podpisano rozejm, który de facto
facto zakończył I wojnę światową.
18 stycznia 1919 roku w Paryżu rozpoczęła się konferencja pokojowa, na której przedstawiciele zwycięskiej koalicji mieli też zadecydować o kształcie Ligi Narodów

Слайд 25

Powstanie LN

28 czerwca 1919 w Wersalu delegaci 32 państw sprzymierzonych oraz

Powstanie LN 28 czerwca 1919 w Wersalu delegaci 32 państw sprzymierzonych oraz Niemiec
Niemiec podpisali traktat pokojowy - traktat wersalski
pierwsze 26 artykułów traktatu wersalskiego to pakt (statut) Ligi Narodów
USA nigdy nie ratyfikowały Paktu LN i nie były członkiem LN

Слайд 26

Cele LN z Paktu Ligi Narodów

Wysokie układające się Strony zważywszy, że

Cele LN z Paktu Ligi Narodów Wysokie układające się Strony zważywszy, że dla

dla rozwoju współpracy między narodami oraz dla zapewnienia im pokoju i bezpieczeństwa należy przyjąć pewne zobowiązania nieuciekania się do wojny
utrzymywać jawne stosunki międzynarodowe, oparte na sprawiedliwości i honorze

Слайд 27

Cele LN z Paktu Ligi Narodów – cd.
przestrzegać ściśle przepisów prawa

Cele LN z Paktu Ligi Narodów – cd. przestrzegać ściśle przepisów prawa międzynarodowego,
międzynarodowego, uznanych odtąd za normy rzeczywistego postępowania Rządów
przestrzegać sprawiedliwości i skrupulatnie szanować wszelkie zobowiązania traktatowe we wzajemnych stosunkach między zorganizowanymi narodami
— przyjmują niniejszy Pakt, który ustanawia Ligę Narodów.

Слайд 28

Źródła słabości LN wg Hansa Morgenthau
Słabość statutowa
Słabość strukturalna
Słabość polityczna

Źródła słabości LN wg Hansa Morgenthau Słabość statutowa Słabość strukturalna Słabość polityczna

Слайд 29

Pakt LN nie zakazywał wojny jako takiej.
Członkowie LN nie mogli prowadzić

Pakt LN nie zakazywał wojny jako takiej. Członkowie LN nie mogli prowadzić wojny
wojny tylko w określonych okolicznościach.

Słabość statutowa LN wg Hansa Morgenthau

Слайд 30

Pakt Ligi Narodów

Artykuł 10  
Członkowie Ligi zobowiązują się szanować i utrzymywać

Pakt Ligi Narodów Artykuł 10 Członkowie Ligi zobowiązują się szanować i utrzymywać przeciwko
przeciwko wszelkiej napaści zewnętrznej całość terytorialną i obecną niezależność polityczną wszystkich członków Ligi. W razie napaści, jej groźby lub niebezpieczeństwa Rada wskaże środki, jak zapewnić wykonanie niniejszego zobowiązania.

Слайд 31

Artykuł 11
   Oświadcza się wyraźnie, że wszelka wojna lub groźba wojny,

Artykuł 11 Oświadcza się wyraźnie, że wszelka wojna lub groźba wojny, niezależnie od
niezależnie od tego, czy dotyka bezpośrednio jednego z członków Ligi, czy też nie dotyka — interesuje całą Ligę i że Liga powinna przedsięwziąć wszelkie środki, mogące skutecznie zabezpieczyć pokój między narodami.
W takim wypadku Sekretarz Generalny, na żądanie któregokolwiek członka Ligi, zwoła niezwłocznie Radę.  Oświadcza się poza tym, że każdy członek Ligi ma prawo w przyjacielski sposób zwrócić uwagę Zgromadzenia lub Rady na każdą okoliczność, która może wpłynąć, na stosunki międzynarodowe i która grozi w następstwie zakłóceniem pokoju lub dobrego porozumienia między narodami, od którego zależy pokój.

Pakt Ligi Narodów

Слайд 32

Pakt LN

  Art. 12
 Wszyscy członkowie Ligi zgadzają się, że gdyby między

Pakt LN Art. 12 Wszyscy członkowie Ligi zgadzają się, że gdyby między nimi
nimi powstał spór mogący spowodować zerwanie stosunków, skierują go na drogę postępowania rozjemczego lub sądowego albo do rozpatrzenia Rady. Zgadzają się również, że w żadnym przypadku nie powinni uciekać się do wojny przed upływem trzech miesięcy od decyzji rozjemczej lub sądowej albo sprawozdania Rady.
   We wszystkich wypadkach przewidzianych niniejszym artykułem decyzja powinna być wydana w odpowiednim czasie, zaś sprawozdanie Rady powinno być sporządzone w ciągu 6 miesięcy od dnia przedłożenia jej sporu.

Слайд 33

wynikała z rozdźwięku między rozkładem sił w LN a rozkładem sił

wynikała z rozdźwięku między rozkładem sił w LN a rozkładem sił na świecie
na świecie
USA nigdy nie należały do LN, a ZSRR był jej członkiem w latach 1934-1939, gdy chyliła się ona ku upadkowi
Organizacja międzynarodowa, która stawia sobie za cel utrzymanie ładu i pokoju międzynarodowego, nie musi być uniwersalna w tym sensie, że należą do niej wszystkie państwa świata - musi wszakże być uniwersalna w takim sensie, iż pod jej jurysdykcją znajdują się wszystkie państwa, które mogą zakłócić pokój na świecie.

Słabość strukturalna LN wg Hansa Morgenthau

Слайд 34

Art. 17 Paktu LN - Artykuł 17 usiłował wprowadzić uniwersalną jurysdykcję

Art. 17 Paktu LN - Artykuł 17 usiłował wprowadzić uniwersalną jurysdykcję Ligi niezależną
Ligi niezależną od członkowstwa
  „W przypadku sporu między państwami, z których tylko jedno jest członkiem Ligi, lub też żadne do niej nie należy, państwo lub państwa nie należące do Ligi zostaną celem załatwienia sporu wezwane do poddania się zobowiązaniom, jakie ciążą na członkach Ligi, na warunkach uznanych za sprawiedliwe przez Radę. (…)
. Po wysłaniu wezwania Rada zarządzi rozpoznanie okoliczności sporu i zaproponuje takie środki, które w danym szczególnym wypadku uważać będzie za najlepsze i najskuteczniejsze.
   Jeżeli państwo mimo to nie zechce w celu załatwienia danego sporu poddać się zobowiązaniom członka Ligi i ucieknie się do wojny z członkiem Ligi, natenczas stosować się doń będą przepisy artykułu 16.  Jeżeli obie wezwane strony odmówią poddania się zobowiązaniom członka Ligi, Rada celem uregulowania sporu może przedsięwziąć wszelkie środki i poczynić wszelkie propozycje, które by były w stanie zapobiec krokom nieprzyjacielskim i zapewnić rozwiązanie konfliktu.”

Słabość strukturalna LN wg Hansa Morgenthau

Слайд 35

Rozbieżne interesy narodowe wielkich mocarstw przeważały nad zasadami sprawiedliwości zdefiniowanymi przez

Rozbieżne interesy narodowe wielkich mocarstw przeważały nad zasadami sprawiedliwości zdefiniowanymi przez Ligę Narodów
Ligę Narodów w kategoriach status quo

Słabość polityczna LN wg Hansa Morgenthau

Слайд 36

Struktura LN

Zgromadzenie
Rada
Stały Sekretariat
Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej
Agencje, komisje i organizacje

Struktura LN Zgromadzenie Rada Stały Sekretariat Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej Agencje, komisje i
podległe LN (np. MOP)

Слайд 37

Zgromadzenie

Artykuł 3
  Zgromadzenie składa się z przedstawicieli członków Ligi. Zbiera się

Zgromadzenie Artykuł 3 Zgromadzenie składa się z przedstawicieli członków Ligi. Zbiera się ono
ono w oznaczonych okresach czasu oraz w każdej innej chwili, jeżeli okoliczności tego wymagają, w siedzibie Ligi lub w innym wyznaczonym miejscu.
Zgromadzenie rozpatruje wszystkie sprawy wchodzące w zakres działania Ligi lub dotyczące pokoju świata. Każdy członek Ligi (…) rozporządza tylko jednym głosem.
Pierwotnie 42 członków-założycieli

Слайд 38

Rada

Początkowo Rada składała się z przedstawicieli mocarstw (W. Brytania, Francja, Włochy

Rada Początkowo Rada składała się z przedstawicieli mocarstw (W. Brytania, Francja, Włochy –
– do 1937, Japonia – do 1933) oraz z przedstawicieli czterech innych członków LN, wyznaczanych przez Zgromadzenie
W 1926 r. Niemcy zostały członkiem stałym Rady (do 1933), a potem ZSRR (1934-39).
- Polska była członkiem półstałym.

Слайд 39

Sekretariat

organ pomocniczy Zgromadzenia i Rady, złożony z sekretarza generalnego, sekretarzy

Sekretariat organ pomocniczy Zgromadzenia i Rady, złożony z sekretarza generalnego, sekretarzy i niezbędnego
i niezbędnego personelu działającego w siedzibie Ligi
Działaniami Sekretariatu kierował Sekretarz Generalny, wybierany przez Zgromadzenie, a mianowany przez Radę. W skład Sekretariatu wchodzili też Sekretarze i personel. Pierwszym Sekretarzem Generalnym został James Eric Drummond, urzędnik MSZ Wielkiej Brytanii.

Слайд 40

Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej

miał rozpatrywać wszystkie spory o charakterze międzynarodowym,

Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej miał rozpatrywać wszystkie spory o charakterze międzynarodowym, przedłożone mu
przedłożone mu przez strony i wydawać opinie doradcze o wszystkich sporach i sprawach, z którymi zwróci się do niego Rada lub Zgromadzenie
Był to pierwszy sąd międzynarodowy o zasięgu powszechnym.
Rozpoznał 66 spraw, wydał 32 wyroki.

Слайд 41

Funkcjonowanie LN

1920 – 1929 - czas nadziei i pewnych sukcesów LN;

Funkcjonowanie LN 1920 – 1929 - czas nadziei i pewnych sukcesów LN; powstawały
powstawały instytucje, procedury; LN cieszyła się autorytetem
1930-39 – okres prób; LN okazuje się nieskuteczna w obliczu rozwiązywania konfliktów
1939-46 – LN istnieje formalnie

Слайд 42

Teoria pokoju demokratycznego.

Istnieje silny związek między ustrojem państwa a jego

Teoria pokoju demokratycznego. Istnieje silny związek między ustrojem państwa a jego zachowaniami na
zachowaniami na arenie międzynarodowej:
- państwa demokratyczne są znacznie mniej skłonne do rozpoczynania wojen niż państwa niedemokratyczne
im większa liczba państw demokratycznych, tym mniej wojen
przemiany wewnątrz państw mogą zmienić stosunki międzynarodowe
I. Kant: jeżeli wojny są rozrywką książąt, to jeśli decyzje o rozpoczęciu wojny podejmować będą  obywatele, to wojen będzie mniej;
A. Smith, J. Bentham, H. Spencer- homo economicus- powstanie stosunków opartych na handlu sprawi, że wojny staną się nieopłacalne

Слайд 43

argument instytucjonalny: w państwach demokratycznych instytucje demokratyczne, system wzajemnej kontroli, rola

argument instytucjonalny: w państwach demokratycznych instytucje demokratyczne, system wzajemnej kontroli, rola opinii publicznej
opinii publicznej ograniczają dążenie rządzących do wojny
instytucjonalne przeszkody:
władze pochodzą z wyborów
debata polityczna studzi zapał użycia siły, zmusza do szukania dyplomatycznych rozwiązań
w demokracjach przywódcy nigdy nie podejmują decyzji i rozpoczęciu wojny bez konsultacji

Teoria pokoju demokratycznego.

Имя файла: Hans-Morgenthau,-realizm-klasyczny-i-jego-rekomendacje-dla-polskiej-polityki-zagranicznej.pptx
Количество просмотров: 166
Количество скачиваний: 0