Эбола, Марбург қызбаларының және жапон энцефалитінің эпидемиологиялық сипаттамасы. Алдын алу және эпидемияға қарсы шаралардың презентация

ЖОСПАР
.
КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Эбола
Марбург қызбасы
Жапон энцефалиті
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Эбола
Эбола ауруы (EVD) немесе Эбола геморрагикалық лихорадкасы (EHF), эболавирус себепші болатын адамдар мен приматтардың ауруы. Аурудың алғашқы белгілері екі күннен үш аптаға дейінгі аралықта көрінеді. Бұлшықет пен бас ауруымен бірге жүретін қызба (лихорадка). Әдетте диарея, құсу басталып, бауыр мен бүйректері істен шығады. Осы уақытта науқастың ағзасында іштей және сыртта қан ағу басталады. Вирус жұқпалы жануар немесе науқас адамның сұйықтығы арқылы беріледі. Табиға ортада ауа арқылы таралу жағдайы тіркелмеген. Өсімдік жарқанаттары арқылы таралады, бірақ оларға аурудың вирустары әсер етпейді.

Ауруды емдейтін арнайы ем әзірге жоқ. Әзірге науқас адамдарды емдеуде регидрацилялық терапия және ағзаға керекті қоректерді жүйе құю пайдаланылады. Аурудың қауіптілік деңгейі жоғары, науқастардың 50% мен 90% аралығында қайтыс болады. Ебола ауруы алғаш рет Судан (қазіргі Оңтүстік Судан) мен Конгода тіркелген.Эболаның әзірге емі жоқ.

Марбург қызбасы
Марбург вирусы 1967 жылы ФРГ-ның Марбург қаласында бөлініп алынды. Вирустың аты сол жерлерге байланысты қойылған. Бұл вирустар жіпше тәріздес РНҚ-құрамды вирустар тұқымдастығына жатады және олар африкалық геморрагиялық қызба қоздырады.
Құрылымы
Вириондары – РНҚ-құрамды ұзын, кейде бұтақшалары болатын ирек жіпше пішінді. Олардың ұзындығы 1200-4000 нм-ге, ені 70-100 нм-ге жетеді. Нуклеокапсиді – спиральды симметрия типтес. Сырты – ұзындығы 7-10 нм гликопротеинді тікенекшелері бар липидқұрамды суперкапсидпен қоршалған.

Геномы– біржіпшелі минус РНҚ молекуласынан тұрады. Құрамында полимераза бар. Вирустың репликациялануы және құрастырылуы жасуша цитоплазмасында іске асырылады. Жасушалық мембрана арқылы бүршіктену тәсілімен вирион сыртқа шығады.
Резистенттілігі
Филовирустар жоғарғы температураның әсеріне төзімді, 30 мин. бойы 60-70°С-та қыздырғанда жұқпалық қасиетін сақтайды. УКС-нің және майеріткіштердің әсерінен белсенділігін жылдам жояды.
Эпидемиологиясы
Филовирустар қоздыратын аурулар Африка континентінің экваторлық және субэкваторлық аудандарында тіркелген. Бұл қоздырғыштардың циркуляциясы маймылдардың (көк мартышкалар) организмінде атқарылады және олар вирус сақтаушы резервуар болып табылады.

Адамдарға вирус маймылдар мен науқастанғандардың қанымен жанасқанда (контакт) жұғады, кейде ауалы-тамшылы жолмен де жұғуы ықтимал. Бұл инфекцияның жекеленген бұрқетпелері, және де зертханаішілік жұғу оқиғалары да тіркелген.
Патогенезі
Вируспен зақымдану басқа да вирустық геморрагиялық қызбалар кезіндегідей, бірақ негізгі фактор – геморрагиялық шок жағдайына әкелетін, тромбоциттер функциясының бұзылуы болып табылады.

Марбург қызбасының стандартты анықтамасы
Болжамды оқиға
Жедел басталуы
Жоғары дене қызуы
Уыттану белгілері
Қызылшаға ұқсас бөртпе
Қызыл иектен, аш ішектен қан кету
Бауыр, бүйрек зақымдануы
Ықтимал оқиға
Болжамды оқиғаға сәйкес ауру
Зертхана жағдайында зарарлану мүмкіндігі
Африкалық табиғи ошақпен байланысы болуы
Науқас адамның бөлінділерімен жанасу

Жапон энцефалиті
Жапондық энцефалит дегеніміз-вирусты трансмиссивті эпидемиялық ауру, дамуы ауыр өтеді. Менингоэнцефалитпен көрінеді, жоғары температурамен және жалпы интоксикациямен өтеді.
Этиологиясы
Тұқымы Flavivirus, жанұясы Todavridae вирустың көлемі 50 нм құрамында РНК болады.

Клиникасы:
Инкубациялық кезеңі 5-14 күн 2-3 ішінде тез арада температураның жоғарлауы 39-40С-ке дейін, бас ауру, белде, іште ауырсыну, қалтырау, жүрек айну, құсу, бұлшық еттерінің тонусы жоғары болады, көздің бұлшық етінің қызметі өзгерген, естен тану, психомоторлы қозу болады, жоғары тершеңдік болады, пульсі 1 минут ішінде 120-140 қан қысымы жоғарлайды. Қанда көрінеді лейкоцитоз 15-10 9/л, нейрофильдер 74-85%, лимфопения және эозинопения, СОЭ 20-40 клетка 1 мкл. Жедел кезеңде барлық ауруда гиперемия мен өтеді өз нервісінің, қан құйылу мен ісіну жиі болады. Жапондық энцефалиттің ауыр түрінде латентті 25-80%. Өлім 7 күн де комотозды жағдайында басталды, бульбарлы көріністер, қалтырау ұстамасы. Психикасының бұзылуы, интеллектаның төмендеуі.
Диагностикасы
Жапондық энцефалитты анықтау үшін клиникасы, эпидемиологиясы және лабороториялық көрінісі керек. Жедел кезеңде аурудың ерте психикасы бұзылады, нерв жүйесінің зақымдалуы, вирусты жұлын сұйықтығынан және қаннан табады. Серологиялық зерттеу РСК, РТГА, РН.
Емі
Симптоматикалық ем гамма-глобулин. Аурудың 5-7 күндері бұлшық етке, көк тамырға жылқының сары суын енгіземіз 15-20 мл. Жедел түрінде гамма-глобулин 3-6 мл 3 рет күніне.
Мидың ісігі басылғанда 25% ерітіндімен магни сульфатын 10 мл бұлшық етке енгізу, 10% ертінді натри хлорид көк тамырға енгізу. Витаминотерапия, дезинтоксикациялық және жүрек препараттарын тағайындаймыз.

Алдын алу шаралары:
-масалармен күресу керек олар:
-химиялық тазарту - ларвицидты препараттармен қуыршақтарын өлтіру
-масаның шығуынан қорғану
-масалардың жиналатын орнын қанағатты масаларға қарсы химиялық заттарды пайдалану
-масалар жұмыртқалауына қолайсыз жағдай туғызатын шаруашылық шаралары

Жапон энцефалитінің стандартты анықтамасы
Болжамды оқиға
Жедел басталуы
Жоғары қызу
Уыттану
Азпты бас ауыруы
Ұйқы бұзылуы
Жүрек айну, құсу
Ессіздік күй, кома
Ықтимал оқиға
ЖЭ аумағымен кәсіби байлаысы
Эндемиялық ошақта болуы
Жаз-күз маусымдылық
Масалар популяциясының көбеюі

Қорытынды
Үндістанның шығысындағы Орисса штатында жапондық энцефалит індетінен 21 адам көз жұмды. Мемлекеттің денсаулық сақтау министрлігінің мәліметінше, вирус тараған аймақтарға көмек көрсету үшін елдің әр түпкірінен білікті дәрігерлер тартылуда. Мәліметтерге қарағанда негізінен доңызға тән індет адамға қансорғыш масалар арқылы жұғады. Осыған байланысты штатта масаға қарсы іс-шаралар көбейіп, доңыз фермалары елді мекендерден аулаққа көшірілуде. Өткен айда бұл дерттің белгілері 21 ауылда тіркелді. Жалпы осы күнге дейін ел аумағында вирусты 27 адам жұқтырған. Олардың дені – балалар.