Қол невропатиясы презентация

Қолдың невропатиясы
Невропатиялар нервтер немесе нерв қан тамыр шоғырлары өтетін бұлшықет,шадырлар немесе сүйек-бұлшық өзектерінің тарылуына байланысты нервтердің шұғыл немесе біртіндеп қысылуынан пайда болады.

Невропатияның пайда болуына әсер ететін факторлар:
Нерв орныққан тұстың туа немесе журе пайда болған тарылуы
Нервке көршілес тіндердің көлемін ұлғайтатын аурулар
Жарақаттар және олардың зардабы
Периневралдықт індер яғни суйектер,бұлшықеттер,байламдар құрылымының аномалиялары
Гормонды –эндокриндік бұзылыстар
Бұлшықет –буын аппаратының кәсіби,спорттық немесе кунделікті тұрмыс жағдайында шамадан тыс ширығуы
Ерте жасалған операциялар
Сәулеленуі

Қолдың иннервациясы
Қол 5 негізгі нерв арқылы иннервацияланады.
Оның 4-і мойын омыртқасы С5,С6,С7,С8 аймағынан, 1-і кеуде Т1омыртқасы аймағынан шығады.

Сәулелік нерв С5-С8
Сәулелік нерв жазатын иық бас бұлшықеттерінің иннервациялайды. Оған: үшбасты бұлшықетті, шынтақ бұлшықетін, алақан бұлшықеттерін: білезікті жазатын сәулелі бұлшықет (ұзын, қысқа), саусақ жазатын шынашақты жазатын, супинатор.
қимыл қозғалыс функциясы: білек , білезік буынында жазу,саусақтығы негізгі фалангларындағы жазу, бас бармақты жазу, білезік супинациясы.

Әсер ететін факторлар:
- қатты беткейде жататын болса;
- иық сүйегі сынғанда балдақпен немесе жгутпен қысылса;
- иықтың алдынғы беткейіне дұрыс емес иньекция жасалғанда;
- ОРВИ, пневмония, бөртпелі тиф т.б.
- интоксикация ( алкогольмен, күкіртпен )

Егерде:
- зақымдану қолтық астында және иықтың жоғарғы 3/1 бөлігінде болса, қолды көтергенде қолдың дистальды аймағының салбырап түруы, І саусақ ІІ саусаққа жабысқаны байқалады. Науқас иығымен білезік буының жаза алмайды. І саусақты тарта алмайды. Иықалдының супинациясы. Тексергенде шынтақтық жазу және кар-порадиальды рефлекстің төмендеуі. І,ІІ,ІІІ саусақтың сезімталдылығы парестезия ретінде бұзылады.
- зақымдану иықтың ортаңғы 3/1 бөлігінде болса, иықалдының және шынтақ жазылуы сақталады. Иықтыің сезімталдылығы сақталған.

Ортаңғы нерв С6-Т1
Қолдың ортаңғы бөлігінің жұмыс жасауына жауап береді.
Шынтақ нерві С8-Т1 омыртқа бөлігінен шығып, алақанның ішкі бұлшықеттерін иннервациялайды.
Қолдың төменгі бөлігінің жұмысын қамтамасыз етеді.

Білезік маңайындаңы ортаңғы нерв невропатиясы
Ортаңғы нервтің төменгі бөлігінің қысылуы білектің көлденең байламасының және білек өзегінің ішіне орналасқан басқа да периневралдық тіндердің астында болады.Осы тар өзеккефиброздық қынаптармен үстіңгі жағынан қоршалған,саусақтарды бүгетін бұлшықеттердің тармыстары орналасқан және көлденең байлама астында ортанғы нерв жайғасқан.Жарақаттар және артриттерге байланысты білезік өзегінің тарылуы немесе тіндердің ұлғаюы дәнекер тіннің дисгормоналдық өзгерістері немесе жумыс истеген кезде шамадан тыс зорлануы нервті және артерияларды қысады.

Клиникасында
Қол ұшында 1,2,3 саусақтарда азапты парестезиялармен кернейтін ауырсынулар білінеді,олар иыққа,билекке таралуы мумкін.Қол ұшынсіліккенде немесе кейпін озгерткенде ауырсыну тыйылады.Оте ауыр жағдайларда 1ші және саусақтарда гиперпатия реңтегі гипестезия,бас бармақты басқа саусақтарға қарсы қоя алмау байқалады.

Білектің жоғарғы бөлігінде ортаңғы нервтің невропатиясы
Ортаңғы нерв білектің жоңарғы бқлігінде дөңгелек пронатордың бастары аралығында олардың фиброздық өзгеруіне байланысты қысылып қалады.Ол музыканттарда пронаторға ұзақ салмақ тусуден және саусақтар бугілуден супинацияны пронацияға жиі ауыстыруға байланысты және саусағын бугулі кейпінде устап жумыс жасайтын,ауыр жук көтеретін адамдарда жиі кездеседі.Бул сидромға жұдырығы бүгілген қол ұшын кенет ішке қарай бұрғанда,жазу жазғанда,қолын көтергенде түсетін ауырсынумен парестезиялар тән.

Сезімділік бұзылыстары алақанның сыртында ,1,2,3 саусактармен 4 саусақтың жартысының алақан жағында байқалады.Қимыл бузылысына бас бармақты сыртқа қозғайтын қысқа бұлшықеттің әлсіруі,бас бармақты қарсы қоюдың шектелуінемесе жойылуы,бас бармақтың ұзын бүккіші мен басқа саусақтардың терең бүккішінің парезі жіне қол ұшындағы үлкен көтеріңкі бұлшықеттің семуі тән.

Иықтың төменгі 1/3 ортаңғы нервтің невропатиясы
Тоқпан жіліктің шынтақ үсті бөлігінің ішкі жағындағы тоқпан жілік ішкі айдаршығы мен супракондилярлық өсінді арқылы шектелген ортаңғы нервтің қысылуы. Әдетте бұл синдром тоқпан жіліктің диафизі сынғанда немесе шынтақтан бүгілген қолына басын сүйеп ұйықтағанда пайда болады.

Шынтақ нервісінің невропатиясы
Нервтің шынтақ өсіндісі мен тоқпан жіліктің ішкі айдаршығы арасын керіп тұратын жуандаған үшбұрышты жалғама астындағы шынтақ өзегінде қысылу. Машинисткаларда, телефонисткаларда шынтақ буынын жиі бүгіп жазудан пайда болады.
Шынтақ нервінің қысылуы білек пен қол ұшы ішкі жағында 4,5 саусақтарда ауырсыну мен паресиезиялар болады.

Әсер ететін факторлар
- бірнеше травма;
- кубитальды каналдын анатомиясы өзгерсе;
- Нервтің бұршақ тәрізді сүйек, ілмек тәрізді сүйектің ілмегі және алақандағы карпорадиалдық жалғама арқылы құрастырылған Гюйон арнасында қысылуы
- сыртқы әсерлерден, мысалға шынтақты автомобильдің терезесіне қойған уақытта.

Шынтақ нервінің төменгі бөлігінің невропатиясы
Клиникасы: Сезімталдылық пен трофикалық бұзылыстар, сүйек аралық және құрт тәрізді бұлшықеттердің шынтақ жағында семуі мен әлсізденуі . Кубитальды канал синдромы : -шынашақтың ауырсыннуы және сезімталдылығы жоғалады; - жұдырығын түйе алмау;
- шынтақтағы тарту сезімі

Кәрі жілік нервінің невропатиясы
Иықтың ортаңғы 1/3 деңгейінде қысылуынан пайда болады. Әдетте ол түнде жайсыз төсекте ұйықтағанда, ұзақ уақыт қысылуынан пайда болады.Кәрі жілік нервінің зақымдалу симптомдары тенисшілерде немес кәсіби қол жұмысына қатысты адамдарда кездеседі.Зақымдандыратын қимылдарға білек жазылуының қол ұшының пронациясы мен алақанға қарай бүгілуіне қабатттасуы жатады. Олар супинатор синдромының пайда болуына әсер етеді. Супинатор синдромы шынтақтың сырты мен білектің арт жағындағы ауырсынумен сипатталады.

Бұлшықет терілік нерв
Қолдың жоғарғы алдыңғы бөлігінің жұмыс жасауына жауап береді.Бицепс аймағы.
Қолтықасты нерві
Бұлда бұлшықет терілік нерв сияқты С5-С6 нерв талшақтарынан құралған.Бұлшықет терілік нерв жоғарғы алдынғы бөлігінің жумысына жауап берсе,қолтықасты нерві жоғарғы артқы бөлігінің жумысына жауап береді.

Диагностикасы
Анықтау керек
- қай нүктеде нерв зақымдалды немесе қысылды. Нақты ем үшін керек
- нерв зақымдалуына не себеб болды? ( жарақат, тыртық, қысылу)
- нерв зақымдалы деңгейі ( толық немесе жартылай, қылпына келу сатысында ма, әлде жоқ )

Неврологиялық статуста анықтау керек: бұлшықет күшін, ерікті қозғалыс жасай алуы, сезімталдылық, нерв бойында ауырсыну немесе тығыздалуды.

Қосымша зерттеу әдістері
1. Электронейромиография. Зақымдалу, қысылу аймағын және болжамын анықтау.
2. Рентгенография және КТ. Буын және нерв каналдарының деформациясын анықтау.

Емдеудің негізгі ережелері
1. Нерв қысылуын жою
2. Нерв жазылуын тездету және қалпына келтіру
3. Бұлшықеттердің көлемін және функциясын қалыпқа келтіру.

Консервативті ем
1. Нерв тіндерінің регенерация процесін ынталандыру;
2. Бұлшықеттердің трофикасының зақымдалуының алдын алу мен тонусын қалыпта ұстау
3. Зақымдалған аймақты қанмен қамтамасыз ету

Медикаментозды ем
1. Ламотригин, ұстамаға қарсы дәрі.
2. Топирамат – зақымдалған нервтерді қалпына келтіру үшін
3. Ацетил –L карнитин Көрінісі - айқын емес болса: ибупрофен қолдануға болады
- орташа айқындылықта болса: амитриптилин және нортриптилин - айқын симптомдары болса: ауырсынуды басатын – кодеин және метадон.Эпилепсияға қарсы прегабалин.
Поливитаминдер: - В тобының витаминдері; - Альфа-липидтік қышқыл
- Гамма –линол қышқылы

Қолдың қозғалысын қалыпқа келтіру үшін гимнастика және массаж қолданылады.
Егерде себебі жарақат болса, хирургиялық ем тағайындалады. - Невролиз – эпиневридің тыртықталған тінің алып тастау
- Эпиневральнды тігіс – трансплантат қолдана отырып, зақымдалған нерв бағанасының ұштарын тігу.