Жедел жүрек ишемиялық ауруы. Морфологиялық сипаттамасы презентация

Жоспары:
1. Кіріспе бөлім.
Жүрек-қантамыр жүйесінің ауруы.
2. Негізгі бөлім
А) ЖИА-на сипаттама.
Б) Этиологиясы мен клиникасы.
В) Морфологиялық сипаттамасы.
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер

Жүректің ишемиялық ауруы
Жүректің ишемиялық ауруы (ЖИА) — деп жүректің тәждік артериясындағы қан айналуының бұзылуына байланысты дамитын жүректегі ишемиялық (дистрофиядан некрозға дейінгі) өзгерістерді түсінеміз. ЖИА халық арасында өте көп таралғандықтан 1965 жылдан бастап БДҰ шешімі бойынша жеке ауру ретінде қарала бастады, бұрын ол атеросклероз бен артериялық гипертонияның жүректік түрі деп есептелінген. ЖИА негізінен 40-65 жастағы ер адамдар арасында кездеседі, бірақ та ол 25-30 жастағы кісілерде де дамуы мүмкін.

Жүректің ишемиялық ауруы – жүректе қанайналымы толық тоқтағандықтан немесе қажетті шамадан кем болғандықтан дамитын сырқат. Сол себепті ишемиялық ауруы жүректын тәждіқ (коронарлық) артерияларының ауруы деп те аталады. Бұл сырқаттың әлеуметтік мәнін ескерке отырып, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы 1965 жылы оны «депбес» ауру деп танады. Бүгінгі танда ишемиялық ауру әсіресе экономикалы өркендеген елдерге кең таралған, тіпті оны эпидемиялы аурулар тобына жатқызбақ ой бар. Жүректің ишемиялық ауруы кенеттен қазаға ұшыратуымен қауіпті. Ол жүрек-тамыр сырқаттарынан болатын өлім-жітімніқ 2/3-ін қамтиды. Бұл ауруға жасы 40-65 –тер шамасындағы ер адамдар жиірек шалдығады.
Жүрек ишемиялық ауруы

ЖИА на алып келетін себептер екі топқа бөлінеді.
1-ші. Атеросклероздың дамуын тездетуші қауіп-қатер факторы.
2-ші. Атеросклерозды тікелей шақырушы себептер

Жүректің ишемиялық ауруылары атеросклероз және гипертония ауруымен тығыз байланыстылығын ескерсек, оның этиологиясы аталған себептермен шектеліп қана қоймайтыны түсінікті. Атеросклероз бен гипертония ауруын өрістететін этиологиялық факторлардың барлығы, әсерісе психика-эмоциялық зорыгу, жүректың ишемиялық ауруының дамуына да себеп болады. Сондықтан атеросклероз бен гипертония ауруы және жүректің ишемиялық ауруы «үзеңгілесе» дамиды. Жүректің ишемиялық ауруы келесі формаларда байқалуы мүмкін: стенокардия, инфаркт миокарды, инфарктан соңғы кардиосклероз, жүрек қағысының бұзылуы, жүрек жетімсіздігі мен кенеттен қайтыс болу.

Негізінен коронарлы артериялардың тарылу себебі болып атеросклероз, яғни, тамырдың ішкі қабырғасына холестериннің жиналуы болып табылады. Холестериннің жиналуы нәтижесінде артерияларлың ішкі саңылауы тарылып, миокардтың қанмен қамтамасыз етуі азаяды да, әсіресе адамға физикалық күш түскен кезде жүрек жиі соғып, оған жеткізілетін ауа мен қан мөлшері жеткіліксіз болады да, жүрек аймағында аурыру белгілері пайда болады (жүрек талмасы).
Корнонарлы артериялар тарылған сайын болмашы жағдайдың өзінде-ақ, мысалы, сөйлесу кезінде, тамақ ішкен соң, суықтың әсерінен, жүйкеге салмақ түсу кезінде ауыру белгілері байқалады. Әдетте, кеуде тұсындағы ауру тыныштық жағдайында бірнеше минуттардан соң өздігінен тарайды. Ауру сол жақ жауырынға, қолға, астыңғы иекке, кейде асқазанға да беріледі. Бұл жағдайда адам оны гастрит немесе асқазанның ойық жарасымен шатыстыруы мүмкін.

АТЕРОСКЛЕРОЗ.
Атеросклероз (грекше atere – ботқа және sklerosis -тығыздалу) бұл ірі артериялардың ішкі қабатында май және белок алмасуының бұзылуы нәтіжесінде пайда болатын морфологиялық өзгерістермен сипатталатын созылмалы ауру. Осы күрделі өзгерістер атеросклероздың микро және макроскопиялық негізін құрайды. Бұл үрдіс қолқада, жүрек, ми, мықын, ішек және бүйрек артерияларында айқын көрінеді. Атеросклероз деген атауды Америка ғылымы Маршан 1904 жылы ұсынған.

ЖИА-ның клиникалық түрлері
Жедел: стенокардия, күтпеген жүректік өлім және жедел миокард инфаркты
Созылмалы: Жүректің созылмалы ишемиялық ауруы
Стенокардия төс сүйегінің артында немесе жүрек аймағында ауыру ұстамасы пайда болуымен сипатталатын, миокардтың жедел ишемиясына байланысты клиникалық синдром.

Стенокардия түрлері
Стенокардияның үш түрін ажыратады:
күш түсуге байланысты дамитын тұрақты (стабильді) түрін,
тыныштық стенокардиясын және тұрақсыз (стабильді емес) түрін ажыратады.

Миокард инфаркты
Миокард инфаркты деп жүрек бұлшықеттерінде дамитын некроз процесін түсінеміз. Жүрек инфарктын тек 18-24 сағаттан соң ғана көзбен көріп шекарасын анықтауға болады, ал осы аралықта жүрек етінде инфаркттың некрозға дейінгі (ишемиялық) кезеңі дамиды. Оны анықтау үшін арнайы гистохимиялық, электронды микроскопиялық зерттеулер жүргізу қажет. Бұл өзгерістер эксперимент арқылы шақырылған инфарктта жан-жақты тексерілген.

Инфаркт түрлері
Инфарктың көлеміне қарап:
Трансмуралды
Интрамуралды
субэндокардиалды
перикардты түрлерін ажыратады.

Жүректің созылмалы ишемиялық ауруы
Жүректің созылмалы ишемиялық ауруы жүректің ишемиялық ауруымен бірнеше рет сырқаттанғаннан кейін пайда болады. Жоғарыда көрсетілгендей, инфарктқа ұшыраған жер әдетте дәнекер тінмен алмасып, оның орны тыртықтанып бітеді, бұл процесті инфаркттан кейінгі ірі ошақты кардиосклероз деп атайды.

Науқастың өлімі
Науқастың өлімі жүрек аневризмасының жарылып кетуі немесе осы жерде түзілген тромбтардың басқа қан тамырларына тығылып қалуымен (тромбоэмболия) тікелей байланысты. Осы жедел жағдайлар болмағанда науқас жүректің созылмалы жетіспеушілігінен өледі.

Морфологиялық сипаттамасы

Осы аурулардың 75% ауруханаға жетпей –ақ өліп кетеді. Өлімнің ЖИА-ға әсері бар екенін ашып көргенде көз жеткізуге болады. Жүректегі ишемиялық аймақтарды анықтау үшін тетразоли тұздарын, каллий теллуритін қолданады. Ишемия аймақтары боялмастан, сау қоңыр түсті миокардқа қарағанда ақшыл болып тұрады. Микроскопта қарағанда жүрек бұлшық еттері өздерінің көлденең жолақтарын жоғалтып, эозинмен, фуксинмен қызыл түске боялады.Миокард талшықтары өздерінің қалпын өзгертіп жота-жота болып ирелектеліп қалады. Ишемия аймағындағы капилярларда эритроцит стазы, лейкостаз, лейкодиапедез, қан құйылу ошақтары көрінеді. Өлген кісілердің кей бреулерінде тромб барлығын, ал 35-40% миокард инфарктісін анықтауға болады. Тромбтардың жиналу себебінен облитерация үрдісі қалыптасады.

ЖИА-мен өлген адамдардың қан тамырларындағы өзгерістер
1. атеросклероз жоқ немесе өте әлсіз 10 %
2. атеросклероз барлық тамырларда біркелкі дамыған 18 %
3. атеросклероз әр мүше тамырларында әр түрлі, өте күшті дамыған 72 %

Асқынулары
Миға қан құйылу
Жүрек-тамыр қыыметінің жеткіліксіздігі
Миокард инфарктысы
Ми инфарктысы
Тамырлар аневризмасы
Тром, тромбоэмболия
Гипертензиялық энцефалопатия