Қақпа жүйесі сұйық металды қалыпқа енгізу үшін қызмет етеді және қожды
құймаға түсуіне жол бермей ұстап тұрады.
Құймаларды құм-сазды және кейбір басқа қалыптарда өндіру үшін көбінесе 1 ыдыстан, көтергіштен 2, қож ұстағыштан 3, қоректендіргіштен (немесе қоректендіргіштерден) 4 және көтергіштен 5 тұратын қақпа жүйесі қолданылады.
Қақпа жүйесі дегеніміз – балқытылған металл құйма қуысына құйылатын арналар жүйесі. Қақпа жүйесі қалыптың қажетті жылдамдықпен толтырылуын, қожды және басқа да бейметал қосындыларды ұстап, булар мен газдардың қалып қуысынан шығуын және балқытылған металды беріктендіретін құймаға үздіксіз % жеткізуді қамтамасыз етуі керек.
Қақпа жүйесінің элементтері: қақпа шұңқыры (ыдыс), көтергіш, зумпф, қож ұстағыш, қоректендіргіштер, пайда, тасқыны.
Қақпа шұңқыры (ыдыс) – құю шөмішінен құйылған балқыма ағынының нысанын алуға қызмет етеді.
Көтергіш – бұл қалыптың биіктігі бойынша балқыманы беру үшін қолданылатын тік арна.
Зумпф – құлаған металл ағынының энергиясын төмендетеді.
Қожды ұстаушы – көлденең канал, көбінесе қалыптың жоғарғы жартысында орындалады, балқымадағы қоспаларды (газды, бейметал, қожды) ұстауға қызмет етеді.
Қоректендіргіш – бұл қақпақ жүйесінің көлденең элементі, көбінесе төменгі қалыптың жартысында орындалады, балқыманы қалыптың қуысына тікелей жіберуге қызмет етеді.
Тасқын – құйма қуысын қоршаған ортамен байланыстыратын өткізгіш канал, балқымамен толтырылған кезде қалып қуысынан ығыстырылған газдарды (ауаны) кетіруге қызмет етеді.
Пайда – бұл қақпа жүйесінің ерекше элементі, ол массивті құю қондырғысының үстінде орналасқан (жылу қондырғысы). Құйма кристалдануы кезінде ол соңғы уақытқа дейін қатаяды. Шөгу нәтижесінде кристалдану кезінде пайда болатын метал тапшылығын өтеуге қызмет етеді.