АҚ КазАтомПром өндірістің жұмыс орындарын аттестатциялау презентация

ЖОСПАРЫ:

Мақсаты:
АҚ «КазАтомПром» өндірісінің жұмыс орнын аттестаттау. Технологиялық процесстерге, қауіпті факторлардың пайда болуы және өндірістік зиянды заттардың бөлінуі мүмкіндігінің тұрғысынан құралдар мен жабдықтарға ғылыми анализ жасау. Сараптаудың нәтижесінде пайда болуы мүмкін апаттық жағдайларды анықтап, жою іс-шаралары қарастырылады.

1 Еңбек жағдайы бойынша кәсіпорындарды аттестаттау
Өндірістік нысандарды еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау – бұл оларда орындалатын жұмыстың қауіпсіздігі, зияндылығы, ауырлығы, қауырттылығы, еңбек гигиенасы жай-күйін бағалау және өндірістік орта жағдайларының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы нормативтерге сәйкестігін айқындау мақсатында өндірістік нысандарды, цехтарды, учаскелерді, жұмыс орындарын бағалау жөніндегі қызмет.

Жұмыс орындарын аттестаттаудың зерттейтін салалары:
ЖҚҚ
Зиянды және қауіпті өндірістік факторларды
Еңбек ауырлығын
Жұмыс зияндылығын
Еңбек қауырттылығын

Өндірістік объектілерді аттестаттау нәтижелері:

2.1 Өндіріс ғимаратындағы микроклимат параметрлері
Өндірістік бөлменің метеорологиялық жағдайы немесе микроклиматы деп – адам ағзасына температуралардың үйлесімімен, ылғалдылықпен, ауа қозғалысының жылдамдығымен және қоршаған беттердің температурасымен әсер ететін, осы бөлмелердің ішкі ортасының климатын айтамыз.
Микроклиматтың осы параметрлері әрқайсысы әр түрлі үйлесімде ағзадағы физиологиялық үрдістердің жүруіне және нәтижесінде адамның денсаулығына және жұмыс істеу қабілетіне үлкен әсер етеді.

Өндіріс жайларының жұмыс орындарында микроклимат көрсеткіштерінің тиімді шамалары

Жұмыс категориялары – ағзаның жалпы энергияны жұмсау жұмыстарының шектеулері, ккал/сағ өлшенеді.

2 АҚ «ҚазАтомПром» өндірісінің қауіпті және зиянды факторлары
Зерттеу нысаны ретінде «Қазатомпром» МАЭК алынды. Бұл комбинат – Маңғыстау облысын энергиямен қамсыздандырудың бірден бір көзі болып табылатын Қазақстанның ірі көпсалалы энергетикалық өнеркәсібі.
Комбинатта 4 000 мыңға жуық мамандар мен жұмысшылар қызмет атқарады. Комбинат құрамында 3 электр станциясы (ЖЭО 1, ЖЭО 2, ЖЭС), дистиллят өндіру, өндірістік жылумен қамтамасыздандыру зауыты, реакторлық зауыт БН-350, байланыс цехы, информационды-есептеуіш орталығы, есептеуіш-кассалық орталығы, радиациялық технология мен техникалық диагностика орталығы, типография орналасқан. Атомдық өнеркәсіптегі кәсіби әсердің басты факторы иондық сәулелену болып табылады. Уран кен ошағында қызметкерлерге уран тұқымдасының радионуклидтері – радон газы немесе аэрозоль күйіндегі радий әсер етуі мүмкін. Аэрозольдердің пайда болуы жоғары тыныс алу жолдарының және өкпенің сәулеге ұшырауына әкеледі. Уран кенінің қайта өңделуі және уран тұздарының алынуы уран алудағы радиациялық факторларымен тікелей байланысты. Сонымен қатар ауаның күкірт қышқылымен, қышқыл буларымен, сілтілермен ластануы байқалады.

Өндіріс орындарында 5 жылда кемінде 1 рет аттестация өткізіліп отырады. МАЭК-те тәжірибеден өту кезеңінде бірнеше бөлімнің аттестациядан өткізілуіне қатысуға мүмкіндік болды.
Жұмыс орындарын аттестаттауды компания басшылығы мен азаматтық-құқықтық сипаттағы келісім-шартпен тартылған аттестаттау мекемесі жүргізді. Қойылатын талап-аттестация жүргізіліп отырған ұйымға қатысты аттесттаттау меемесі тәуелсіз болуы қажет.
Көріп отырғанымыздай, берілген ұйымдағы аттестациялау процесіне жанама түрде қатысқанымыздықтан, тікелей нәтижелерді өлшеуге мүмкіндік болған жоқ. Сол себептен белгілі Элмери жүйесінің көмегімен өндіріс орнының 2 бөлімінің еңбек жағдайын бағалауды жөн көрдік. Олар: қоршаған ортаны және еңбекті қорғау департаментінің бөлімі және компрессорлы цех. Бұл бөлімдердің еңбек жағдайы бір-бірінен біршама ерекшеленеді. Сондықтан еңбек жағдайын бағалау кезінде осы бөлімдерге тоқтауды дұрыс деп шештік.

3 Зерттеу нәтижелері және оларды талқылау
1 «Қазатомпром» МАЭК-тегі қауіпті және зиянды факторларға талдау жасау.
«Қазатомпром» МАЭК-те қауіпті және зиянды факторларға аттестация қорытындылары бойынша сарапту жүргізілді.
Аттестациялауды жүргізу кезінде еңбекті қорғаудың келесідей сұрақтары талқыланды:
Зиянды және қауіпті факторларды сараптау;
Еңбектің ауырлығы мен қауырттылығын анықтау;
Қондырғылар мен құрал-саймандардың қауіпсіздік нормасына сәйкестігін тексеру;
Жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыздандырылуын бақылау.

Зиянды және қауіпті өндірістік факторларды сараптау еңбек процесіне сай, мемлекеттік реестрге енген арнайы өлшеу қондырғыларымен жүргізілді. Қорытынды нәтижелеріне келетін болсақ, зиянды және қауіпті факторлар деңгейі өлшеніп, өлшеу нәтижелері төмендегі кестелерде берілген.

1-кесте – Қоршаған ортаны және еңбекті қорғау департаментінің бөлімінде (Iб) еңбек жағдай ын бақылау нәтижелері

Өлшеу аспаптары
Октава 101 А шуды өлшегіш құрал
Аргус 07 жарық өлшеу аспабы
Testo-435-2 микроклимат параметрлерін өлшейтін аспабы

1-сурет - Қоршаған ортаны және еңбекті қорғау департаментінің бөлімінде (Iб) еңбек жағдайын бақылау нәтижелерінің арасындағы нормаға сәйкестік диаграммасы

Қоршаған ортаны және еңбекті қорғау департаментінің бөлімінде микроклимат деңгейі: температура 22оС-қа, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 65 %-ға, ауа қозғалысының жылдамдығы 0,1 м/с-ке тең болды. Бұл көрсеткіштер №1.02.006-94 СН сәйкес. Шу деңгейі нормаға сәйкес, яғни 50 дБА-ға тең. Иондалмаған сәулелену мен электростатикалқ өріс нормативтерге сәйкес. Жарықтандырудың іс жүзіндегі деңгейі 100 люкске тең. Нәтижесі бойынша бұл бөлімнің еңбек жағдайы рұқсат етілген класқа жатқызылды, яғни 2 класс.
Қоршаған ортаны және еңбекті қорғау департаментінің бөлімінде (Iб) еңбек жағдайын бақылау нәтижелерінің арасындағы нормаға сәйкестік диаграммасы.

2-кесте – Компрессорлы цех (IIб) бөлімінде еңбек жағдайын бағалау нәтижелері

2-сурет - Қоршаған ортаны және еңбекті қорғау департаментінің бөлімінде (Iб) еңбек жағдайын бақылау нәтижелерінің арасындағы нормаға сәйкестік диаграммасы

Компрессорлы цех бөлімінде микроклимат деңгейі: температура 20 оС-қа, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 65 %-ға, ауа қозғалысының жылдамдығы 0,1 м/с-ке тең болды. Бұл көрсеткіштер №1.02.006-94 СН сәйкес, яғни еңбек жағдайының класы бойынша бұл көрсеткіштер рұқсат етілген (2) класқа жатады. Аэрозольдер көрсеткіші 6,0 мг/м3 тең болды. Бұл ШРК-дан аспайды. Шу деңгейі нормаға сәйкес, яғни 75 дБА-ға тең. Дірілдің деңгейі 70 дБА тең. Иондалмаған сәулелену мен электростатикалық өріс нормаға сәйкес. Жарықтандырудың іс жүзіндегі деңгейі 300 люкске тең. Нәтижесінде еңбек жағдайының класы рұқсат етілген класқа сай болып шықты. Кез келген авария кезінде санитарлық-қорғау зонасының шекарасындағы халықтың сәулеленуі 10 бэрден аспауы тиіс. Бұл нормативтер «Қазатомөнеркәсіп» МАЭК-те қатаң түрде сақталады.

Шудан қорғану
цехта қондырғының дыбыс қысымының деңгейін азайту мөлшерін анықтау.
Есеп келесі түрде орындалады:
қондырғының дыбыс деңгейі L = 110 дБ;
қондырғының тербеліс жиілігі – 850 Гц;
дыбыс оқшаулағыш қабықтың массасы – 8*10 Н/м2 :
металды қабықтың дыбыс өткізбейтін коэффициенті – 0,45.
1 Дыбыс қысымының деңгейін азайту мөлшерін мына өрнекпен анықталады:
Lk1 = 130,56 + 10lg 0,015 = 112,32 дБ;
Lk2 = 130,56 + 10 lg 0,45 = 127,09 дБ;
Lk = 112,32 + 127,09 = 239,41 дБ;
мұндағы Lk - дыбыс қысымының деңгейінің азаюы, дБ;
ν- қабықтың дыбыс оқшаулағыш коэффициенті.
2 Қабырғаларының дыбыс оқшаулағышын анықтау:
R = 20 lg mf – 47,5 = 130,56 дБ
мұндағы R – қабық қабырғаларының дыбыс оқшаулағышы, дБ;
m – оқшауланатын қондырғының массасы, кг;
f – дыбыстың стандартты жиілігі, 1000 Гц.

Бром қосылыстары өте улы.
Ауадағы концентрациясы 0,001 % болғанның өзінде сілекейлі қабықшалардың тітіркенуі, бас айналу, мұрыннан қан кету байқалады. Ал жоғары концентрацияда тыныс алу жолдарының тарылуы, тұншығу сияқты белгілер болуы мүмкін. Профпатолог, терапевт, оториноларинголог, дерматовенеролог, офтальмолог, аллерголог сияқты дәрігерлерден жылына 1 рет медициналық тексеруден өту қажет. Себебі бұл қосылыстардың әсерінен жоғары тыныс алу жолдарының аллергиялық аурулары, дистрофикалық бұзылулар, көздің созылмалы аурулары тууы мүмкін.

Кремний қосылыстары, оның ішінде кремний диоксиді жалпы жағдайда шаң пайда болуына қолайлы жағдай жасайтын бионертті қатты зат болып табылады. Кремний диоксидінің зиянды әсері өкпе ұлпаларына жиналған заттарға негізделіп, ауыр кәсіби ауруға – силикозға әкеліп соғуы мүмкін. Жүйелі түрде кремний диоксидімен жұмыс істейтін адамдар жеке қорғаныс құралдарын қолданған жағдайда да, сілекейлі қабықшада әр түрлі процестер болуы мүмкін. Бұл қосылыстар шекті рұқсат етілген концентрациядан асатын болса, келесідей аурулар тудыруы мүмкін: жоғары тыныс алу жолдарының дистрофикалық, аллергиялық аурулары, өкпе-бронх жүйелерінің созылмалы аурулары, терінің созылмалы аурулары. Жылына рет келесідей дәрігерлерден медициналық тексерістен өту керек: профпатолог, терапевт, оториноларинголог, невропатолог, аллерголог, дерматовенеролог.

4-кесте – Зиянды және қауіпті өндірістік факторларға жүргізілген аттестация қорытындысы

ҚОРЫТЫНДЫ
«Қазатомөнеркәсіп» МАЭК-те қызметкерлерінің еңбек жағдайын тексеру кезінде барлық талаптардың орындалып, қызметкерлердің қолайлы еңбек етуіне жағдайдың жасалғандығы берілген көрсеткіштерден-ақ көрініп тұр. Жыл сайынғы медициналық тексерулер, медицина қызметкерлерінің жоғары дәрежедегі жұмысы, сонымен қатар басшылығының қызметкерлер денсаулығына салғырт қарамауы – бұл өндіріс орнындағы еңбек жағдайын жоғары дәрежеде ұстауының нәтижесі деуге болады.
Дегенмен, кәсіпорындардың сараптама зертханасы мекеменің ішінде болмағаны дұрыс. Себебі бұл жағдайда әділ баға берілмеу мүмкіндігі бар. Мемлекетімізде кәсіби аурулардың тіркелмей, жалпы аурулардың көлеңкесінде қалып қоюының себебі де осы болар. Республикамыздағы кәсіби аурулардың жағдайын басқа мемлекеттермен салыстырған кезде, біздің көрсеткіштердің басқаларға қарағанда әлдеқайда төмен екендігін байқадық.