Хуреш – тыва чоннун онзагай национал культуразынын бир кезээ презентация

Содержание

Слайд 2

ХУРЕШ – ТЫВА ЧОННУН ОНЗАГАЙ НАЦИОНАЛ КУЛЬТУРАЗЫНЫН БИР КЕЗЭЭ.

Слайд 3

ЭЗИР САМНЫГ ТЫВА ХУРЕШ

Слайд 4

КИЧЭЭЛДИН СОРУЛГАЗЫ:

Тыва хурешти аныяк-оскенге сайзырадыры
Тыва хурештин езу-чанчылдары оореникчилерге таныштырары
Тыва могелер канчаар

алдар атты чедип алырын таныштырары.

Слайд 5

Тыва хурештин езу-чанчылдары

Слайд 6

ХУРЕШ – ТУСКАЙ ДУРУМНЕР ЕЗУГААР, ИЙИ КИЖИНИН ЯНЗЫ-БУРУ АРГАЛАР АЖЫГЛАП ТУРГАШ, КУШ ДУЗАЗЫ-БИЛЕ

ОКТАЖЫРЫ, ТЫВА ЭР КИЖИНИН УШ ОЮНУНУН БИРЭЭЗИ.

Слайд 7

Топ Азиянын улустары аймак-соок аайы-биле шаандан тура боттары тускай хурештиг турган.

Слайд 8

ТЫВАЛАР «ХУРЕШ», КАЗАКТАР «КУРЕС», ТАТАРЛАР «КУРЯШ», ТУРКМЕННЕР «ГУРЕШ», КЫРГЫСТАР «КУРАШ», АЗЕРБАЙДЖАННАР «ГЮЛЕШ» ДЕП

АДАП ТУРАР.

Слайд 9

Тыва могелер, бурун шагдан тура, хурежип кедер тускай хепти (содак-шудакты), идикти (кадыг идикти)

кедип чораан

Слайд 10

Содак-шудак дээрге тыва моге кижинин хурежирде кедер тускай национал хеви.
Моолдар «зодог», «дзодог», «шуудаг»

деп адап турар. Ынчангаш, тыва дылда содак, шудак деп состернин укталган дозун, этимиологиязын алгаш, коорге моол уктуг состер боор-дур.

Слайд 11

Чырык-ногаан оннуг торгудан (постен) даараан содак-шудакты – чаа хурежип эгелеп чоруур бичии могелер

кедер. Чуге дээрге ногаан он «озуп орар» дээн утканы илередип база чаш кижинин назы-харын чаа унуп орар кокке, шыкка, унушке домейлээни ол.

Слайд 12

Кызыл оннуг содак-шудакты – аныяк, 18-30 хире харлыг могелер кедер. Оон кол утказы

кызыл он – от чаяакчынын оорушкунун демдээ, аныяк кижинин кучу-кужунун сайзыралынын четчип бышкан уези, ол хире назылыг кижинин сур-кужунге деннежир чуве ховар дээн уткалыг.

Слайд 13

Кок содак, кызыл шудакты – арга-мергежили бедик, дуржулгалыг, улуг маргылдааларга каш удаа шуглуп

каапкан, алдар-аттыг шыырак дээн могелер кедер. Кок оннуг шодак – монгеде кок дээривистин, идегелдин, бузурелдин демдээ. Оон ангыда «кок баштыг» деп фразеологизм тыва дылда «хойну корген, дуржулгалыг, улуг назылыг» дээн утканы илередип турар.

Слайд 14

Тыва Хурештин чараш аргалары

Слайд 15

ИЛДИРТИИРИ

Слайд 16

ДЭГЭЭЛЭЭРИ

Слайд 17

ЧАЯ ТУДАРЫ

Слайд 18

КУСТУКТУР ШЕЛЕРИ

Слайд 19

ТЕВЕРИ, МАЙГЫЫРЫ

Слайд 20

БУТТААРЫ

Слайд 21

БУТТААРЫ

Слайд 22

ТЕВЕРИ

Слайд 23

МОГЕЛЕРГЕ АТТАР, ШАННАЛДАР ТЫПСЫП ЧОРААНЫ

Шуулген, ужуурлешкен болгаш шанналдыг чер алган могелерге тускай белектерни

шаандан тура тыпсып турган.
Шуулген, ужуурлешкенин санап тургаш «Начын», Арзылан», «Чаан» деп хундулуг шола аттарны тыпсып, могелерни хей-аът киирип турганнар.

Слайд 24

КУЧУТЕН МОГЕВИС - АЯС МОНГУШ

Слайд 25

КАРА-САЛ ЭРЕС - ЧААН МОГЕ

Слайд 26

САЙЫН-БЕЛЕК ТУЛУШ –ЧААН МОГЕ

Слайд 27

МААДЫР МОНГУШ –АРЗЫЛАН МОГЕ

Имя файла: Хуреш-–-тыва-чоннун-онзагай-национал-культуразынын-бир-кезээ.pptx
Количество просмотров: 30
Количество скачиваний: 0