Вирустардың генетикалық аппаратының ерекшеліктері. ДНҚ және РНҚ бар вирустар презентация

ВИРУС КӨБЕЮІ 5 САТЫҒА БӨЛІНЕДІ:
Жасушаға ену
Жасушада вирустың нуклеин қышқылының қамтамасыз ететін ферменттердің түзілуі
вирустың құрылым бөлшектерінің жиналуы
одан вирионның түзілуі
ересек вирустың клеткадан шығуы.

ҚОЛДАНЫЛУЫ:
Вирустар нуклеин қышқылының гендік қызметін ашу үшін пайдаланылады.
Вакцинация жасауда.

poxviridae
hednaviridae
hednaviridae
parvoviridae
papovaviridae
adenoviridae
iridoviridae

Poxviridae тұқымдасы (ағылшынның pox – жара деген сөзінен алынған) – поксвирустар.
Poxviridae тұқымдасының вирустары өте үлкен, мөлшері жөнінен бактерияларға жақын (300 – 400 нм, демек 0,3 - 0,4 мнм). Олар 2 тармақтан тұрады:
Chordopoxvirinae – омыртқалылар поксвирусы
Entomopoxvirinae – жәндіктер поксвирусы
Chordopoxvirinae тармағы 6 туысқа бөлінеді:
Orthopoxvirus
Parapoxvirus
Avipoxvirus
Leporipoxvirus
Suipoxvirus
Capripoxvirus

Herpesviridae тұқымдасы (гректің herpo еңбектеу, таралу деген сөзінен) – герпесвирустары. Олардың мөлшері 120 – 200 нм, өте күрделі липидтен тұратын қабықшасы бар. Бұл вирустарда ДНҚ-лы екі жіптен тұрады. 3 түрлі тармақ кіреді: A, B, G.

РНҚ-ды вирустар
Бұл бір үлкен топтан тұратын вирустар. Оларға 12 тұқымдас кіреді. Құрамындағы кейбір вирустарда бір жіпті РНҚ басқаларында екі жіпті РНҚ бар. Соңғысында геномы сызығшалы, үзілмелі немесе сақиналы болып келеді. Бұларда мынандай тұқымдастар жатады:
Picornaviridae
Caliciviridae
Togaviridae
Birnaviridae
Paramyxoviridae
Rhabdoviridae
Orthomyxoviridae
Buyaviridae
Arenaviridae
Retroviridae
Reoviridae
Coronaviridae

РНҚ-лы бар вирустардың жіктелуі және олардың кейбір қасиеттері

РНҚ – ДАҒЫ ВИРУСТАРДЫҢ МОЛЕКУЛАЛАРЫНЫҢ САНЫ
106 – 156 БОЛАДЫ.

ДНҚ-лы бар вирустардың жіктелуі және олардың кейбір қасиеттері

ДНҚ – ДА ВИРУСТАРДЫҢ МОЛЕКУЛАЛАРНЫҢ САНЫ 106-200 БОЛАДЫ

ЭЛЕКТРОНДЫ МИКРОСКОППЕН КӨРГЕНДЕ ВИРУСТЫҢ ЖАСУШАНЫ ЗАҚЫМДАУ ПРОЦЕСІН КӨРУІМІЗГЕ БОЛАДЫ. КОМПЬЮТЕРЛІК ӨҢДЕУДЕН ӨТКІЗІЛГЕН

Пикорнавирус липидтік қабаты болмайтын вирустар қатарына жатады. Италян сөзі өте кішкентай деген мағына береді, яғни РНҚ құрамындағы өте кіші көлемдегі вирустар. размер вириона 25—30 нм;
Вирусты сыртынан нәруыз қабаты қаптайды, ішінде ДНҚ немесе РНҚ болады. Басының мөлшері 30 нм, ал «құйрығының» ұзындығы 20-22 нм-ге тең. «Құйрығының» ұшы – нәруыз молекуласынан тұратын қуыс түтік.

ПИКОРНАВИРУС

ПИКОРНАВИРУС

Рабдовирус- оқ пішінді вирустар туыстастарына жататын (вирион ұз. 175 нм, ені 70 нм); липопротейнді қабаты бар; жіп тәрізді 1 тізбекті РНК лы. Олардың қарапайым өкілі құтырма және стоматит вирустары.
Қызылша- рабдовирустар әсерінен туады. Кейін зақымдалған жерде аэроманоз бактериялары көбейеді. Аурудың балықтағы көрінісі: терісінде қанды дақтар, тиыны түседі, көзі бұзылады, іш қуысына су жиналады, денесінде язвалар пайда болады.

Рабдовирустар әсерінен туындаған патология

Поксвирустар- жануарлар вирустарына жатады, үлкен ДНҚ-лы вирус. Вирионы кірпіш немесе сопақша пішінді. Адамға патогенді әсер етеді. (оспа, дерматит). Геномы 2 тізбекті ДНҚ молекулаларынан тұрады. Вирус ағзаға шлак шығарғанда қалдық түрінде енеді.

Поксвирустар

Қорытынды
Көп жылдар бойы гентикалық материал ақзаттан тұрады деп саналатын. Тек 50-ші жылдардың соңында ғана бактериялар мен вирустврдың тұқым қуалаушылық қасиеті нуклеин қышқылдарында екені анықталды. Вирустағы нуклеин қышқылдары (РНҚ немесе ДНҚ) генетикалық информацияны сақтайды және ақзаттардың құрамын қадағалайды, Мұндай тұжырымға келудің негізін мынадай тәжірибе арқылы білуге болады: вирустар нуклеин қышықылын ақзаттардан ажыратып, торшаға ексе ондай торшаларда вирустардың жаңа, толық түрлері пайда болады. Осы тәжірибеден вирустардың көбеюіне, толық сақталуына олардың нуклеин қышқылының керек екенін білуге болады.