Sinif yönetimi yaklaşimlari ve modelleri презентация

Neden Yaklaşımlar?
Sınıf yönetimi teori ve yaklaşımları, etkili sınıf yönetimi stratejileri geliştirmede temel oluşturur.
Teori ve yaklaşımlar, öğretmen ve öğrenci davranışını öğrenmede, anlamada, kontrol etmede içgörü kazandırır.
Öğretmenlerin farklı psikolojik teorileri bilmesi, farklı olaylara ve öğrencilere karşı alternatif yaklaşım göstermelerini sağlar.

ETKİNLİK
Şimdiye kadar ki eğitim öğretim hayatınızda karşılaştığınız öğretmenlerinizin sınıf yönetimini nasıl tanımlarsınız?
Hatırladığınız kadarıyla öğretmenlerinizin öğretim ve sınıf yönetimi davranışlarına örnekler vererek, öğretmenlerinizin yönetim anlayışını tanımlayınız.

Kuramsal Çerçeve
En yaygın sınıf yönetimi yaklaşımları
Müdahaleci (Interventionist) (M)
Etkileşimci (Interactionist) (E)
Müdahaleci olmayan (Non-Interventionist) (MO)

Bu yaklaşımların özellikleri (Nevin ve Nolan, 1991)

Sınıf Yönetimi Yaklaşımları
Otoriter sınıf yönetimi anlayışı
Serbest (ilgisiz) sınıf yönetimi anlayışı
Demokratik sınıf yönetimi anlayışı

1. Otoriter sınıf yönetimi yaklaşımı
Güce dayanan ilke ve kuralların uygulanmasıyla oluşan yönetim şekildir.
Sınıfın tek yöneticisi, gücü elinde bulunduran öğretmendir.
Öğretmen karar verme gücünü öğrencileriyle paylaşma ve verdiği kararlara koşulsuz uyulmasını ister.
Eleştiri yapılmasına izin vermez.
Öğrenciler istedikleri gibi davranamazlar.

1. Otoriter sınıf yönetimi yaklaşımı
Öğretmen, belirlediği hedeflere öğrencilerin ulaşmasını sağlamak için sık sık fiziksel ve psikolojik cezalara ve tehditlere başvurma eğitimi gösterir.
Bu yönetim anlayışında öğretmen bilgiyi temel aldığı için, öğrencilerin ilgi, ihtiyaçları ve görüşleri dikkate alınmaz, geri plana itilir.

1. Otoriter sınıf yönetimi yaklaşımı
Baskıcı sınıf ortamından ötürü, öğrencilerin kendi görüş ve düşüncelerini açıklamasına ve benliğini ortaya koymasına çok fazla izin verilmez, fırsatlar da yaratılmaz.
Kısa dönemde baskının etkisiyle öğrenciler başarılı olsa da uzun dönemde başarıları düşmektedir.

1. Otoriter sınıf yönetimi
Daha çok ezbercilik egemen olur.
Öğrenciler kendini denetleme yerine itaat etmeyi öğrenirler.
Bu şekilde yetişen bireyler ise özerk bir birey olmaktan ziyade bağımlılık ilişkisi içerisinde yaşamlarını sürdürmektedirler.

1. Otoriter sınıf yönetimi
Dersteki zorlama kalkınca öğrenci disiplinsiz olur.
Öğrencide sorumluluk duygusu gelişmez.
«Biz» duygusundan çok «ben» duygusu gelişir.
Derse ilgisizlik gelişir, öğrenci bir an önce dersin bitmesini ister.
Öğretmen bireysel övme ve yermeler yaptığı için öğrenciler arasındaki ilişkiler kıskançlığa ve çatışmaya dönüşür.
…………

2. Serbest (ilgisiz) sınıf yönetimi yaklaşımı
Sınıf içi etkileşimin öğretimsel değerinin farkında olmayan ve öğretmenlik meslek yeterlilikleri açısından zayıf öğretmenler tarafından sergilenen bir yönetim biçimidir.
Sınıf içi etkinliklerde belirsizliğin, güçsüzlüğün, düzensizliğin, plansızlığın başıboşluğun, rehberlik ve yönlendirmenin yetersiz veya olmadığı sınıf yönetimi biçimidir.

2. Serbest (ilgisiz) sınıf yönetimi anlayışı
Öğrenciler tamamen serbesttir, her şeyi yapmaları mümkündür, derslerde düzenli davranmazlar ve bu düzensizlik çoğunlukla hayat boyunca sürer.
Öğrenciler sınıfta istediklerini yaptıklarından, isteklerin farklı olması nedeniyle çatışmalar olur.
Öğrencilerin başarı düzeyi düşüktür.

2. Serbest (ilgisiz) sınıf yönetimi anlayışı
Öğrencilerin derste belli bir amacı olmadığından gerçek hayatta da belirli bir amaca yönelemezler.
Amaçlarını kendileri belirler ve bu amaca ulaşmak için de kendi planladıkları eylem veya etkinlikleri yaparlar.
Sorunlarını kendi başlarına çözmeye çalışırlar. Öğretmenler ise ancak kendilerine başvuru olursa sınırlı müdahelede bulunurlar.

2. Serbest (ilgisiz) sınıf yönetimi yaklaşımı
Sınıfta öğrenme ve çalışma ortamı zayıftır.
Öğretmenin çalışmalarında kararsızlık ve plansızlık mevcuttur.
Öğretmen öğrencileri güdülemek, etkilemek ya da özendirmek için hiçbir girişimde bulunmaz, ellerindeki yetkileri ve kaynakları kullanmazlar.

2. Serbest (ilgisiz) sınıf yönetimi anlayışı
Böyle sınıf ortamlarında bulunan öğrencilerin,
iç denetimden yoksun,
doyumsuz,
demokratik kurallara uymada güçlük çeken,
paylaşma ve işbirliği yönünden yetersiz
oldukları araştırmalarca bildirilmiştir.

3. Demokratik sınıf yönetimi yaklaşımı
En önemli unsur sorumluluğu paylaşmaktır.
Bilgiden ziyade öğrenci yönetimin merkezine alınır.
Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları dikkate alınır.
Karar verme ve kural oluşturma süreçlerine öğrenciler de katılır.

3. Demokratik sınıf yönetimi yaklaşımı
Öğretmen rehber rolündedir.
Rekabet değil, işbirliği önemlidir.
Öğrenciler objektif değerlendirilirler.
Ödül ve ceza, objektif olarak konuya ya da davranışa odaklanarak, öğrencinin kişiliğinde yıkıma neden olmaksızın uygulanır.

3. Demokratik sınıf yönetimi yaklaşımı
Öğretmen aşağılama ve hakaret etme davranışlarından kaçınır.
Öğrencilerin özgüvenlerini geliştirmeye odaklanır.
Öğretmen, öğrencilere karşı ilgi ve sevgisini açık bir şekilde göstermekten çekinmez.
Başarı hikayeleri üzerinde durulur, olumlu davranışlara vurgu yapılır.

3. Demokratik sınıf yönetimi yaklaşımı
Amaçlara ulaşmada, ceza, tehdit ve baskı yerine ödül, övgü ve teşvik kullanılır.
Öğrencilerde anlayarak öğrenme oluşur ve başarı artar.
Öğrenci kendi başına karar verme ve araştırma alışkanlığı kazanır.
Anlamlı bir disiplin duygusu gelişir.

3. Demokratik sınıf yönetimi yaklaşımı
Öğrencilerde, sorumluluk, özgüven, öz saygı ve yardımlaşma duygusu oluşur.
Öğrencilerin düşünceleri ve davranışları arasında dengeli bir uyum oluşur.
Öğrencilerde demokrasi bilinci gelişir
……..

Sınıf Yönetimi Modelleri
Tepkisel Model
Önlemsel Model
Gelişimsel Model
Bütünsel Model

1. Tepkisel Model
İstenmeyen bir düzenleniş sonucuna ya da bir davranışa tepki olan sınıf yönetimi modelidir.
Amacı; istenmeyen durum ya da davranışın değiştirilmesidir.
İşleyişi, istenmeyen sonuç-tepki şeklindedir.

1. Tepkisel Model
Düzen sağlayıcı ödül-ceza türü etkinlikleri içerir.
Sınıf yönetimi bilgisi, becerisi, deneyimi zayıf ve diğer modelleri iyi kullanamayan öğretmenler bu modeli kullanır.
Etkinliklerin yönelimi, gruptan çok bireyedir.
Öğrenci istenmedik bir davranış gösterdiğinde, öğretmen onu arkadaşları arasında suçlayıcı, yargılayıcı ve cezalandırıcı bir davranışta bulunur.

1. Tepkisel Model
Sınıf ortamında disiplini sağlamak için ceza kullanılır.
ÖRNEĞİN: Derste söz istemeden konuşan öğrenciye ders boyunca söz vermemek,
Öğrencinin yaptığı istenmeyen bir davranış karşısında ona arkadaşları arasında suçlayıcı, yargılayıcı tepkide bulunmak.

2. Önlemsel Model
Planlama düşüncesine bağlı, geleceği kestirme, istenmeyen davranış ve sonucu ortaya çıkmadan önce önlemeyi amaçlamaktadır.
Amacı: Sınıf sorunlarının ortaya çıkmasına olanak vermeyen bir düzenleme ve işleyiş oluşturarak, tepkisel modele ihtiyacı azaltmaktır.
Sınıfta yanlış davranışa olanak vermeyen bir sosyal sistem oluşturmaya çalışır.

2. Önlemsel Model
Etkinlikler, bireyden çok gruba yöneliktir.
Problem yaşanmaması için öğretmen tarafından her türlü önlem alınır.
ÖRNEĞİN: yazılı yoklama için bütün ders notlarının tahtanın önüne konmasını istemesi önceden olumsuz davranışları önlemeye yöneliktir.

2. Önlemsel Model
Öğretmenin istenmedik davranışların oluşmasını engellemek için aşırı önlem alması durumunda, öğrencilerin eğitim ortamından sıkılmaları ya da okul dışı yaşamda karşılaşabilecekleri sorunlar hakkında bilgisiz kalmaları söz konusu olabilir.

3. Gelişimsel Model
Sınıf yönetiminde öğrencilerin, fiziksel, duygusal, deneyimsel gelişim düzeylerinin gerektirdiği uygulamaların geliştirilmesini esas alır.
Gelişim özelliklerinin sınıf yönetimi açısından yaratabileceği sonuçları dikkate alınmalıdır.

Gelişimsel modelin basamakları
10 yaşına kadar olan dönem:
Öğretmen için en zor dönemdir.
Öğrenci nerede nasıl davranması gerektiğini öğrenir.
2. 10 – 12 yaş arası
Öğrenci olgunlaşmaya başlar.
Sınıf yönetimine verilen ağırlık azalır.

12 – 15 yaş arası:
Öğrenciler soyut düşünme anlayışına ulaşırlar.
Kendilerini gösterme eğilimleri artar.
Öğretmeninden takdir beklerler.
Arkadaş beğeni ön plana çıkabilir.
Öğretmeni sıkıntıya sokmayı seçebilirler.
Sınıf yönetiminin kurallarını ararlar.
Gelişimsel modelin basamakları

15 – 18 yaş arası:
Ailenin öğrenci üzerindeki etkisi azalır, arkadaşların etkisi artar.
Birbirlerinden çok fazlasıyla etkilenirler.
Gelişimsel modelin basamakları

3. Gelişimsel model
ÖRNEĞİN: İlköğretimin ilk yıllarında öğrencilere yaptırılacak etkinliklerde ve sınıf içi kurallarda öğrencilerin somut işlem basamağında olduklarının göz önünde bulundurulması, gelişimsel yaklaşıma uyulması anlamına gelir.

4. Bütünsel Model
Diğer modellerin bir sentezidir.
Sistem yaklaşımı olarak da adlandırılır.
Önlemsel modele öncelik verme, gruba olduğu kadar bireye yönelme anlayışı vardır.
Bu modelde istenen davranışa ulaşabilmek için, istenmeyenin nedenlerini ortadan kaldırma vardır.

4. Bütünsel Model
Etkinlikler sürecinde seçilecek davranış örgüleri, öğrencinin gelişim basamakları ile uyumlu olanlardan seçilir.
Modelin çevre boyutunda, okul, aile, boş zaman etkinliklerinin yer aldığı arkadaş çevresi vardır

Sınıf Yönetimi Modelleri- Özet

Sınıf Yönetimi Modelleri- Özet
Eğitim alanındaki gelişmeler toplumsal gelişmelere de bağlı olarak sınıf yönetimi modellerini;
Baskıcıdan Demokratiğe,
Şekil Yöneliminden Amaç Yönelimliye,
Öğretmen Merkezliden Öğrenci Merkezliye
yönlendirmiştir.

Sınıf Yönetimi Modelleri- Özet
Her ortamda geçerli olabilecek mükemmel bir model yoktur.
Yeri ve zamanına göre her dört modelden de yararlanılabilir.

ÖDEV - 1
Kendi okul yıllarınızdan hatırladığınız kadarıyla, öğretmenlerinizin sınıf yönetimi davranış ve uygulamalarından en az üç örnek durumu tanımlayarak yazınız.
Bu örnek sınıf yönetimi davranış veya uygulamaların yukarıda anlatılan sınıf yönetimi yaklaşımları ve modellerinden hangisi ve/veya hangilerini yansıttığını ayrıntılı olarak açıklayınız.
Bir öğretmen adayı olarak siz hangi sınıf yönetimi yaklaşımını benimserdiniz? Tercihinizin nedenlerini ayrıntılı olarak açıklayınız.
Ödevin en sonunda, “Bu ödevden ben ne tür yeni bilgi, beceri, tutum, değer, v.b. öğrendim?” “Bunları nasıl öğrendim?” “Bunları öğrenmeme neler yardımcı oldu?” sorularına cevaplayacak şekilde “kişisel görüşler ve yorumlar belirtilerek, değerlendirme mutlaka yapılmalıdır.