Жүкті әйелдердегі гипертензия презентация

Артериалдық гипертензия– бұл жүктілік кезінде артериялық қан қысымының көтерілуі .Систолалық АҚ > 140 мм с.б және диастолалық АҚ > 90 мм с.б

Классификация
Қан қысымының көтерілу сатысына қарай бөлінуі:
Жеңіл – систолалық қан қысымы140-159мм сб
Диастолалық қан қысымы90-109 мм сб.;
· Ауыр САҚ ≥ 160 мм с б жәнеДАҚ ≥ 110 мм с б
интервал арасын 15минуттан 2рет өлшегенде
· тұрақты гипертензия 3түрлі антигирертензивті препарат қабылдағанның өзінде жүктіліктің ≥ 20 аптасынан кейін қан қысымының өзгеріссіз болуы .

Жүктілік кезінде гипертензиялық бұзылыстардың клиникалық жіктелуі
·
Созылмалы артериялық гипертензия — жүктілікке дейін болған немесе жүктіліктің 20-ші аптасына дейін анықталған гипертензия. Гипертензия босанғаннан кейін 6-ты аптаға созылады. Бұл гипертониялық ауру немесе екіншілік (симптоматикалық) АГ.
Гестациялық гипертензия– жүктіліктің 20-ші аптасынан кейін пайда болады, босанғаннан кейін 6-ты апта ішінде Ақ қалыптасады
Преэклампсия –.Жүктіліктің 20-ші аптасынан кейін пайда болатын АҚ жоғарылауымен және , протеинурия (тәуліктік зәрде белок 300мг жоғары ) байқалатын жүйелі синдром. Преэклампсия – жүктілікпен патогенетикалық байланысты, жайылған қантамырлардың тарылуымен және өмірге маңызды мүшелер мен плацентаның перфузиялық бұзылыстарымен сипатталатын көп ағзалыққызметтік жетіспеушілік синдромы
·

Жеңіл преэклампсия – протеинуриямен қосарласқан жеңіл гипертензия ± ісіктер.
Ауыр преэклампсия
1. Ауыр гипертензия + протеинурия.
2. Кез-келген ауырлық дәрежелі гипертензия + протеинурия + келесі симптомдардың біреуі:
— бас ауру;
— көрудің нашарлауы;
— эпигастрий аймағының ауру сезімі және/немесе лоқсу, құсу;
— тырысуға дайындық;
— жайылған ісіктер;
— олигоурия (30 мл/сағат немесе 24 сағатта 500 мл аз несеп);
— бауырды пальпациялағандағы ауру сезімі;
— тромбоциттер санының 100 × 106г/л азаюы;
— бауыр ферменттерінің деңгейінің жоғарылауы
(АлАТ немесе АсАТ 70МЕ/л жоғары);
— HELLP-синдром;
— Нәрестеніңқұрсақішілік дамуының кідіруі (НҚДК).

Эклампсия – эпилепсиямен немесе басқа да айқын патологияға байланыссыз жайылған тырысулар.
Прэклампсия және эклампсия-созылмалы АГ фонында
Басқа гипертензивті жағдайлар :ақ халатқа гипертензия- медициналық мекемеде тексергенде систолалық≥140 мм с.б. диастолалық≥90 мм с.б. алайда үй жағдайында өлшегенде систолалық<135мм с.б .диастолалық<85мм с.б. төмен болады Ал жасырын гипертензивті эффект дәл осыған керісінше болады ,яғни медициналық мекемеде төменірек ,ал үй жағдайында жоғарырақ.

Диагностика

Коморбидті жағдай: жүктіліктен тыс қан қысымын бақылау кардиоваскулярлы қауіп қатер жағдайында
· бүйректің созылмалы аурулары(гломерулонефрит, рефлюкс пиелонефрит, бүйрек поликистозы);
· бүйрек артериясының стенозы;
· бүйректің жүйелік аурулары(қант диабеті, жүйелі қызыл жегі
· эндокринді аурулар(фетохромоцитома, С-м Иценко-Кушинга, Гиперальдостеронизм);
· аорта каортикациясы.

Амбулаторлық деңгейде емдеу тактикасы гемодинамика стабилизациясы ана мен ұрықтағы дамудың асқынуларын ескертеді
Медикаментозды емес ем
Диета:
· тұзды тағамдарды шектеу және микроэлементке және витаминге бай тағамдармен тамақтану
·
Режим:
· 8-10сағат түнгі ұйқы және 1-2cағаттық күндізгі ұйқы
· физикалық жүктемелерден шектеу
· стресстік жағдайдан шектеу;
· темекі шегу алкагольден шектеу

Диуретиктер
· гидрохлортиазид · фуросемид;
· спиронолактон.
Гидрохлортиазид-25мг-нан ішке таблетка түрінде тәуліктік доза12,5-25мг
Фуросемид-40мг-нан ішке таблетка түрінде тәуліктік доза 80мг
Спиронолактон-25-100мг күніне 200мг
Жағымсыз әсерлері-ауыздың құрғауы диспепсиялық бұзылыстар тырысулар

СТАЦИОНАРДАҒЫ ЕМ
Препараты для лечения тяжелой преэклампсии/эклампсии
Вазодилатирующее средство:
Магния сульфат
Ампулы 25% по 20 мл
Нагрузочная доза 5 г (25% - 20 мл) следует вводить внутривенно в течение 10-20 минут с последующим введением 1 – 2 г/час в течение 24 часов;
При наличии судорог или повторе судорог вводится дополнительная доза 2 – 4 г сухого вещества в/в.
УД-A
NB! Препарат выбора для лечения тяжелой преэклампсии.
В случае олигурии (диурез <100 мл/4 ч.), нужно уменьшить поддерживающую дозу сульфата магния до 0,5 г/ч. или установить концентрацию магния в крови. Teрапевтическая противосудорожная концентрация магния в крови – 1,7–3,5 ммоль/л.
При в/в введении сульфата магния нужно следить за коленным рефлексом, частотой дыхания, диурезом.
Ацетилсалициловая кислота
50, 75, 100 мг/сут

Негізгі және қосымша диагностикалық шаралардың тізімі
Алғашқы медико—санитарлық көмек (АМСК) деңгейінде:
— АҚөлшеу;
— жалпы несеп талдауы (нәруыз);
— жалпы қан анализы (гемоглобин, тромбоциттер).
Стационар деңгейінде:
— АҚөлшеу;
— ЭКГ;
— жалпы несеп талдауы, тәуліктік несептегі протеинурия;
— жалпы қан талдауы (гемоглобин, гематокрит, тромбоциттер, ұю уақыты);
— биохимиялыққан талдауы (жалпы нәруыз, креатинин, АлАТ, АсАТ,
мочевина, билирубин);
— коагулограмма;
— нәрестеніңКТГ-сы;
— УДЗ;
— допплерометрия.

Емі:
АМСК:
«Преэклампсияныңжеңіл дәрежесі» диагнозы қойылған соң науқас әйелді диагнозды нақтылау үшін жоғары деңгейлі мекемеге жолдау керек.
Жеңіл преэклампсия емді қажет етпейді, тек мұқият бақылау қажет.
Келесі шарттар орындалса, амбулаторлық бақылауға болады:
— науқас өз жағдайын адекватты бағаласа, дәрігердің нұсқаулықтарын
орындаса;
— кез-келген уақытта медициналық көмек алуға мүмкіндігі болса.
Ауыр преэклампсия белгілері болса магний сульфаты мен гипотензиялық емді бастау қажет.
Міндетті түрде сол жерде науқастың жағдайын тұрақтандырған соң, III-деңгейлік мекемеге жеткізу қажет, мұндай мүмкіндік болмаса жедел көмек көлігімен жақын аймақтағы II-деңгейлік босандыру мекемесіне жеткізеді.

Стационар (1-кесте):
Қабылдау бөлімінде ауыр преэклампсиямен түскен жүкті әйелді дәрігер қарайды.
Босану қызметі немесе қағанақ суының босануға дейін кетуі анықталса, жүкті әйелді босану бөліміне жатқызу керек. Акушер-гинеколог анестезиолог-реаниматологпен бірлесе науқастың жағдайына қарай сәйкес бөлімге (жүктілік патология бөлімшесі, қарқында терапия жүргізу палатасы(ҚТЖП)) жатқызуын шешеді. Науқасты кез-келген бөлімге алып бару тек қана сырғымалы төсекпен іске асырылады.
Босану қызметі жоқ ауыр преэклампсия белгілерімен 34-аптаға дейінгі жүкті әйел магнезийлік және гипотензиялық емді бастаған соң III- деңгейлік мекемеге ауыстырылады.
Ауыр преэклампсияның жалғыз нәтижелі емі – тек босандыру болып табылады.

Мерзіміне дейін босандырып алуға көрсеткіштер (гестация мерзіміне байланыссыз):
— ауыр преэклампсия;
— нәресте жағдайының нашарлауы;
— преэклампсия симптомдарыныңөршуі.
37 апта және одан жоғары жүктілік мерзімінде ауырлық дәрежесіне қарамастан босандыру көрсетілген.
Оперативтік босандыруға қарағанда табиғи босану жолдарымен босану тиімдірек.
Жетілмеген жатыр мойны (Бишоп бойынша бағалағанда 6 баллдан төмен) болғанда босануды индукциялау үшін ПГ Е2 немесе Е1 қолдануға (қынап арқылы) болады.
Жетілген босану жолдарында (Бишоп бойынша бағалағанда 6 баллдан жоғары) амниотомия, окситоцин қолдануға болады.

Босану кезінде жансыздандыру әдісі – перидуралды анестезия.
Ауыр преэклампсия кезінде кесар тілігіне көрсеткіштер:
— дайын емес босану жолдарында босануды қоздырудыңәсерінің болмауы;
— қалыпты орналасқан плацентаның мерзімінен бұрын сылынуы.
Науқас әйел мен нәрестенің жағдайын (ұзақ және тұрақты кардиотахография (КТГ)) мұқият қадағалау керек.
Күтім қауіпсіз жағдайда жүргізілуі тиіс, яғни әйелді жалғыз қалдыруға болмайды.
Оперативті босандыру кезінде жансыздандырудың таңдамалы түрі өткізгіштік анестезия: спиналдық немесе перидуралдық.
Жалпы анестезияныңқауіптілігі/қиындығы:
— көмей ісінуінен интубация кезінде қиындықтар;
— интубация және экстубация кезінде (систоликалық АҚ) САҚ кенеттен жоғарылауынан ми ішілік қан құйылудыңқаупі жоғары;
— өкпе тамырларындағы қысымның жоғарылауынан өкпе ісінуініңқаупі
жоғары.
Ауыр преэклампсияда диагноз қойылғаннан кейін 24-48 сағат ішінде босандыру қажет.
Тек ерекше жағдайларда, жүкті әйелдің жағдайы тұрақталған соң, нәрестенің жағдайы қанағаттанарлық болса, гестацияның 32 аптасына дейінгі мерзімде ЖММК мекемесінде жүктілікті созуға болады

Симптоматикалық ем:
Қазіргі уақытта тек екі түрлі симптоматикалық емді тағайындауға негіз бар: тырысуға қарсы және гипотензивті ем.
Тырысуға қарсы ем:
Магнезийлік ем преэклампсия/эклампсияны реттеуде неғұрлым зерттелген, нәтижелі, қауіпсіз таңдау әдісі болып табылады.
Бастапқы мөлшері — 5 г магний сульфатыныңқұрғақ затын (20 мл, 25% ерітінді) көктамыр арқылы баяу 10-15 минут ішінде енгізу.
Қолдаушы мөлшері:
— инфузомат арқылы магний сульфатының 1-2 г, 12-24 сағат ішінде көктамырға үздіксіз енгізу керек;
— инфузомат болмаса –320 мл физиологиялық ерітіндіге 80 мл 25% магний
сульфатын 11 там/мин – 1 г құрғақ зат есебімен, 22 там/мин – 2 г құрғақ
зат есебімен енгізу қажет.
Магний сульфатын көктамырға үздіксіз енгізу ұзақтығы 12-24 сағатқа созылады (1-2 г сағатына) немесе (көктамырға енгізу мүмкіндігі болмаған жағдайда, өте сирек жағдайда) 10 г құрғақ затты 5 г-нан әр жамбас бұлшықетіне 1мл 2% новокаин немесе 1 мл 1% лидокаинмен бірге енгізу керек.
Магний сульфатының мөлшерінің артып кетуін көрсететін белгілер:
— ТАЖ минутына 16 реттен аз;
— сіңір рефлекстерінің жоғалуы немесе төмендеуі;
— олигоурия (30 мл/сағ аз) магний сульфатының мөлшерінің артып кетуініңқаупін жоғарылатады. Олигурия кезінде мұқият бақылау қажет.
Магний сульфатының мөлшері артып кетсе – оның енгізілуін доғарып, 10 мл 10% кальций глюконаты ерітіндісін 10 мин ішінде көктамырға енгізу қажет.
Гипотензиялық ем:
Артериялыққысымды реттеу АҚ 160/100 мм с.б.б. жоғарылағанда бастау керек, систолалыққысымды 130-140 мм с.б.б. деңгейінде, диастолалыққысымды 90-95 мм с.б.б. деңгейінде ұстап тұру қажет (жатыр-плацентарлыққан айналымның нашарлауына байланысты

Эклампсия кезінде тырысу басталған соң босану 12 сағаттан кешікпеуі қажет.
Тырысу кезіндегі көмек
Жабдықтарды дайындаңыз (ауа өткізгіш, сорғыш, маска және қапшық, оттегі) және оттегіні минутына 4-6 л беріңіз.
Әйелді зақымданудан қорғаңыз, бірақ оны белсенді қайтарып ұстамаңыз. Асқазан ішіндегілердің, құсықтың және қанның аспирациясыныңқаупін төмендету үшін әйелді сол қырына жатқызыңыз.
Тырысудан кейін қажет болса ауыз қуысын және көмейді сорғыштың көмегімен тазалаңыз.
Тырысудан кейін магнезийлік ем дереу бастаңыз.
Бастапқы мөлшері — 5 г магний сульфатыныңқұрғақ затын (20 мл, 25% ер-ді) көктамыр арқылы баяу 10-15 минут ішінде енгізу.
Қолдаушы мөлшері – 320 мл физ. ер-ге 80 мл 25% магний сульфаты ерітіңдісін көктамырға енгізу жылдамдық есебі:
— 11 там/мин – 1 г құрғақ зат/сағ;
— 22 там/мин – 2 г құрғақ зат/сағ.

Магний сульфатының көктамырға үздіксіз енгізу ұзақтығы 12-24 сағатқа созылады (1-2 г сағ).
Тыныштандыратын препараттарды (диазепам) тағайындаудыңқарсы көрсеткіші – неонатальді тыныс тарылуына байланысты қолдануға болмайды.
Егер тырысулар 15 минуттан кейін қайталанса 20 минут ішінде көктамырға 2 г магний ерітідісін (10 мл — 25%) енгізіңіз. Егер тырысулар жалғаса берсе, диазепам енгізіңіз.
Бастапқы мөлшері – көктамыр арқылы 2 мин ішінде 10 мг диазепам, қайталанса тағы 10 мг диазепам енгізіңіз.
Диазепамныңқолдаушы мөлшері – әйел тыныштануы үшін, бірақ оны оята алатындай 6-8 сағат ішінде 40 мг диазепамды 500 мл физиологиялық ерітіндімен енгізіңіз.
ТАЖ (тыныс алу жиылыгы) минутына 16 реттен кем болса, диазепамныңқолдаушы дозасын доғарыңыз.
Ректальді енгізуге болады – 20 мг (4 мл) инесіз шприцпен (немесе несеп катетеріне).
Босанғаннан кейін немесе тырысудан кейін 24 сағат ішінде магний сульфатымен емді жалғастыра беріңіз.
Эклампсия дереу босандыруға абсолютті көрсеткіш емес.
Алдымен науқастың жағдайын тұрақтандыру қажет.