Туляремия. Патогенезі презентация

Анықтамасы
Туляремия – жедел, зоонозды, табиғи-ошақты, лимфа түйіндерді, теріні, көзді, аңқаны, өкпені зақымдаумен ж/е улану симптомдарымен сипатталатын инфекциялық ауру.

Этиология
қоздырғышы – Francisella tularensis,
Қошаған ортада ұзақ уақыт сақталады,
кептіргенде,
Күн сәулесі әсерінен,
Дезинфектанттарда,
Қыздырғанда төзімсіз, тез өледі.

Эпидемиология
Инфекция таралуының негізгі көзі – кеміргіштер, сонымен қатар басқа да үй ж/е жабайы жануарлар.

Эпидемиология
Берілу жолдары:
Трансмиссивті – қан сорғыш жәндіктер шаққанда (маса, кене, шожала);
Ауру жануармен контакт болғанда;
алиментарлы – инфицирленген тағамдарды жеу кезінде;
аэрогенді – инфицирленген шаңмен дем алғанда.

Эпидемиология

Эпидемиология
Жиі ауылдық аймақта тұратын адамдар ауырады.
Адамдар өте сезімтал.
Аурудан кейінгі иммунитет – тұрақты.

Патогенезі:
1. Жұқтыру сатысы
Қоздырғыш организмге тері арқылы, көз, тыныс алу жолдарының шырышты қабаты арқылы енеді. Қоздырғыштың ену жолы, патогенділігі, мөлшері ж/е макроорганизмнің қорғаныс жүйесіне б/ты аурудың клиникалық түрін анықтайды. Осы жерде біріншілік афеект пайда болу мүмкін – дақ, папула, көпіршік, пустула, жара.
2. Лимфогенді таралу
Микроб аймақтық лимфа түйіндеріне еніп, сол жерде көбейіп, қабыну процессі дамиды. Бактериялар ыдырағанда эндотоксин бөлініп , жергілікті патологиялық процесс дамиды. Біріншілік бубон пайда болады.
3. Бактериемия сатысы
Лимфа түйінінің қорғаныс механизмі төмендегенде , қоздырғыш қанға түсіп, жайылмалы түрде дамып, токсико-аллергиялық көріністер пайда болады.
4. Гематогенді диссеминация
Қоздырғыш паренхиматозды ағзаларға – бауыр, көкбауыр, өкпеде ошақтанады. Гранулемалар п.б. Ортасында некроз ошағы эпителиальды клеткалармен, лейкоциттермен, лимфоциттермен қоршалған. Соңынан некроздалып, дәнекер тінге айналады.

Классификация
Біріншілік-ошақты:
· жаралық ;
· Бубонды;
· Ангинозды;
· Коньюнктивальды;
· Өкпелік
· Абдоминальды;
· Аралас.
Жайылған форма:
· Біріншілік-жайылған;
· Екіншілік-жайылған.
Екіншілік-ошақты форма
· Ангинозды;
· Бубонды;
· Пневмониялық;
· Абдоминальды
· Менингоэнцефалититтік
· Аралас;
· Екішілік-септикалық.

Клиника
Инкубациялық мерзімі 3 - 7 күн,
2-3 аптаға дейін өсуі мүмкін.
Ауру жедел, қалтырау, дене қызуының жоғарылауы, әлсіздік, бас ауруы, бұлшықет ауруынан басталады.

Болжама диагноз;
Мүмкін диагноз ;
Нақты диагноз.

Бубонды түрі
лимфа түйінінің ұлғаюы ;
− аздаған ауру сезімі;
− консистенциясы жұмсақ-эластикалы;
− пальпация кезінде қозғалмалы.

көздің-бубонды форма
туляремия ошағы анықталған аймақта тұру н/е сол аймақта 3 апта бұрын уақытта бару.
· аурудың жедел басталуы, дене қызуының жоғарылауы, жалпы интоксикация, конъюктивада біріншілік аффекттің пайда болуы (папула – пустула – жара түрінде), конъюнктивиттің айқын болуы, беттің бір жақты ісінуі, периорбитальді ісіну, региональды мойын лимфа түйінінің ісінуі.

Ангинозно-бубонная форма
Бадамшаның бір жақты ұлғаюы (бетінде ойық жара пайда болады) ж/е жақ астында бубон пайда болады.

Басқа клиникалық формалары:
Өкпелік түрі ошақты пневмония түрінде өтеді, ауырлығына ж/е ағымының ұзақтығына б/ты ерекшеленеді.
Абдоминальды түрі – мезентериальды лимфа түйіндерінің зақымдануы кезінде байқалады, іш ауыру, диарея түрінде өтеді.

Мүмкін диагноз:
мүмкін туляремия қоздырғышы бар жануарлардың шикі етін жеу;
· ағып жатқан өзен, көл, құдықтардан су ішу;
· ауыл шаруашылық жұмыстарды орындау, шөппен байланысты;
· кенелердің шағуы;
· туляремия қоздырғыштары бар жабайы аңдарды аулау ж/е үй жануарларының етін бөлшектеу;
· туляремия қоздырғыштары бар жануарлармен тікелей контакт
· F. Tularensis-ке қан сарусуында антиденен титрінің 4 есе ұлғаюы;
· вакцинацияланбаған науқастарда аллергиялық пробаның оң болуы.

Нақты диагноз:
Francisella tularensis-тің теріден алынған аффекттен , лимфа түйіндерінен, қақырықтан, конъюктива жағындысынан, қаннан бактериологиялық зерттеу нәтижесінде табылуы;
· ПЦР оң нәтижелі болуы;
· ИФА-да IgM н/е IgG титрінің жоғарылауы F. Tularensis-ке ;
· қан сарысуынының агглютинациялық тестінде F. Tularensis антиденелеріне қарсы титрдің төрт есе жоғарылауы;

Лабораторная диагностика
Терішілік аллергиялық реакция, туляринмен сынама (0,1 мл тулярина в/к). 24-48 сағ соң нәтижені бағалау.
Айқын ісіну , инфильтрация- бұр ерте спецификалық тест болып табылады.