Korporacje międzynarodowe. Wykład V. Atrakcyjność inwestycyjna Polski презентация

Metody pomiaru atrakcyjności inwestycyjnej kraju
Ocena atrakcyjności inwestycyjnej może zostać przeprowadzona na podstawie różnych wskaźników i metod.
Najczęściej stosowane są badania ankietowe wśród przedstawicieli korporacji międzynarodowych na działających na poziomie globalnym i regionalnym.
Alternatywą dla nacechowanych subiektywnie wyników wywiadów są dwa indeksy opracowane przez UNCTAD.
Ich zaletą jest również możliwość ich wykorzystania do porównań z innymi krajami oraz zmian atrakcyjności inwestycyjnej gospodarki w czasie.

Metody pomiaru atrakcyjności inwestycyjnej kraju
Pierwszy indeks (Performance index) jest rankingiem, w którym kraje sklasyfikowane są pod względem wielkości napływu ZIB w stosunku do wielkości ich PKB.
Jest on obliczany poprzez porównanie udziału kraju w światowym napływie ZIB i udziału w światowym PKB.
Drugi indeks (Potential index) służy do oceny potencjału inwestycyjnego kraju i jest skonstruowany na bazie kilku wskaźników cząstkowych.

Metody pomiaru atrakcyjności inwestycyjnej kraju
Wskaźniki te to:
tempo wzrostu realnego PKB,
wysokość PKB per capita,
udział eksportu w PKB,
liczba linii telefonicznych i telefonów komórkowych na 1000 mieszkańców,
zużycie energii na mieszkańca,
nakłady na B+R w stosunku do PKB,
liczba studentów w całkowitej populacji,
indeks ryzyka rynkowego,
udział kraju w światowym eksporcie surowców i usług,
udział w globalnym imporcie podzespołów, akcesoriów, elektroniki i samochodów
udział w globalnym w skumulowanym napływie ZIB.

Wyniki badań ankietowych
Przedstawiciele korporacji międzynarodowych w ankietach wskazywali na główne czynniki wspierające i ograniczające napływ kapitału zagranicznego do Polski.
Analizując udzielone odpowiedzi należy podkreślić, że w analizowanym okresie (2000-2013) zbiór czynników pozostawał relatywnie stały.

Wyniki badań ankietowych
W każdym z trzech badań do mocnych stron Polski zaliczono niskie koszty pracy, wysokie kwalifikacje pracowników, rozmiar i potencjał rynku oraz członkostwo w organizacjach międzynarodowych, najpierw w OECD i NATO, a następnie w Unii Europejskiej.
Ponadto w badaniu z roku 2013 przeprowadzonym przez Polsko-Niemiecką Izbę Handlową do atutów polskiej gospodarki zaliczono jakość kształcenia akademickiego, stabilność polityczną i jakość lokalnych poddostawców.

Główne czynniki wspierające i hamujące napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich do Polski w latach 2000-2013

Poziom wydajności pracy (PKB na godzinę pracy) w stosunku do średniej dla UE-27 w roku 1995 i 2011 w %

Średnie roczne tempo wzrostu nominalnych jednostkowych kosztów pracy w latach 2000-2011 w %

Średni czas edukacji osób powyżej 25 roku życia w latach 1995 i 2010 w latach

Bariery napływu ZIB
Wśród największych barier ograniczających napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich wymienia się słabej jakości infrastrukturę transportową, bariery administracyjne i prawne oraz wysokość obciążeń podatkowych.
Te obszary pozacenowej konkurencyjności polskiej gospodarki należą również do najniżej ocenianych aspektów w przygotowywanych corocznie przez Bank Światowy i Międzynarodową Korporację Finansową raportach Doing Business.

Indeks wydajności logistycznej
Eksperci Banku Światowego skonstruowali indeks wydajności logistycznej składający się z sześciu elementów:
1) efektywność obsługi celnej,
2) jakość infrastruktury handlowej i transportowej,
3) łatwość wysłania towaru poza granice kraju,
4) jakość usług logistycznych,
5) możliwość identyfikacji i śledzenia przesyłek,
6) czas dostawy towarów od producenta do konsumenta.
Indeks przyjmuje wartości mieszczące się w przedziale od 1 do 5. Im wyższa wartość tym lepiej oceniany jest kraj.

Indeks wydajności logistycznej 2010

Bariery napływu ZIB
W najnowszej edycji z 2013 roku sklasyfikowano 185 gospodarek.
Najniżej oceniono w Polsce cztery obszary, wśród których znalazły się:
wysokość obciążeń podatkowych (114 miejsce),
warunki rozpoczynania działalności gospodarczej (124 miejsce),
uzyskanie dostępu do energii elektrycznej (137 miejsce)
oraz pozwolenia na budowę (161 miejsce).
W wymienionych dziedzinach gorsze oceny uzyskały jedynie kraje najsłabiej rozwinięte oraz gospodarki przechodzące transformację

Pozycja Polski w rankingu Doing Business w latach 2012-2013

Bariery napływu ZIB
Przeciętna firma w Polsce dokonuje 18 płatności podatkowych rocznie, co pochłania 286 godzin pracy i 43,8% zysków.
W krajach OECD potrzeba 12 płatności, które zajmują 176 godzin i stanowią 42,7% zysków. Jednocześnie należy podkreślić, że w ostatnich latach nastąpiła wyraźna poprawa.
W roku 2006 przedsiębiorstwo wykonywało 40 płatności w roku, co zajmowało 418 godzin

Bariery napływu ZIB
Rozpoczęcie działalności gospodarczej wymagało w Polsce w roku 2013 trzykrotnie więcej czasu (32 dni) i nakładów finansowych (14,4% przeciętnego dochodu na mieszkańca) niż w krajach OECD.
Ponadto, od roku 2004 jedynie koszt niezbędnych formalności uległ obniżeniu z 21,2% dochodu, a potrzebny czas wzrósł o 1 dzień. Zmniejszeniu uległa natomiast liczba procedur z 10 do 6

Bariery napływu ZIB
Najbardziej problemowymi obszarami, które zasadniczo ograniczają możliwość prowadzenia działalności gospodarczej i rozwoju firmy pozostają w Polsce uzyskanie dostępu do energii elektrycznej i pozwolenia na budowę.
Uzyskanie dostępu do sieci elektrycznej wymagało wykonania 6 procedur, które trwały przeciętnie 186 dni i kosztowały równowartość 208,3% dochodu na osobę.
W krajach OECD potrzebnych było 5 procedur, 98 dni i 93% dochodu

Bariery napływu ZIB
Jeszcze trudniej uzyskać pozwolenie na budowę. Liczba procedur i niezbędnych pozwoleń należy do najwyższych na świecie.
W roku 2013 wymagano 29 różnych dokumentów, wszystkie formalności zajmowały 301 dni, a ich koszt stanowił 49,4% dochodu per capita.
W krajach OECD czas (143 dni) i liczba procedur (14) stanowiły mniejszą barierę, jednak koszt stanowił 78,7% dochodu

Indeks wolności gospodarczej w roku 1996 i 2012

Wysokość nakładów na B+R w % PKB w roku 2010

Indeks wydajności inwestycyjnej
Wyniki badań ankietowych możemy uzupełnić danymi opracowanymi przez UNCTAD.
Pod względem wysokości indeksu wydajności inwestycyjnej największą poprawę odnotowano w latach 90.
W roku 1990 Polska zajmowała w rankingu 94 miejsce na 144 sklasyfikowane kraje i awansowała na 42 w 1995 i dalej na 38 w roku 2000.
Od roku 2000 pozycja Polski w rankingu podlega dużym wahaniom, co po części spowodowane jest specyfiką samego indeksu, ale również relatywnie wyższą dynamiką napływu inwestycji w krajach Azji, Afryki i Ameryki Południowej.

Indeks potencjału inwestycyjnego
Bardziej miarodajne wnioski możemy sformułować analizując zmiany pozycji Polski pod względem potencjału inwestycyjnego.
Od początku lat 90. widoczna jest rosnąca tendencja oznaczająca poprawę potencjału inwestycyjnego naszego kraju.
W roku 1990 Polska została sklasyfikowana na 55 miejscu i awansowała na 43 w roku 2000.
Ze względu na brak wyraźnych postępów w poprawie jakości infrastruktury, instytucji i przepisów prawnych, po roku 2000 zajmowana przez Polskę pozycja w rankingu jest stabilna.
W roku 2009 zajmowała ona 41 miejsce.

Indeksy potencjału i wydajności inwestycyjnej

Indeks potencjału inwestycyjnego
Ponieważ na pozycję kraju w rankingu potencjału inwestycyjnego istotny wpływ mają czynniki związane z innowacyjnością kraju, jakością infrastruktury i warunkami prowadzenia działalności gospodarczej zajmowane przez Polskę miejsce jest wyraźnie gorsze od wysoko rozwiniętych gospodarek Unii Europejskiej.

Indeks potencjału inwestycyjnego
W roku 2009 w grupie analizowanych krajów najwyżej oceniono Niemcy (6 miejsce), przed Wielką Brytanią (11 miejsce), Francją (20 miejsce).
Od roku 2000 z wymienionej trójki jedynie Niemcy umocniły swoja pozycję.
Oceny wyższe od Polski w roku 2009 uzyskały również Hiszpania (30 miejsce) i Czechy (32 miejsce), natomiast Słowację, Węgry i Rumunię sklasyfikowano na niższych pozycjach.